Đưa Tết cổ truyền đến gần hơn với người trẻ

Đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam tổ chức chương trình đặc biệt mang tên «Trải nghiệm Tết truyền thống» nhằm tái hiện và giới thiệu những phong tục, tập quán đặc sắc của Tết cổ truyền dân tộc và Tết của người Mường. Đây là cơ hội để nhân dân, khách du lịch, nhất là thế hệ trẻ có cơ hội được nhắc nhớ và hiểu hơn về các phong tục của ngày Tết dân tộc.
Các em nhỏ được trải nghiệm gói bánh chưng tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.
Các em nhỏ được trải nghiệm gói bánh chưng tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.

Dựng cây nêu đón Tết

Một trong những hoạt động đặc sắc nhất tại chương trình là nghi thức dựng cây nêu, một phong tục truyền thống của người Mường trong mỗi dịp Tết đến. Cây nêu được xem là vật thiêng liêng, mang ý nghĩa bảo vệ gia đình, xua đuổi tà ma và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.

Theo truyền thống của người Mường, cây nêu không chỉ được dựng ở cửa nhà mà còn xuất hiện ở các chuồng trại chăn nuôi súc vật, các đồ vật hay dụng cụ lao động như bừa, cày, cuốc…

Nghệ nhân Ưu tú Bùi Thanh Bình, Giám đốc Bảo tàng Di sản Văn hóa Mường, chia sẻ: "Với người Mường, việc dựng cây nêu trước nhà có ý nghĩa xua đuổi ma quỷ, khí xấu trong năm mới, đồng thời cầu mong cho gia đình và bản làng ăn nên làm ra, ăn yên ở lành. Trước khi dựng cây nêu, đồng bào sẽ thực hiện nghi lễ cúng thần linh, thổ công, thổ địa, và đồng thời cúng gia tiên, để mời tổ tiên về ăn Tết với gia đình".

Cũng theo ông Bình, thông qua chương trình của Bảo tàng năm nay, ban tổ chức rất muốn bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc của người Mường đã có từ lâu, cũng là thông điệp mong muốn giới trẻ luôn nhớ đến và giữ gìn văn hóa bản sắc dân tộc.

Đến Bảo tàng dân tộc học Việt Nam những ngày này, khách tham quan được tận mắt chứng kiến quá trình dựng cây nêu do nghệ nhân người Mường, ông Bích Du thực hiện. Sau khi hoàn tất nghi lễ, trong lúc nghỉ ngơi, ông Bích Du có kể cho chúng tôi nghe một truyền thuyết của dân tộc Mường.

Truyện kể rằng, thuở xưa, đất Mường bị chiếm bởi lũ ma quỷ, người Mường đã tổ chức nhiều đoàn quân để đi giành lại đất nhưng không thành công. Đến khi lang Kun Kần xuất hiện và đứng dậy để cầm quân mới đuổi được ma quỷ. Ma quỷ chạy đến đâu, ông cắm cây nêu để đánh dấu địa giới đến đấy. Sau khi đánh đuổi được hết giặc ma thì đất Mường yên bình trở lại.

Người Mường nhớ lại tích xưa đó và lấy cây nêu ngày Tết để nêu cửa nêu nhà, không cho tà ma ở ngoài xâm phạm vào, giống như đánh dấu rằng, nhà có chủ, đất có thổ công.

Khi được hỏi về cảm nghĩ khi tham gia chương trình, ông Bích Du không khỏi tự hào khi nói về quá trình từ Hòa Bình về Thủ đô, đem theo văn hóa nghi lễ rất thiêng liêng và trọng đại của dân tộc Mường. Tuy nhiên, ông cũng trăn trở rằng: "Để cho các bạn trẻ hiểu và yêu văn hóa Mường thì đầu tiên phải làm cho các bạn hiểu giá trị và đời sống của người Mường, nhưng hiện nay, phần lớn người trẻ không còn mặn mà với việc tìm hiểu về các nghi lễ, phong tục dân tộc nữa và những người như chúng tôi cũng chưa biết làm thế nào...".

