Phục hồi từ đại dịch

Cần sửa đổi toàn diện Luật Đấu thầu

Đã đến lúc Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2014) cần được sửa đổi toàn diện để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 vừa qua đã cho thấy cần phải sửa đổi Luật Đấu thầu để đáp ứng đòi hỏi cấp bách trong việc mua sắm phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh. Ảnh: CTV
Sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 vừa qua đã cho thấy cần phải sửa đổi Luật Đấu thầu để đáp ứng đòi hỏi cấp bách trong việc mua sắm phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh. Ảnh: CTV

Tiết kiệm hơn, thực thi dễ dàng hơn

Mặc dù việc thực hiện Luật Đấu thầu trong gần tám năm qua đã góp phần cải thiện hiệu quả hoạt động mua sắm, quản lý sử dụng vốn, tài sản của nhà nước, song theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cơ quan được giao chủ trì soạn thảo dự luật sửa đổi, thực tiễn hiện nay đã có nhiều thay đổi. Nhiều đạo luật có liên quan đến Luật Đấu thầu đã được sửa đổi, bổ sung hoặc được ban hành sau khi Luật Đấu thầu được Quốc hội khóa XIII ban hành như Luật Xây dựng, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Luật Kiến trúc, Luật Đầu tư theo đối tác công-tư (PPP). Điều này cũng có nghĩa là nếu muốn bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, không thể không sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đấu thầu có liên quan đến các đạo luật này.

Quan trọng không kém, đúng như ý kiến của nhiều đại biểu phát biểu tại nghị trường kỳ họp thứ 2 của Quốc hội, sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 vừa qua đã cho thấy rõ ràng hơn bao giờ hết yêu cầu phải sửa đổi bổ sung quy định của pháp luật đấu thầu để đáp ứng đòi hỏi cấp bách trong việc mua sắm phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh. Không chỉ cải tiến quy trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư nhằm góp phần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, sớm đưa công trình vào khai thác, kịp thời phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội mà sự minh bạch và dễ thực thi của Luật này rất có thể tránh cho một số bác sĩ giỏi làm nhiệm vụ quản lý bệnh viện công vướng vào vòng lao lý.

Hay như đấu thầu qua mạng, một nội dung rất tiến bộ của Luật Đấu thầu so với giai đoạn trước đó. Chỉ riêng trong năm 2020, số lượng gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng tăng hơn 2,4 lần so năm 2019; tổng giá trị các gói thầu tăng hơn 2,5 lần (đạt 303.236 tỷ đồng so 120.321 tỷ đồng). Tính ra, năm 2020, đấu thầu qua mạng giúp tiết kiệm khoảng 1.725 tỷ đồng chi phí hành chính trực tiếp, trong đó, số chi phí hành chính mà nhà thầu tiết kiệm được lên tới 1.225 tỷ đồng…

Quy mô các gói thầu được đấu thầu qua mạng tiếp tục tăng, nhiều gói thầu nghìn tỷ đồng đã thực hiện đấu thầu qua mạng như gói thầu thi công xây lắp công trình thủy điện Hòa Bình mở rộng có giá trị 3.108 tỷ đồng; gói thầu cung cấp sữa học đường cho các cơ sở giáo dục mầm non và các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2020-2025 có giá trị 1.357 tỷ đồng... Có những gói thầu có tính cạnh tranh cao với nhiều nhà thầu tham gia như gói thầu thuộc lĩnh vực hàng hóa của Công ty Nhiệt điện Duyên Hải, chi nhánh Tổng công ty Phát điện 1 có 26 nhà thầu tham dự; gói thầu xây lắp của Trường đại học Tài chính có 22 nhà thầu tham dự; gói thầu phi tư vấn của Bệnh viện Hùng Vương có 17 nhà thầu tham dự… cũng được thực hiện qua mạng.

