Gieo mầm khát vọng trên cánh đồng Việt

Cùng với niềm tin và sự phấn khởi, bà con nông dân cũng gửi gắm tới Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ 5 nhóm kiến nghị lớn, thiết thực, xuất phát từ thực tiễn sản xuất và cuộc sống hằng ngày.

Trước hết là mong muốn đẩy mạnh chuyển giao công nghệ và chuyển đổi số thực chất đến từng thửa ruộng, từng trang trại. Nông dân đề nghị rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và sản xuất, xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa viện, trường với hệ thống khuyến nông, Hội Nông dân và hợp tác xã; đồng thời tăng cường đào tạo kỹ năng số cho người nông dân, nhất là làm nội dung, livestream, quản trị thương mại điện tử; sớm hình thành các câu lạc bộ đổi mới sáng tạo, trạm khuyến nông số và vùng nguyên liệu số hóa.

Thứ hai, về nguồn lực tài chính và ưu đãi thực chất, bà con tha thiết đề xuất thành lập quỹ tín dụng chuyên biệt (có thể thông qua Hội Nông dân) dành riêng cho nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp; mở rộng ưu đãi thuế, hỗ trợ lãi suất dài hạn, nâng mức cho vay không cần tài sản bảo đảm đối với các dự án công nghệ cao; đồng thời hỗ trợ chế biến sâu cho hợp tác xã, doanh nghiệp siêu nhỏ và xây dựng hệ thống logistics quy mô lớn cùng sàn thương mại điện tử riêng cho nông sản Việt.

Thứ ba, liên quan đến an toàn thực phẩm và quản lý vật tư đầu vào, nông dân kiến nghị kiểm soát chặt giá vật tư nông nghiệp, xử lý nghiêm hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; khẩn trương triển khai Đề án tuyên truyền, hướng dẫn sản xuất vệ sinh an toàn thực phẩm của Trung ương Hội Nông dân; đồng thời xây dựng nền tảng dữ liệu số quốc gia phục vụ truy xuất nguồn gốc, kiểm soát phát thải carbon và quản trị chuỗi giá trị.

Thứ tư, về hạ tầng nông thôn và quản lý rủi ro, bà con đề nghị đầu tư mạnh hạ tầng internet tốc độ cao đến vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; hoàn thiện hệ thống cảnh báo lũ lụt, sạt lở đất và cơ chế hỗ trợ khôi phục sản xuất sau thiên tai; đồng thời phát triển mạnh thị trường bảo hiểm nông nghiệp với thủ tục đơn giản, mức phí hợp lý, bảo đảm lợi ích hài hòa cho các bên.

Cuối cùng, về đất đai, quy hoạch và thương hiệu, nông dân mong muốn tháo gỡ dứt điểm các nút thắt trong tích tụ, tập trung đất đai để sản xuất quy mô lớn; đẩy mạnh quy hoạch vùng chuyên canh bền vững, xây dựng thương hiệu quốc gia cho từng ngành hàng chủ lực; đồng thời nghiên cứu mô hình “khu công nghiệp nông nghiệp” nhằm thu hút lao động trẻ và nguồn lực chất lượng cao trở về nông thôn.

Những kiến nghị này không chỉ phản ánh trăn trở mà còn thể hiện khát vọng lớn lao của giai cấp nông dân trong hành trình đưa khoa học công nghệ và chuyển đổi số thực sự về với đồng ruộng, góp phần dựng xây một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững và thịnh vượng.

Tiếng nói từ đồng ruộng - những trăn trở và khát vọng

Từ những cánh đồng lúa nước Đồng bằng sông Cửu Long đến nương rẫy Tây Bắc, từ trang trại công nghệ cao, những hợp tác với đối tác quốc tế lớn, đến căn nhà sàn giản dị nơi vùng cao, hàng nghìn ý kiến đã cùng hướng về Trụ sở Chính phủ bằng một khát vọng chung: đưa khoa học công nghệ và chuyển đổi số thực sự về với ruộng đồng, đến tận tay bà con nông dân.

Bà Nguyễn Thị Trà My, Tổng Giám đốc Tập đoàn PAN, chia sẻ: Tập đoàn PAN dẫn đầu nông nghiệp và thủy sản Việt Nam, với gần 14.000 lao động và gắn bó cùng hàng vạn nông dân. Chúng tôi khẳng định vốn xanh không phải vốn rẻ, nhưng đã kết nối thành công nhiều tổ chức tín dụng trong và ngoài nước để có lãi suất ưu đãi, đồng thời mở được thị trường xuất khẩu ổn định cho gạo và hạt điều. Trong dự án 1 triệu héc-ta lúa, PAN đã đầu tư 50 tỷ đồng xây dựng nhà máy VinaRice. Sau gần 1 năm thực hiện Nghị quyết 57, chúng tôi đánh giá cao sự quyết liệt của Chính phủ, đặc biệt gói hỗ trợ 2%. Xin đề xuất 3 nội dung:

Chuyển đổi số với nông dân rất đơn giản: Giống tốt - phân thuốc đúng - đầu ra giá cao. PAN sẵn sàng cung cấp giống chất lượng, thu mua lúa xuất khẩu giá 1.100-1.200 đồng/kg. Mong Chính phủ kết nối công-tư để doanh nghiệp sử dụng chung phòng thí nghiệm, viện nghiên cứu, cùng tạo giống lúa chịu mặn, chịu hạn. Cần đào tạo khẩn cấp nguồn nhân lực cho ngành đất và dinh dưỡng đất, tránh nguy cơ mai một. Mong các bộ, ngành cùng doanh nghiệp ra nước ngoài xúc tiến, nâng tầm thương hiệu nông sản Việt.

PAN cam kết đồng hành cùng Chính phủ và nông dân xây dựng nền nông nghiệp bền vững, hiện đại.

