Hà Nội hiện có 1.206 lễ hội các loại, trong đó, có những lễ hội thu hút lượng khách đông đảo như: Lễ hội chùa Hương (huyện Mỹ Đức), lễ hội đền Sóc (huyện Sóc Sơn), lễ hội Hai Bà Trưng (huyện Mê Linh)... Càng những lễ hội lớn càng dễ phát sinh những tiêu cực, như: Nạn bói toán; cờ bạc, cờ bạc trá hình với hình thức là các cuộc thi chọi gà, vui chơi có thưởng; lạm dụng đốt vàng mã và những hành vi thiếu chuẩn mực tại các không gian tôn giáo, tín ngưỡng khác.
Chuẩn bị cho mùa lễ hội Xuân Giáp Thìn 2024, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành công văn yêu cầu các sở, ngành, quận, huyện tăng cường công tác quản lý, bảo đảm trật tự an toàn xã hội mùa lễ hội. Thành phố yêu cầu các quận, huyện, thị xã chỉ đạo các cơ quan được giao nhiệm vụ tổ chức lễ hội, ban tổ chức lễ hội rà soát, lập danh sách các lễ hội; thành lập, phê duyệt quy chế làm việc của ban tổ chức lễ hội; chịu trách nhiệm về hoạt động của ban tổ chức lễ hội, về công tác quản lý và tổ chức lễ hội theo quy định.
Bên cạnh đó, các địa phương phải có kế hoạch giữ gìn vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, phòng chống dịch bệnh; thực hiện tốt công tác bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng chống cháy nổ; bảo vệ các di tích, cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo và khu vực tổ chức lễ hội. Thành phố khuyến khích mỗi di tích chỉ đặt một lư hương chung phục vụ người hành lễ; hướng dẫn khách tham quan và người hành lễ không đặt tiền lễ, tiền công đức lên các bàn thờ hoặc gài tiền lẻ vào đồ lễ, tượng Phật cũng như các hiện vật khác làm ảnh hưởng đến tính tôn nghiêm của di tích...
Thành phố sẽ thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra công tác quản lý và tổ chức lễ hội; Sở Văn hóa và Thể thao cũng thành lập hai đoàn kiểm tra thực hiện kiểm tra, giám sát các hoạt động lễ hội nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm về quản lý lễ hội. Thành phố cũng đề nghị người dân phản ánh về công tác quản lý các hoạt động lễ hội qua số điện thoại 0965.404.557.
Trước đây, việc tổ chức lễ hội chủ yếu đáp ứng nhu cầu tâm linh, nhu cầu vui chơi ngày xuân của người dân thì hiện nay, các hoạt động lễ hội còn nhằm khai thác du lịch, phát triển công nghiệp văn hóa, do đó, nhiệm vụ bảo đảm một mùa lễ hội an toàn, văn minh đặt ra nặng nề hơn, bởi những tiêu cực trong lễ hội sẽ làm xấu hình ảnh du lịch Thủ đô. Để chuẩn bị tốt một mùa lễ hội văn minh, các quận, huyện, thị xã đang rà soát các khâu tổ chức, tuyên truyền, vận động nhân dân.
Tuy nhiên, mùa lễ hội kéo dài, các tiêu cực dễ phát sinh nên rất cần sự hợp tác của người dân, gồm cả việc thực hiện tốt Quy tắc ứng xử tại các cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng cũng như có trách nhiệm phản ánh những tiêu cực đến cơ quan quản lý. Khi có sự phối hợp tốt giữa cơ quan quản lý và người dân, việc thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội mới được bảo đảm.
