Khoảng 1/4 thanh thiếu niên có thể nhiễm não mô cầu xâm lấn không có triệu chứng

Mới đây, nhân dịp Ngày Viêm màng não thế giới (tháng 10 hằng năm), Hội Y học dự phòng Việt Nam đã tổ chức hội thảo khoa học về bệnh não mô cầu xâm lấn, nhằm cập nhật tình hình dịch tễ và thúc đẩy chiến lược dự phòng chủ động bệnh não mô cầu với sự đồng hành của Tập đoàn GSK Việt Nam.

Tiêm vaccine phòng bệnh viêm não mô cầu xâm lấn cho trẻ em.
Tiêm vaccine phòng bệnh viêm não mô cầu xâm lấn cho trẻ em.

Thông điệp của năm nay là Hành động ngay bây giờ (Now is the Time for Action) nhằm tiếp tục kêu gọi sự đoàn kết trong cuộc đua đánh bại bệnh viêm màng não; trong đó, có viêm màng não do não mô cầu, nhấn mạnh sự cần thiết hợp tác toàn cầu để phấn đấu loại bỏ căn bệnh này vào năm 2030.

Trước nguy cơ gia tăng các ca bệnh não mô cầu xâm lấn tại Việt Nam (Invasive meningococcal disease – IMD), đặc biệt ở nhóm thanh thiếu niên, đối tượng có tỷ lệ mang vi khuẩn cao nhưng không có triệu chứng rõ nét, Hội Y học Dự phòng Việt Nam đã đưa ra thông tin hướng dẫn về chủng ngừa dành cho hai nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh não mô cầu xâm lấn cao gồm trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và đối tượng thanh thiếu niên.

benh-nao-mo-cau-xam-lan-toi-uu-hoa-du-phong-can-benh-gay-tu-vong-24h11754638433-4084.png
Minh họa bệnh não mô cầu xâm lấn.

Bác sĩ Phạm Thị Mỹ Liên, Chủ tịch Tập đoàn GSK Việt Nam chia sẻ: “Chúng tôi luôn tin tưởng dự phòng sẽ giúp chúng ta đi trước bệnh tật, vì vậy, Tập đoàn GSK không ngừng nỗ lực mở rộng độ bao phủ và tăng cường khả năng tiếp cận chủng ngừa. Mỗi bước tiến của khoa học chính là nền tảng để hành động hôm nay nhằm bảo vệ cho một ngày mai khỏe mạnh hơn”.

Theo các chuyên gia y tế, bệnh não mô cầu xâm lấn tuy không phổ biến nhưng rất nghiêm trọng, có tỷ lệ tử vong lên đến khoảng 50% nếu không điều trị kịp thời, thậm chí người bệnh có thể tử vong chỉ trong vòng 24 giờ sau khởi bệnh. Ngay cả khi được điều trị kịp thời, vẫn có khoảng 20% số người sống sót sau khi mắc IMD phải đối mặt với những di chứng nghiêm trọng lâu dài, có thể tàn tật vĩnh viễn.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Quang Thái, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm (Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương) cho biết: “Bệnh do não mô cầu xâm lấn vẫn còn là gánh nặng của y tế cộng đồng toàn cầu. Những trường hợp sống sót thường để lại những di chứng suốt đời, làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người bệnh và cả những người có nhiệm vụ chăm sóc họ trong gia đình.

Dựa trên số liệu từ phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm theo Thông tư 54/2015/TT-BYT, từ tháng 7/2016 đến tháng 9/2025, bệnh não mô cầu đang có sự gia tăng đáng kể. Tính từ đầu năm đến ngày 15/9/2025, cả nước đã ghi nhận 38 ca nhiễm vi khuẩn não mô cầu, trong đó các tỉnh phía bắc ghi nhận tăng 45% và khu vực phía nam ghi nhận tăng 83% so với cả năm 2024”.

ndo_br_ts-pham-quang-thai-7076.jpg
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Quang Thái, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm (Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương) phát biểu.

Không chỉ ở Việt Nam, trên phạm vi toàn thế giới, việc gia tăng những trường hợp mắc IMD, đặc biệt là ở độ tuổi thanh thiếu niên cũng đang gióng lên hồi chuông đáng báo động.

Kate, một thiếu nữ 16 tuổi khỏe mạnh người Canada, suýt mất mạng khi mắc bệnh não mô cầu xâm lấn trong lúc làm cố vấn trại hè tại Nova Scotia, Canada.

Kate sống sót nhờ được điều trị kịp thời, nhưng phải nằm viện trong một tháng, buộc phải đi học đi lại từ đầu và dành nhiều tháng ở nhà để phục hồi sức khỏe và phẫu thuật cắt bỏ một phần chi dưới do di chứng.

