Đường sắt tốc độ cao bắc - nam mở ra không gian phát triển mới

Tại Hội nghị lần thứ 10 (khóa XIII), Ban Chấp hành Trung ương thống nhất chủ trương đầu tư toàn tuyến Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam, xác định đây là nhiệm vụ chính trị và ưu tiên nguồn lực đầu tư thực hiện sớm.
Đường sắt bắc-nam là hành lang vận tải quan trọng. Ảnh: SONG ANH
Đường sắt bắc-nam là hành lang vận tải quan trọng. Ảnh: SONG ANH

Ban Chấp hành Trung ương nhấn mạnh, sự cần thiết của việc sớm đầu tư Dự án để hiện thực hóa các chủ trương, định hướng của Đảng, Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị và triển khai các quy hoạch; tăng cường kết nối vùng, miền, các cực tăng trưởng, tạo động lực lan tỏa, mở ra không gian phát triển kinh tế mới; bảo đảm nhu cầu vận tải trên hành lang bắc-nam, là hành lang vận tải lớn nhất cả nước, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội gắn với quốc phòng, an ninh.

Thống nhất chủ trương đầu tư

Ban Chấp hành Trung ương đã thống nhất chủ trương đầu tư toàn tuyến Dự án đường sắt tốc độ cao (350 km/giờ) trên trục bắc-nam. Giao Ban cán sự đảng Chính phủ và Đảng đoàn Quốc hội chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện hồ sơ để trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV xem xét, quyết định thông qua chủ trương, một số cơ chế, chính sách đặc thù để huy động nguồn lực, thủ tục đầu tư Dự án.

Trước đó, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/2/2023 về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 103/2023/QH15 ngày 9/11/2023 về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, trong đó yêu cầu nghiên cứu, triển khai hiệu quả Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, đẩy nhanh tiến độ xây dựng một số tuyến đường sắt quan trọng quốc gia, tuyến đường sắt trục đông-tây; nghiên cứu hoàn thiện Đề án về Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam, phấn đấu phê duyệt chủ trương đầu tư dự án sớm nhất có thể trong năm 2024.

Tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ về Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam hồi tháng 7/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh quan điểm, nguyên tắc, phương pháp luận là phải đột phá, đổi mới với tầm nhìn chiến lược, hiện đại, hiệu quả theo đúng tinh thần Kết luận 49. Mục tiêu, yêu cầu là hoàn thành khoảng 1.541 km đường sắt tốc độ cao trục bắc-nam qua 20 tỉnh, thành phố; thời gian thực hiện trong khoảng 10 năm, phấn đấu hoàn thành vào năm 2035.

Về giải pháp để đạt được mục tiêu trên, Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu hướng tuyến thuận lợi nhất, ngắn nhất có thể, hiệu quả nhất; nghiên cứu lựa chọn tốc độ thiết kế khoảng 350 km/giờ để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Về công năng vận tải, hiện trên trục giao thông bắc-nam đã có 3 tuyến đường bộ (gồm quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh, đường bộ cao tốc đang được xây dựng), cùng các tuyến đường biển, hàng không, đường sắt, do đó, phải nghiên cứu xây dựng đường sắt tốc độ cao với công năng phù hợp để phát huy thế mạnh bổ sung của các loại hình vận tải, nghiên cứu theo hướng vận tải hành khách là chủ yếu, kết hợp vận tải hàng hóa nhanh và phục vụ quốc phòng - an ninh khi có nhu cầu, đồng thời tiếp tục cải tạo, nâng cấp đường sắt hiện hữu để vận chuyển hàng hóa.

Tại Phiên họp thứ 37 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chiều 12/9/2024 vừa qua, theo báo cáo về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, một số nội dung được Chính phủ và các cơ quan đề nghị bổ sung vào chương trình kỳ họp, trong số đó, Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam (để thực hiện quy định tại khoản 3.3, điều 3 của Nghị quyết số 103/2023/QH15 về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024).

Phấn đấu 2035 hoàn thành

Tại Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7/2024, thực hiện các nghị quyết của Trung ương, Kết luận 49 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 103 của Quốc hội, Chính phủ đã thảo luận Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam. Các thành viên Chính phủ cơ bản thống nhất về chủ trương để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo hướng xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao hiện đại, đồng bộ, phù hợp xu thế phát triển của thế giới, dài 1.541 km, kế hoạch hoàn thành vào năm 2035, kết hợp kinh tế với an ninh - quốc phòng, kết hợp giữa vận tải hành khách là chủ yếu và vận tải hàng hóa nhẹ khi cần thiết.

Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu các cơ chế để chuyển giao công nghệ, xây dựng ngành công nghiệp đường sắt theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị; xây dựng cơ chế, chính sách huy động, đa dạng hóa nguồn lực gồm của Nhà nước (Trung ương, địa phương), vốn vay, vốn phát hành trái phiếu, vốn của doanh nghiệp, vốn từ khai thác hiệu quả tuyến đường sắt…; tăng cường phân cấp, phân quyền, tăng tính tự lực, tự cường, nâng cao năng lực của các cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp để triển khai các dự án hạ tầng lớn khác.

Thứ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Danh Huy cho biết, trong suốt 18 năm qua, Bộ GTVT đã thực hiện nhiều nghiên cứu liên quan đến đường sắt tốc độ cao với sự hỗ trợ từ các tổ chức và chuyên gia trong và ngoài nước. Thực hiện Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị, Bộ GTVT đã tổng hợp kinh nghiệm từ quốc tế và đánh giá các điều kiện cụ thể tại Việt Nam.

Qua quá trình làm việc với các bộ, ngành liên quan, phân tích chi tiết về khả năng vận tải, tốc độ, tải trọng trục, khả năng nội địa hóa, làm chủ công nghệ, lộ trình đầu tư và huy động nguồn lực, Bộ GTVT đề xuất xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam có chiều dài khoảng 1.541 km, đường đôi, khổ 1.435 mm, sử dụng điện khí hóa với tốc độ thiết kế 350 km/giờ chủ yếu vận chuyển hành khách nhưng có thể vận chuyển hàng hóa khi cần. Dự kiến tổng mức đầu tư cho dự án dao động từ 65 đến 70 tỷ USD.

“Tôi cho rằng, ở vị thế và tiềm lực của Việt Nam hiện nay, thời điểm đầu tư đường sắt tốc độ cao đã chín muồi. Có đường sắt tốc độ cao là khát khao chính đáng mà bất cứ quốc gia, người dân nào cũng mong muốn để hạ tầng giao thông vượt lên một tầm cao mới; hiện đại, văn minh, đáp ứng nhu cầu của người dân và nền kinh tế”, Thứ trưởng Huy nói.

Về việc cân đối nguồn lực để đầu tư tuyến đường sắt cao tốc, Thứ trưởng GTVT cho rằng: “Nếu thật sự quyết tâm để có một công trình mang tính động lực, chiến lược, tạo ra không gian phát triển mới, khai thác hiệu quả nguồn lực và là tiền đề cho một nước đang phát triển có thu nhập cao. Với tiềm lực và quy mô nền kinh tế chúng ta hiện nay thì nguồn lực không còn là thách thức lớn”.

Bộ GTVT đang phối hợp với các cơ quan chức năng để đánh giá. Kết quả sơ bộ cho thấy chỉ tiêu nợ công nằm trong mức cho phép, một số chỉ tiêu khác không tăng hơn nhiều so với kịch bản không đầu tư dự án.

Song, nếu tính đóng góp của dự án vào tăng trưởng GDP trong thời gian xây dựng (khoảng 0,97 điểm phần trăm/năm - theo tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư) và các nguồn thu từ khai thác quỹ đất tại các khu vực TOD (Transit Oriented Development - TOD nghĩa là lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị), khai thác thương mại (dự kiến khoảng 22 tỷ USD) thì các chỉ tiêu này sẽ được cải thiện.

Có thể bạn quan tâm

Tư vấn tuyển sinh tại Đại học Bách khoa. Ảnh: ĐÔNG BẮC

Giảm số lượng phương thức xét tuyển đại học

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố kế hoạch tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2026 với nhiều điểm mới, trong đó Bộ yêu cầu các trường đại học sớm công bố đề án tuyển sinh 2026, giảm phương thức xét tuyển, bảo đảm công bằng, minh bạch.

Việt Nam đã và đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy thu hút dòng vốn chất lượng cao FDI. Ảnh: NAM NGUYỄN

Nâng cấp để bắt nhịp FDI thế hệ mới

Những tiêu chuẩn khắt khe đi kèm dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thế hệ mới đặt ra những thách thức không nhỏ. Các khu công nghiệp Việt Nam chỉ còn lối đi duy nhất, tự nâng cấp chính mình.