Thế nhưng, Luật Đấu thầu mới chỉ có các quy định mang tính nguyên tắc về việc thực hiện đấu thầu qua mạng; quy trình chi tiết thực hiện đấu thầu qua mạng được giao cho Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn chi tiết. Do đó, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung quy trình về lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư cho phù hợp phạm vi điều chỉnh của Luật, đồng thời rút ngắn thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, giảm các thủ tục hành chính không cần thiết trong đấu thầu; luật hóa các quy định về đấu thầu qua mạng nhằm thúc đẩy mạnh hơn nữa hoạt động này.

Nâng cao hiệu lực xử lý vi phạm

Vẫn theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tình trạng vi phạm pháp luật về đấu thầu nhìn chung có chiều hướng giảm, nhưng hành vi "thông thầu" vẫn diễn biến phức tạp, tinh vi ở không ít dự án, gói thầu, trong khi Luật Đấu thầu hiện chưa quy định đầy đủ về quy trình kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm; đặc biệt là công tác kiểm tra kết quả thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra, giám sát.

Luật cũng chỉ tập trung quy định về chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm của nhà thầu, nhà đầu tư mà chưa có quy định cụ thể về chế tài xử lý vi phạm đối với bên mời thầu, chủ đầu tư, người có thẩm quyền (là các bên quan trọng trong việc quyết định đến tính hiệu quả, minh bạch trong đấu thầu)…

Theo Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, dự thảo sửa đổi Luật Đấu thầu tới đây sẽ tiếp tục đẩy mạnh phân cấp gắn với trách nhiệm giải trình; quy định cụ thể hơn nữa trách nhiệm của các bộ, UBND cấp tỉnh trong việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về đấu thầu. "Sẽ quy định phân cấp phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho chủ đầu tư thay cho người có thẩm quyền như hiện nay; bỏ các bước thẩm định hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu, phê duyệt danh sách xếp hạng nhà thầu. Thay vào đó, bổ sung trách nhiệm xem xét hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu của cơ quan quản lý về đấu thầu ở các bộ, ngành, địa phương trong một khoảng thời gian nhất định trước khi bên mời thầu phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu", ông Phương giải thích.

Về cách thức, việc xem xét nội dung hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu của cơ quan quản lý về đấu thầu và phê duyệt hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu của chủ đầu tư sẽ thực hiện trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia để tiết kiệm thời gian và bảo đảm tính công khai, minh bạch.

Cũng với mục đích tăng cường trách nhiệm giải trình; thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán… trong đấu thầu, dự kiến sẽ bổ sung các quy định cụ thể về trách nhiệm giải trình của các bên tham gia trực tiếp vào quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư tương ứng với quyền được giao; cụ thể hóa quy trình kiểm tra, giám sát cũng như các quy định về hậu thanh tra, kiểm tra, giám sát, góp phần thực hiện phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Chế tài xử lý vi phạm đối với người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu… cũng sẽ được bổ sung.

Nhận diện và xử lý những bất cập này càng sớm, càng toàn diện sẽ tạo điều kiện cho nền kinh tế sớm hồi phục và phát triển bền vững, đồng thời cũng góp phần tạo dựng một xã hội pháp quyền minh bạch và công bằng. Nếu mọi việc suôn sẻ đúng kế hoạch, dự thảo Luật sửa đổi dự kiến sẽ được trình Quốc hội khóa XV xem xét, cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 3 (tháng 5/2022).

Có thể bạn quan tâm

Lựa chọn giữ lại bên mình chiếc xe quen thuộc, nhưng với diện mạo mới, bớt khí thải, không ồn, giảm mùi xăng… là mong muốn có thật của nhiều người dân.

Trách nhiệm với niềm tin

Mới đây, Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh đã có văn bản gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam, đề nghị xem xét xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý để hợp pháp hóa hệ thống chuyển đổi động cơ điện cho xe chạy xăng.

Thực tế, việc cho phép xây dựng kho bãi trên đất nông nghiệp, nếu thiếu kiểm soát, rất có thể bị biến tướng thành nhà ở hoặc cơ sở kinh doanh phi nông nghiệp. (NGUỒN: CAND)

Hiểu đúng để làm đúng!

Quy định “cho phép xây dựng công trình tạm trên đất nông nghiệp” có trong Luật Đất đai 2024 đã mở ra cơ hội thuận lợi cho việc đầu tư sản xuất nông nghiệp.