Tại hội thảo, Phó Giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Cao Hữu Nghĩa, Trưởng Bộ môn Khoa học y sinh (Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh) cũng chia sẻ: Trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là dưới 6 tháng và lứa tuổi thanh thiếu niên từ 15 đến 24 tuổi là hai nhóm có nguy cơ mắc bệnh não mô cầu xâm lấn cao nhất.

Trong đó, thanh thiếu niên có nguy cơ mắc bệnh với tỷ lệ mang trùng từ 25% đến 32%. Đây là nhóm có nguy cơ kép “mang vi khuẩn, lây truyền và nhiễm bệnh” và hậu quả tiềm ẩn là số ca mắc và lây truyền sang các nhóm tuổi khác nên nhóm này cần được ưu tiên phòng bệnh.

ndo_br_tran-dac-phu-5673.jpg
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Đắc Phu, Phó Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam phát biểu ý kiến.

Ở Việt Nam, bệnh não mô cầu xâm lấn lưu hành và được ghi nhận tại nhiều địa phương, thường gặp vào mùa đông-xuân, đặc biệt ở các khu vực tập trung đông người như trường học, ký túc xá, nhà trẻ, doanh trại quân đội, từ những người thường xuyên hút thuốc lá hay thường đến các vũ trường,...

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Đắc Phu, Phó Chủ tịch Hội Y học dự phòng Việt Nam, để phòng ngừa bệnh do não mô cầu toàn diện, cần chủng ngừa đầy đủ các nhóm huyết thanh thường gây bệnh não mô cầu. Theo một số nghiên cứu, hơn 90% số ca mắc não mô cầu xâm lấn ở Việt Nam do nhóm huyết thanh B (MenB) gây ra. Phó Giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trần Đắc Phu cũng khuyến cáo dự phòng chủ động não mô cầu bằng vaccine cho mọi độ tuổi, đặc biệt nhóm thanh thiếu niên là rất cần thiết.

Có thể bạn quan tâm

Bác sĩ khám cho bệnh nhân tại Khoa khám bệnh, Bệnh viện Thanh Nhàn, Hà Nội. (Ảnh: THẾ ĐẠI)

Trụ cột của lộ trình miễn viện phí toàn dân

Triển khai Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, Bộ Y tế đang xây dựng lộ trình nhằm hướng tới mục tiêu mở rộng dịch vụ y tế cơ bản và bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận khám chữa bệnh thiết yếu.

(Ảnh: LÊ ĐỨC)

Bảo vệ sức khỏe thế nào trước "làn sóng bụi mịn" ở Hà Nội?

Hà Nội liên tục nằm trong nhóm những thành phố ô nhiễm nhất thế giới trong ngày, sánh ngang hoặc vượt qua các “điểm nóng” quen thuộc như Delhi, Lahore hay Baghdad. Vì thế, người cao tuổi, trẻ nhỏ, người có bệnh lý nền... cần lưu ý các biện pháp để tự bảo vệ sức khỏe trong những ngày ô nhiễm không khí nặng nề. 

Miễn viện phí sẽ thúc đẩy hoàn thiện hệ thống y tế theo hướng bền vững, giảm nguy cơ người dân trì hoãn hoặc bỏ điều trị do chi phí. (Ảnh minh họa)

Lộ trình thực hiện chính sách miễn viện phí: Tăng công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế

Mặc dù tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế ở nước ta đã đạt 94,2% vào năm 2024 và mạng lưới khám, chữa bệnh được mở rộng tới tận tuyến xã, song chi từ tiền túi của người dân vẫn chiếm hơn 40% tổng chi y tế. Do vậy, chủ trương miễn viện phí là yêu cầu khách quan và cần thiết để bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe của người dân.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan tặng quà cho người khuyết tật tại lễ kỷ niệm.

Thúc đẩy hòa nhập xã hội đối với người khuyết tật vì sự tiến bộ của cộng đồng

Ngày 2/12, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức Chương trình chào mừng Ngày quốc tế về người khuyết tật (3/12) và Diễn đàn lắng nghe tiếng nói của người khuyết tật với chủ đề “Thúc đẩy hòa nhập xã hội đối với người khuyết tật vì sự tiến bộ của cộng đồng”.

Ảnh minh họa

Tăng cường hiệu quả trong chiến lược cai nghiện thuốc lá

Hiện nay, các sản phẩm thay thế nicotine truyền thống đã và đang được sử dụng rộng rãi trong chương trình cai thuốc lá quốc gia và được hướng dẫn cụ thể trong Sổ tay hướng dẫn tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá tại Việt Nam do Bộ Y tế cung cấp. Tuy nhiên, hiệu quả của các biện pháp này chưa đạt kỳ vọng trong thực tiễn.