Lan tỏa nét đẹp Tết cổ truyền

Không thể thiếu trong các dịp Tết, đồng thời cũng đem lại không khí hội xuân sôi động và những phút giây vui vẻ chính là các trò chơi dân gian. Tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, các trò chơi như kéo co, múa sạp, đánh quay, đánh cầu lông gà, ném pao, tung còn, đẩy gậy trong chương trình "Trải nghiệm Tết truyền thống" thu hút sự tham gia đông đảo của các em nhỏ.

Chương trình không chỉ dừng lại ở việc tìm hiểu về Tết thông qua các hoạt động truyền thống mà còn tạo điều kiện cho mọi người, nhất là trẻ em, tham gia vào các hoạt động sáng tạo. Các em được khám phá di sản văn hóa Hòa Bình, tô vẽ tranh 12 con giáp hay tự tay nặn những con tò he ngộ nghĩnh.

Chị Nguyễn Phương Linh, một du khách đến từ Hà Nội đưa con gái đến trải nghiệm, chia sẻ cảm nhận: "Rất nhiều sự kiện thú vị khiến tôi thấy quan tâm và muốn tìm hiểu nhiều hơn về văn hóa, truyền thống của dân tộc. Con gái tôi cũng bắt đầu tò mò khi được chứng kiến các nghi lễ của dân tộc và tham gia vào các hoạt động dân gian".

Bên cạnh các trò chơi dân gian, chương trình còn tái hiện những phong tục đặc sắc khác của Tết Nguyên đán. Khu vực gói bánh chưng luôn là điểm thu hút đông đảo khách tham quan, nhất là các gia đình và nhóm bạn trẻ. Những chiếc lá dong xanh mướt, hạt gạo nếp thơm lừng và từng miếng thịt ba chỉ được chuẩn bị sẵn sàng để mọi người có thể tự tay thực hiện các công đoạn gói bánh.

Với sự hướng dẫn tận tình của các nghệ nhân, ngay cả những người lần đầu tham gia cũng có thể hoàn thiện một chiếc bánh chưng vuông vức, đầy đặn. Các du khách tham gia cũng có cơ hội hiểu rõ hơn về văn hóa chữ viết và giá trị thiêng liêng của mỗi câu chữ thông qua việc thử sức với việc viết thư pháp, một nghệ thuật truyền thống của người Việt.

Tục lệ xin chữ đầu năm từ lâu cũng đã trở thành nét đẹp truyền thống mang đậm giá trị văn hóa của người Việt. Xin chữ không chỉ đơn thuần là xin một con chữ đẹp mà còn là gửi gắm mong ước cho năm mới bình an, may mắn, tài lộc, hạnh phúc hay học hành. Bên cạnh đó, việc xin chữ còn thể hiện tinh thần hiếu học và sự trân trọng giá trị của tri thức, văn hóa. Chính vì thế, nhiều du khách đến bảo tàng nhân dịp này để xin chữ, xem đây như một lời cầu mong tốt lành cho bản thân và gia đình trong năm mới.

Tiếp nối chương trình trải nghiệm Tết truyền thống lần này, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam phối hợp Bảo tàng Di sản văn hóa Mường tổ chức chương trình "Vui Xuân Ất Tỵ: Sắc thái văn hóa Mường, Hòa Bình" trong hai ngày mồng 4 và mồng 5 Tết (tức ngày 1 và 2/2 dương lịch), nhằm mang đến một không gian trải nghiệm Tết truyền thống đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp tục hành trình lan tỏa giá trị văn hóa các dân tộc Việt Nam đến với mọi người.

Có thể bạn quan tâm

Đoạn bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long đã bị nước biển cuốn trôi hoàn toàn.

Sớm gia cố bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải

Những ngày này, triều cường kết hợp với sóng to, gió lớn đã gây sạt lở hơn 500m bờ bao ngăn triều cường khu vực Cồn Nhàn thuộc 2 ấp Đông Thành, Hồ Thùng, xã Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long. Nước biển tràn vào đất liền gây thiệt hại thủy sản, hoa màu, ảnh hưởng khoảng 50ha đất sản xuất của hàng chục hộ dân.

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Công điện số 236/CĐ-TTg ngày 5/12/2025, yêu cầu các cơ quan chức năng khẩn trương xử lý vụ cháy xảy ra lúc 4 giờ 37 cùng ngày tại số 227 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh (TP Hồ Chí Minh), khiến bốn người thiệt mạng và hai người bị thương. 