Mô hình Triple Helix, với sự hợp tác chặt chẽ giữa "Nhà nước-viện/trường-doanh nghiệp" được coi là nền tảng tạo nên sự phát triển bền vững trong lĩnh vực R&D. (Ảnh: KHIẾU MINH)

Hợp lực "ba nhà" - lời giải của bài toán đầu tư cho R&D

Sau khi Bộ Chính trị ban hành chuỗi nghị quyết mang tính chiến lược, bao phủ từ khoa học-công nghệ, hội nhập, giáo dục đến phát triển năng lượng và kinh tế tư nhân, tinh thần đổi mới sáng tạo trong nước trở nên sôi động hơn bao giờ hết.

Với hai văn phòng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, Queensland trở thành bang đầu tiên của Úc thiết lập trung tâm của khu vực tại Việt Nam.

Việt Nam trở thành trọng tâm Chiến lược Đông Nam của Queensland

Tuần này, bang Queensland (Úc) khai trương văn phòng thương mại và đầu tư thứ hai ở Việt Nam, đặt tại Hà Nội. Qua đó, khẳng định Việt Nam là trọng tâm trong chiến lược mở rộng sang Đông Nam Á của Queenssland. Động thái này cũng củng cố vị thế trụ cột của nước ta trong khu vực. 

Diễn đàn Quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam lần thứ 6.

Nhiều rào cản vẫn chờ gỡ bỏ

Chỉ cách đây chừng 5 năm thôi, chuyển đổi số còn là một khái niệm rất mới mẻ. Khi đó, việc Chính phủ ban hành Chương trình Chuyển đổi số quốc gia năm 2020 được coi là một quyết sách mạnh mẽ.

Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi chủ trì buổi họp báo thường kỳ tháng 10 của Bộ Tài chính.

Sớm hoàn thiện khung pháp lý cho tài sản mã hóa

Với nguyên tắc “triển khai thận trọng, có kiểm soát, minh bạch và hiệu quả”, bảo vệ lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân tham gia, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về việc thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam.

Luật sư Nguyễn Tiến Lập.

Vai trò, trách nhiệm của KOL đối với công chúng và thị trường

Với sự vụ mới nhất là khởi tố điều tra KOL, doanh nhân Hoàng Hường, chúng ta có thể nói gì về nghịch lý từ nổi tiếng trở nên tai tiếng? Từ đó, có thể bàn thêm về vai trò cũng như trách nhiệm xã hội và pháp lý của các KOL đối với công chúng và thị trường.

Từ ngày 15/10/2025 tới đây, Việt Nam sẽ chính thức áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu 15% đối với các doanh nghiệp FDI có doanh thu hợp nhất từ 750 triệu Euro (EUR) trở lên.

Nâng tầm chất lượng dòng FDI

Theo Nghị định số 236/2025/NĐ-CP của Chính phủ về việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, từ ngày 15/10/2025 tới đây, Việt Nam sẽ chính thức áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu 15% đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt doanh thu hợp nhất từ 750 triệu Euro (EUR) trở lên.

Dù EVN đã ban hành quy trình quản lý đối với điện mặt trời tự sản, tự tiêu, song việc triển khai trên thực tế và thủ tục còn nhiều vướng mắc. (Ảnh Ngọc Hà)

Bài 2: Giải mã những góc khuất

Cạnh tranh hóa thị trường bán lẻ điện là cái đích mà bất cứ quốc gia nào cũng đặt mục tiêu tiến tới, dù nhanh hay chậm. Tuy vậy, để tạo dựng một sân chơi thật sự công bằng và sôi động đòi hỏi phải có đầy đủ thể lệ và người chơi dù khỏe hay yếu đều phải tuân thủ nghiêm túc.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, với chính sách miễn giảm 30% tiền thuê đất, người dân và doanh nghiệp cả nước sẽ tiết kiệm được khoảng hơn 4.000 tỷ đồng trong năm 2025.