Cuộc chơi không cần người chơi

Ly cà-phê đặt nhẹ, giọt nước lạnh trên thành cốc chảy dài. Hai người bạn thân quay đầu vào nhau, những nếp nhăn hằn sâu theo khóe mắt. Câu chuyện họ chia sẻ giống hệt hàng nghìn câu chuyện khác ngoài kia: Giá nhà tăng từng ngày, còn tiền gửi ngân hàng chỉ nhích từng năm.

Ảnh: AP

Thảm kịch từ lỗ hổng quản lý

Vụ hỏa hoạn tại khu phức hợp Wang Fuk Court (trong ảnh) ở quận Tai Po, Hong Kong (Trung Quốc), với ít nhất 146 người thiệt mạng và hàng trăm người mất tích, trở thành thảm kịch dân sự nghiêm trọng nhất đặc khu hành chính này trong nhiều thập niên.

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Ảnh: AP

Gần 80.000 thị thực bị thu hồi

Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo nước này đã thu hồi khoảng 80.000 thị thực không phải thị thực định cư từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai kể từ ngày 20/1.

Lực lượng chức năng Mỹ tại hiện trường vụ nổ súng. Ảnh: ABC NEWS

Mỹ siết chặt chính sách nhập cư

Chính phủ Mỹ vừa công bố một loạt biện pháp siết chặt chính sách nhập cư, trong đó có dừng xử lý đơn xin nhập cư vào Mỹ của công dân Afghanistan, rà soát các trường hợp được chấp thuận tị nạn từ thời chính quyền tiền nhiệm và ngừng tiếp nhận người di cư từ 19 quốc gia.

Dự án Apple Ipad nhằm phát triển năng lực số bằng tiếng Anh ở một số trường tại Hà Nội. Ảnh: NSHN

Thiếu giáo viên là "nút thắt" lớn

Quá trình thực hiện việc triển khai dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai ở các trường phổ thông (ESL) gặp trở ngại lớn khi nguồn giáo viên chưa đáp ứng cả về số lượng lẫn chất lượng.

Khám bệnh cho học sinh và người dân xã biên giới Tuyên Quang.

Ưu tiên nhóm đối tượng yếu thế

Tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe các tờ trình và báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035; chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.

Ảnh: GETTY IMAGES

BOJ cân nhắc lộ trình nâng lãi suất

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Kazuo Ueda (trong ảnh) cho biết đã trao đổi ý kiến với Thủ tướng Sanae Takaichi về việc BOJ từng bước nâng lãi suất nhằm đưa lạm phát giảm ổn định về ngưỡng mục tiêu 2%, đồng thời bảo đảm nền kinh tế đạt tăng trưởng bền vững.

Gói kích thích kinh tế mới được hy vọng chặn đà lạm phát tại Nhật Bản. Ảnh: BLOOMBERG

Nhật Bản thông qua gói kích thích kinh tế lớn

Chính phủ Nhật Bản vừa thông qua gói kích thích kinh tế quy mô lớn trị giá 21.300 tỷ yên (tương đương 135 tỷ USD) nhằm đối phó lạm phát gia tăng. Đây là một quyết sách được đánh giá là vì người dân của chính quyền nữ Thủ tướng Sanae Takaichi, trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế “đất nước mặt trời mọc”.

Kéo bùn dọn dẹp phòng học. Ảnh: HẢI LUẬN

Đồng tâm, dốc sức cứu trợ đồng bào chịu thiên tai

Mưa, lũ lớn bất thường ở các tỉnh Khánh Hòa, Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk thời gian qua đã gây nhiều thiệt hại, mất mát, đau thương vô cùng lớn. Với tinh thần “tương thân tương ái”, triệu triệu trái tim đang ngày đêm chạy đua với thời gian để cứu trợ, cứu nạn giúp người dân vùng lũ gượng dậy sau thiên tai.

Các sản phẩm thiết bị thông minh của Tập đoàn VNPT được giới thiệu trên thị trường. Ảnh: NAM NGUYỄN

Để doanh nghiệp Nhà nước bứt phá

Vai trò của khu vực kinh tế nhà nước có thể tiếp tục thu hẹp về tỷ trọng, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực chiến lược như cơ sở hạ tầng, năng lượng và tài chính công. Việc cải cách và nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực này là yếu tố quan trọng để bảo đảm sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.

Giờ thực hành của Trường cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội.

Mở lối "liên thông" đào tạo nghề

Cho ý kiến đối với dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã đưa ra nhiều ý kiến, nhằm tháo gỡ các khó khăn trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp (GDNN) hiện nay.