Dự án "Mắt sáng cộng đồng" bố trí các xe phẫu thuật lưu động đạt chuẩn bệnh viện để hỗ trợ người dân vùng sâu, vùng xa.

Dự án "Mắt sáng cộng đồng": Mỗi đôi mắt sáng trở lại là một cuộc đời lần nữa mở ra

Hơn 10 năm về trước, đoàn bác sĩ của Bệnh viện Mắt quốc tế DND không quản ngại khó khăn, đến Quỳnh Nhai (Sơn La) để tiến hành thay thủy tinh thể cho hơn 100 người cao tuổi. "Đó là những ngày trời rét căm, chúng tôi 'mang' cả phòng mổ lên núi, với mong muốn đem ánh sáng trở lại cho bà con vùng cao", bác sĩ Quỳnh hồi tưởng.

Thành phố Đà Nẵng họp triển khai "chiến dịch Quang Trung".

Đà Nẵng tăng tốc triển khai "chiến dịch Quang Trung"

Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng yêu cầu việc sửa chữa và xây dựng lại nhà cửa phải bảo đảm tiêu chí an toàn, bền vững, không để tình trạng nhà làm xong 2-3 năm đã hư hỏng. Tại các địa bàn khó khăn chưa triển khai được phải có phương án tạm thời cho dân ngay.

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Hồ Văn Niên cùng lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và địa phương thực hiện nghi thức khởi công xây dựng nhà mới cho gia đình bà Hồ Thị Hương, ở xã Tây Trà.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu sớm hoàn thành việc xây mới và sửa chữa nhà cho người dân vùng bão lũ

Sáng 5/12, tại buổi lễ trao kinh phí hỗ trợ cho các gia đình có nhà bị hư hỏng do mưa lũ ở xã Tây Trà, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu địa phương huy động tối đa nguồn lực, sớm hoàn thành việc xây mới, sửa chữa nhà, để các gia đình nhanh chóng ổn định chỗ ở, an cư, lạc nghiệp.

Văn phòng Làng trẻ em SOS Việt Nam.

Cần giải quyết tốt các vấn đề đặt ra khi chuyển các Làng SOS về địa phương quản lý

Gần 40 năm qua, với sự hỗ trợ của Làng trẻ em SOS quốc tế và các nhà tài trợ, Việt Nam có hơn 7.000 trẻ em, thanh, thiếu niên được nuôi dưỡng tại 17 cơ sở. Hiện nay, do nhiều nguyên nhân, nhiều Làng trẻ SOS cơ sở bị dừng nguồn tài trợ dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.

Lao động đi làm việc ở Hàn Quốc. (Ảnh minh họa: Colab)

Điểm sáng về kết nối đi làm việc ở nước ngoài với mục tiêu giảm nghèo bền vững

Sau gần 4 năm triển khai, công tác hỗ trợ lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tại các huyện nghèo (theo đơn vị hành chính cũ) đã ghi nhận những điểm sáng. Nhiều địa phương đã kết nối thành công giữa việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài với mục tiêu giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.

Một góc phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp.

Đô thị văn minh ven sông Tiền

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ phường Cao Lãnh nhiệm kỳ 2025-2030 đề ra mục tiêu xây dựng phường trở thành đô thị hiện đại, văn minh, đáng sống. Trong đó, phát triển hạ tầng giao thông nội ô và kết nối liên vùng, hình thành không gian thương mại-dịch vụ-du lịch ven sông hiện đại, được xác định là một trong bốn đột phá của nhiệm kỳ.

Tàu cổ tại thời điểm nổi lên sau cơn bão số 13.

Giải mã thông điệp từ tàu cổ trên biển Hội An

Sau bão số 13 đầu tháng 11, biển Thịnh Mỹ (phường Hội An Tây, thành phố Đà Nẵng) hé lộ một bí ẩn cổ xưa: Xác con tàu cổ trồi lên từ lớp cát dày như một thông điệp nhắc nhớ về một Hội An hưng thịnh, từng là trung tâm thương mại nối kết Đông Nam Á.