Nguồn trợ lực mang nhiều ý nghĩa

Mới đây, cơ quan thuế thành phố Hà Nội có thông báo hướng dẫn các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân liên quan đến chính sách giảm tiền thuê đất năm 2025 thực hiện các quy định tại Nghị định số 230/2025/NĐ-CP của Chính phủ, ban hành ngày 19/8/2025.

Toàn cảnh Hội thảo phổ biến Nghị định số 242/2025/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 10/9/2025, do Bộ Tài chính tổ chức vào sáng 26/9.

Đơn giản hóa thủ tục quản lý vốn vay ODA

Với nhiều điểm mới về đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, Nghị định số 242/2025/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vay ưu đãi nước ngoài được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và tạo thuận lợi hơn trong triển khai dự án sử dụng nguồn vốn quan trọng này.

Dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch 1 do EVN làm chủ đầu tư, về cơ bản đã hoàn thành đáp ứng tiến độ với gói thầu EPC, tiến độ hòa đồng bộ Tổ máy 1 trong năm 2025 và phát điện các tổ máy trong năm 2026. (Ảnh Ngọc Hà)

Phá vòng “kim cô” trong cung ứng điện năng

Ngày 20/8/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị ký Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045. Nhiệm vụ đặt ra cấp bách, đầy thách thức - phát triển thị trường năng lượng theo hướng tăng tính cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả, đồng bộ với bảo đảm an ninh năng lượng.

Thông qua các chương trình hành động cụ thể trong hợp tác trồng rừng, bảo vệ đa dạng sinh học, Heineken Việt Nam triển khai bù hoàn 690,64 triệu lít nước trong năm 2024 tại lưu vực sông Tiền - đạt mục tiêu sớm 5 năm.

Bảo đảm nguồn nước vì tương lai bền vững

Trước những thách thức ngày càng gia tăng từ biến đổi khí hậu và áp lực phát triển kinh tế, việc quản trị và bảo tồn tài nguyên nước đã trở thành yêu cầu sống còn cho tương lai bền vững của Việt Nam.

Đến hết ngày 31/7/2025, số vốn giải ngân tại 12 dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực giao thông vận tải ước chỉ đạt 22.579,5 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 23,5% kế hoạch được giao. (Nguồn: BXD)

Gỡ vướng cho giải ngân đầu tư công

Trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều vướng mắc khi cùng lúc triển khai sắp xếp lại đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đã được các bộ, ngành, địa phương nỗ lực đẩy mạnh thực hiện để hỗ trợ tăng trưởng.

Việc sử dụng năng lượng sạch đã dần trở thành yêu cầu tất yếu trong xã hội hiện đại. (Nguồn BTP)

Nhu cầu đã có, vẫn khó thực thi?

Khi việc sử dụng năng lượng sạch không còn là xu hướng mà dần trở thành yêu cầu tất yếu, nhu cầu sở hữu và sử dụng xe điện, cả ô-tô và xe máy, đang có dư địa tăng trưởng lớn.

Cộng đồng doanh nghiệp hỗ trợ đang đứng trước cơ hội mới khi Chính phủ đã mở rộng các ưu đãi về vốn, công nghệ, nhân lực và thị trường. (Nguồn HANSIBA)

"May đo" chính sách cho công nghiệp hỗ trợ

Có hiệu lực từ ngày 1/9/2025, Nghị định số 205/2025/NĐ-CP của Chính phủ được kỳ vọng tạo đột phá trong chính sách ưu đãi cho công nghiệp hỗ trợ. Như vậy, sau một thập niên, cùng với việc sửa đổi nghị định, các doanh nghiệp trong nước có cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam năm 2025 (VCSF 2025) - diễn đàn lần thứ 12 do VCCI tổ chức tại Hà Nội, ngày 22/8/2025.

Biến khát vọng vươn mình thành hành động

Trong quá trình thúc đẩy phát triển bền vững ở Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm và những cam kết của Chính phủ trong việc tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi là lời khẳng định chắc chắn về vai trò kiến tạo phát triển và đồng hành cùng doanh nghiệp.