Bà Phạm Thị Lý - Nhà khoa học của nhà nông 2024 - trăn trở: “Kết quả nghiên cứu dù thành công vẫn còn nằm trong tủ kính”. Bà đề nghị cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa viện nghiên cứu, hệ thống khuyến nông và Hội Nông dân để công nghệ nhanh chóng đến tay người sản xuất.

Bà Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương (Lạng Sơn), chia sẻ: “Ở vùng cao, livestream một buổi phải trèo lên đồi cao hứng sóng, thuế phí lại nhiều khiến giá sản phẩm đội lên, khó cạnh tranh”. Bà mong sớm có đào tạo kỹ năng số, hạ tầng internet ổn định và sàn thương mại điện tử riêng cho nông sản.

Ông Phạm Đức Trọng (Hà Nội) đề xuất xây dựng mô hình “làng nông nghiệp công nghệ cao” làm điểm trình diễn, nơi nhà khoa học, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân cùng bắt tay nhau.

Ông Lê Tuấn Anh (Lai Châu) tha thiết: “Cần đưa tiêu chí thúc đẩy liên kết vùng vào đánh giá cán bộ địa phương và có chính sách đưa nông sản đạt chuẩn vào siêu thị một cách thực chất”.

Bà Nguyễn Thị Trâm (Bắc Ninh) đề nghị lập quỹ tín dụng chuyên biệt qua Hội Nông dân, triển khai ngay Đề án an toàn thực phẩm và nghiên cứu mô hình “khu công nghiệp nông nghiệp” để kéo người trẻ về quê.

Ông Nguyễn Văn Minh (BAF Việt Nam) trình bày sáu cơ chế đặc thù để nhân rộng mô hình chăn nuôi heo cao tầng thông minh khép kín - một hướng đi tiết kiệm đất, giảm lao động, bảo đảm an toàn sinh học.

Ông Vũ Mạnh Hùng (Tập đoàn Hùng Nhơn) khẳng định: Liên doanh với De Heus, Big Dutchman, Bel Gà là tất yếu để “sánh vai gã khổng lồ”. Ông đề nghị tối ưu chính sách đất đai, hợp tác công-tư, đơn giản thủ tục cho chuyên gia nước ngoài.

Ông Đỗ Hà Nam (Intimex) nhắc lại kỳ tích 40 năm Đổi mới nhờ “người cày có ruộng” và cơ chế thị trường, nhưng cảnh báo nguy cơ mất thị trường do tồn dư thuốc bảo vệ thực vật và khả năng dư thừa 4 triệu tấn gạo vụ Đông Xuân. Ông kiến nghị đàm phán cấp cao với Philippines, cho phép doanh nghiệp lớn mua trữ tạm, đồng thời mở rộng mạnh sang Tây Á và châu Phi.

Các bộ, ngành quyết liệt đồng hành

Trước những kiến nghị sát sườn, lãnh đạo các bộ, ngành đã bày tỏ sự nhất trí cao và cam kết hành động mạnh mẽ.

Ông Trần Đức Thắng, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường khẳng định: Từ 1/1/2026 sẽ siết chặt an toàn thực phẩm toàn bộ sản phẩm nội địa và nhập khẩu, xây dựng vùng nguyên liệu trong nước, sẵn sàng chinh phục thị trường Nhật Bản khi Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao cho sản phẩm từ 2025-2026.

Ông Đỗ Thành Trung, Thứ trưởng Tài chính nhấn mạnh tiếp tục miễn giảm tối đa thuế phí, phối hợp mời Amazon đặt trung tâm logistics tại Việt Nam, yêu cầu địa phương thực hiện nghiêm hỗ trợ hợp tác xã.

Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết: Luật Giáo dục nghề nghiệp sắp thông qua sẽ chuyển mạnh sang đào tạo kép Đức và KOSEN Nhật Bản, chi phí đào tạo được tính trước thuế, ưu tiên đặc biệt cho nông nghiệp và miền núi.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Cảnh báo cáo dư nợ tín dụng nông nghiệp nông thôn gần 4 triệu tỷ đồng, chương trình 185 nghìn tỷ đồng lãi suất ưu đãi đã giải ngân 157 nghìn tỷ đồng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Khoa học công nghệ phải về tới từng thửa ruộng

Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là lựa chọn chiến lược để đạt mục tiêu xuất khẩu 100 tỷ USD nông sản. Người đứng đầu Chính phủ kêu gọi toàn hệ thống thực hiện “3 đồng hành” và gửi gắm nông dân “5 đặt hàng”, đồng thời chỉ đạo quyết liệt 8 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nổi bật là: Chuyển mạnh sang nông nghiệp xanh-tuần hoàn, đặt hàng công nghệ từ thực tiễn, tuyên chiến thực phẩm bẩn, phát triển kinh tế tư nhân và hợp tác xã kiểu mới, đẩy mạnh an sinh với tinh thần “6 rõ, 3 công khai-3 giám sát”.

“Chỉ khi khoa học công nghệ và chuyển đổi số thực sự về tới từng thửa ruộng, từng trang trại, từng hợp tác xã thì nông nghiệp Việt Nam mới thực sự cất cánh”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Hội nghị khép lại, nhưng những hạt giống khát vọng đã được gieo khắp cánh đồng Việt. Từ tâm tư giản dị của bà con, từ quyết sách sâu sát của Thủ tướng, từ cam kết mạnh mẽ của các bộ, ngành - tất cả đang cùng chung một nhịp thở: Đưa nông nghiệp Việt Nam vươn tầm thế giới, xây dựng nông thôn đáng sống và giai cấp nông dân văn minh, thịnh vượng. Đó chính là khát vọng lớn lao của dân tộc trong thời đại mới.