Những phần quà nhỏ, chia sẻ với bà con vùng trũng đang chật vật sau lũ. Ảnh: TRƯƠNG ĐỊNH

Khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ

Những đợt mưa dữ dội vừa qua đã khiến hàng chục nghìn hộ dân ở nhiều địa phương của tỉnh Gia Lai chìm trong biển nước. Đảng, Nhà nước cùng chính quyền và nhân dân trong tỉnh đã khẩn trương triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ khẩn cấp, kịp thời động viên bà con vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.

Quỹ nhà ở quốc gia nhằm đầu tư phát triển nhà ở xã hội, tăng nguồn cung và góp phần ổn định thị trường bất động sản.

Quỹ nhà ở quốc gia mở kỳ vọng mới về giá

Theo quy luật thị trường, bên nào nắm được nguồn cung sẽ chi phối được giá. Khi nguồn cung bền vững được hình thành, thị trường bất động sản sẽ có thêm nền tảng để ổn định và phát triển lành mạnh.

Quản trị rủi ro công bằng

Những ngày qua, lũ lụt hoành hành suốt dải duyên hải Nam Trung Bộ từ Phú Yên, Khánh Hòa đến Đắk Lắk, gây thiệt hại về người và tài sản vô cùng lớn.

Môi trường đầu tư của Việt Nam vẫn giữ được sức hấp dẫn mạnh mẽ với các nhà đầu tư. Đồ họa: K.MINH

Tận dụng sức hút FDI

Dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam khi số vốn FDI thực hiện 10 tháng đạt mức cao nhất trong vòng 5 năm. Cùng với sự gia tăng về quy mô, chất lượng dòng vốn cũng cải thiện rõ rệt, củng cố vị thế của Việt Nam như một điểm đến hấp dẫn trong bối cảnh dòng vốn toàn cầu dịch chuyển mạnh mẽ.

Nhiều tuyến đường ở TP Hồ Chí Minh chỉ cần mưa là ngập.

Nguy cơ sụt lún nền ở TP Hồ Chí Minh

TP Hồ Chí Minh xếp thứ 2 trong số 10 đô thị ven biển “chìm nhanh” nhất thế giới. Hiện thành phố có 14.775 ha thuộc vùng lún nhanh (hơn 15 mm/năm), 22.331 ha thuộc vùng lún tương đối nhanh (từ 10-15 mm/năm), vùng lún trung bình là 29.560 ha (từ 5-10 mm/năm), những con số rất báo động này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài.

Người dân mong muốn có đột phá trong việc mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế.

Mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, mới đây, Quốc hội đã nghe tờ trình về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/T.Ư ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Ngập do triều cường tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: THẾ ANH

“Nước tới bánh xe”

Giữa cơn mưa xối xả cuối năm, trên đoạn đường Tôn Thất Thuyết, dòng xe hơi đứng im, kiên nhẫn. Xe máy xoay xở lao lên vỉa hè để rồi cũng chịu trận vì quá đông. Nước bắt đầu dâng, nhiều đoạn không thể phân biệt lòng đường và vỉa hè. Tiến không được, lùi cũng không xong.

Một phiên thảo luận trong khuôn khổ Hội nghị COP30 tại Brazil. Ảnh: RAFA NEDDEMEYER

Bất đồng lại nổi lên tại COP30

Vòng đàm phán khí hậu toàn cầu mới nhất đã đi được nửa chặng đường tại Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), đang diễn ra tại thành phố Belem của Brazil.

Sách giáo khoa thống nhất sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc dạy và học.

Tổ chức một bộ sách giáo khoa theo hướng nào?

Không chỉ thay đổi về mặt học liệu, việc một bộ sách giáo khoa (SGK) thống nhất toàn quốc sử dụng từ năm học 2026-2027 được coi là bước điều chỉnh quan trọng trong chiến lược quản lý nhà nước về giáo dục.

Trường phổ thông bán trú trung học cơ sở Phố Là tổ chức các lớp học trực tuyến môn tiếng Anh.

Nan giải tình trạng thiếu giáo viên ở Tuyên Quang

Tại các trường vùng cao Tuyên Quang, tình trạng thiếu giáo viên buộc ngành giáo dục phải xoay xở bằng nhiều giải pháp tình thế. Những cách làm này chỉ giúp bảo đảm đủ tiết, nhưng khó nâng cao chất lượng cho thấy, nhu cầu cấp bách phải giải quyết căn cơ bài toán thiếu giáo viên.