Tình trạng nhiều trụ sở cơ quan hành chính bị bỏ trống thời gian dài có thể gây ra hiệu ứng tiêu cực đối với phát triển kinh tế-xã hội ở các địa phương. (Nguồn TTXVN)

Gấp rút “vá” lỗ hổng quản trị địa phương

Từ ngày 1/7/2025, nhiều tỉnh và thành phố mới được hình thành trên cơ sở hợp nhất các đơn vị hiện hành, tạo tiền đề cho mô hình quản trị mới, hiện đại và linh hoạt hơn. Tuy nhiên, đi cùng với những kỳ vọng cải cách, tái cấu trúc hành chính cũng bộc lộ nhiều hệ lụy, nổi bật là tình trạng lãng phí tài sản công sau sáp nhập.

Theo số liệu thống kê, tính đến cuối tháng 7/2025, tín dụng toàn hệ thống ghi nhận mức tăng cao nhất ở khoảng thời gian này trong hơn 10 năm qua.

Co kéo điều hành chính sách tiền tệ

Năm 2025, triển vọng kinh tế toàn cầu tiếp tục đối mặt rủi ro từ các diễn biến phức tạp, khó lường, đặc biệt là những căng thẳng thương mại leo thang, biến động tài chính; lạm phát trong xu thế giảm nhưng thiếu chắc chắn do tác động từ chính sách tăng thuế nhập khẩu của chính quyền Mỹ.

Các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam tập trung vào sản xuất chế biến chất lượng cao cung cấp cho thị trường Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. (Ảnh TTXVN)

Thích ứng với những điều chỉnh thuế quan

Sự thay đổi trong chính sách thương mại và thuế đối ứng của Hoa Kỳ đang thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam xem xét lại chiến lược xuất khẩu, đồng thời mở ra cơ hội để đổi mới, nâng cao hiệu quả kinh doanhg và tăng cường năng lực cạnh tranh bền vững.

Trong 5 năm gần đây, số lượng sản phẩm từ các doanh nghiệp Việt Nam bán ra trên nền tảng Amazon đã tăng hơn 300%. (Nguồn AMAZON GLOBAL Selling Việt Nam)

Rộng cửa đưa thương hiệu Việt ra thế giới

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, thương mại quốc tế đang bước vào một kỷ nguyên phát triển mới - nơi chuyển đổi số và thương mại điện tử xuyên biên giới không chỉ là xu hướng mà đã trở thành nền tảng thiết yếu giúp doanh nghiệp vươn xa, tiếp cận và chinh phục người tiêu dùng toàn cầu, đặc biệt tại các thị trường lớn.

Lực lượng chức năng Công an Hà Nội kiểm tra phương tiện kinh doanh vận tải. (Ảnh PHẠM ĐÔNG-AN TRẠCH)

Nâng cao tinh thần thượng tôn pháp luật

Từ ngày 25/7 đến hết ngày 25/8, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) thực hiện kế hoạch tổng kiểm soát, xử lý vi phạm liên quan phương tiện kinh doanh vận tải trên đường bộ và đường thủy.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã phát triển mạnh cả về chất lượng và quy mô hàng hóa, và đang trở thành kênh dẫn vốn trung, dài hạn quan trọng cho nền kinh tế. (Ảnh Minh Dũng)

Bước ngoặt của thị trường vốn

Dòng chảy vốn Việt Nam đang đứng trước nhiều dấu mốc quan trọng, với mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi, thu hút các dòng vốn trong và ngoài nước, thúc đẩy hoạt động của doanh nghiệp và cả nền kinh tế.

Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) ghi nhận mức tăng lợi nhuận bằng 138% kế hoạch và bằng 453% so cùng kỳ năm 2024...

Trọng trách với mục tiêu tăng trưởng

Bức tranh tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận sáu tháng đầu năm của các doanh nghiệp nhà nước do Bộ Tài chính làm đại diện chủ sở hữu thật sự rất tích cực. Nhiều chỉ tiêu sản lượng chủ yếu ước đạt khoảng 50 - 60% kế hoạch năm. Một số lĩnh vực ghi nhận mức tăng trưởng từ 5 - 15% so với cùng kỳ.