Cần minh bạch trong chọn sách giáo khoa

Hiện tại là thời điểm các trường phổ thông chạy nước rút trong lựa chọn sách giáo khoa cho năm học mới 2024-2025. Làm sao để bảo đảm tính công bằng, quyền lựa chọn của giáo viên một cách thực chất, cũng như bảo đảm sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà xuất bản... vẫn gây nhiều băn khoăn.
Một tiết học thử nghiệm sách giáo khoa mới cấp Trung học cơ sở ở huyện Ba Vì (Hà Nội).
Một tiết học thử nghiệm sách giáo khoa mới cấp Trung học cơ sở ở huyện Ba Vì (Hà Nội).

NĂM học 2024-2025 là năm học "hoàn chỉnh" sách giáo khoa theo chương trình đổi mới giáo dục phổ thông 2018. Thời điểm này, các nhà xuất bản cũng đã giới thiệu sách giáo khoa mới cuối các cấp: lớp 5, lớp 9 và lớp 12 cho năm học mới tới hầu hết giáo viên, trường học. Đặc biệt, đây cũng là năm đầu tiên, giáo viên được "trả lại" quyền lựa chọn sách giáo khoa theo Thông tư số 27/2023/TT-BGDĐT ngày 28/12/2023 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định việc lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông.

Nhìn lại lộ trình: Thay sách giáo khoa lớp 1 từ năm học 2020-2021 - năm học đầu tiên thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã giao các trường chủ động lựa chọn sách để dạy học. Sang đến năm học 2021-2022, quyền này được giao cho Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố với không ít hệ lụy, bất cập như báo chí đã phản ánh. Nhằm kịp thời điều chỉnh những điểm bất hợp lý, từ năm học tới, quyền lựa chọn sách lại thuộc về giáo viên và nhà trường.

Theo đó, mỗi trường học sẽ thành lập Hội đồng lựa chọn sách giáo khoa, toàn bộ giáo viên các môn học được tham gia.

Ở nội dung này, ông Phạm Quốc Toản, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, cho biết, trong các đợt giới thiệu sách giáo khoa, đơn vị đã lưu ý những nội dung, nguyên tắc cơ bản để chọn sách. Đó là bảo đảm nguyên tắc dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch, vì quyền lợi học sinh, phù hợp đặc điểm kinh tế-xã hội của địa phương và điều kiện dạy, học của từng trường.

Điểm đặc biệt, năm học 2024-2025 là năm cuối trong lộ trình thực hiện chương trình đổi mới đối với các khối lớp cuối cấp ở cả ba bậc học. Năm nay, giáo viên được trao quyền bỏ phiếu lựa chọn sách trên cơ sở nghiên cứu, nhận xét đánh giá các sách giáo khoa trong danh mục đã được phê duyệt. Hiệu trưởng nhà trường được trao quyền thành lập hội đồng lựa chọn sách để đưa vào giảng dạy ở đơn vị mình.

Cũng theo lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, đến nay, thành phố đã hoàn thành việc giới thiệu sách giáo khoa mới lớp 5, lớp 9 và lớp 12 cho hơn 55.000 cán bộ, giáo viên. Đây là đội ngũ dự kiến sẽ dạy các lớp cuối cấp trong năm học tới. Ở nhiều địa phương khác, công tác giới thiệu sách giáo khoa mới cũng đã và đang được thực hiện theo quy định.

Nhìn lại thực trạng đã diễn ra ở những năm học trước, tại nhiều tỉnh, thành phố, vì các lý do khác nhau, cả tỉnh/thành phố chỉ chọn một quyển sách của một bộ cho mỗi môn học, thậm chí chỉ chọn một bộ sách của một nhà xuất bản cho hầu hết các môn học. Trong khi trên thị trường đang có tới ba bộ sách của các nhà xuất bản, đơn vị ấn hành được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt.

Theo nhận định của các chuyên gia, đây là việc làm không đúng với tinh thần "có một số sách giáo khoa cho mỗi môn học" tại Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Thực trạng này như báo chí đã phản ánh, từng xảy ra ở các địa phương: Vĩnh Long, Đồng Tháp, Tiền Giang, Bình Thuận, Ninh Thuận, Bình Dương, Cần Thơ, Kiên Giang, Phú Thọ, Thanh Hóa, Nghệ An, Bắc Kạn, Quảng Nam, Quảng Bình, Quảng Ngãi,…

Tại Thủ đô Hà Nội, một số giáo viên dạy tiểu học thắc mắc: Năm học trước (2022-2023), sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 bộ Cánh Diều của Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã không được Sở Giáo dục và Đào tạo đưa vào danh mục giới thiệu lựa chọn trên địa bàn. Trong khi trước đó học sinh lớp 1 đã được học bộ sách này. Việc "bỏ cách" như vậy đã khiến nhiều giáo viên lớp 2, lớp 3 lúng túng.

Một số chuyên gia giáo dục phân tích, nếu chỉ lựa chọn một bộ sách giáo khoa để giảng dạy sẽ hạn chế sự lựa chọn của giáo viên và người học, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục. Trong khi theo tinh thần Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội, việc sử dụng các bộ sách giáo khoa khác nhau trong quá trình học, sẽ làm phong phú tài liệu dạy và học cho giáo viên và học sinh, vì ngữ liệu có thể khác nhau nhưng đều dựa vào khung chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. Điều này còn giúp các học sinh khi chuyển vùng, chuyển địa phương không bị bỡ ngỡ đối với các loại sách.

Một trong những điểm mới quy định tại Thông tư số 27/2023/TT-BGDĐT là các quy định nhằm hướng tới tăng cường vai trò của cơ sở giáo dục trong lựa chọn sách giáo khoa, với ba nguyên tắc, hai tiêu chí gồm:

Thứ nhất, lựa chọn sách giáo khoa trong danh mục sách đã được Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo phê duyệt để sử dụng ổn định trong cơ sở giáo dục phổ thông. Thứ hai, mỗi môn học, hoạt động giáo dục được thực hiện trong cơ sở giáo dục phổ thông ở mỗi khối lớp lựa chọn một sách giáo khoa. Thứ ba, việc lựa chọn sách giáo khoa bảo đảm thực hiện dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch.

Hai tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa gồm: Phù hợp đặc điểm kinh tế-xã hội của địa phương và phù hợp với điều kiện tổ chức dạy-học tại cơ sở giáo dục phổ thông.

Vấn đề này, đại biểu Quốc hội Hồ Thị Minh (tỉnh Quảng Trị) bày tỏ lo ngại: "Nếu địa phương chỉ chọn một bộ sách giáo khoa hay chỉ chọn mỗi môn học một cuốn sách của một bộ thì sẽ quay lại tình trạng độc quyền sách giáo khoa như trước". Để thực hiện tốt các quy định mới, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của cả người dạy và người học, thiết nghĩ, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm tiến hành thanh tra, kiểm tra, rà soát, giám sát những địa phương, đơn vị có dấu hiệu lựa chọn sách giáo khoa thiếu dân chủ, áp đặt, định hướng giáo viên, đi ngược lại quy định trong Thông tư số 27/2023/TT-BGDĐT.

Có thể bạn quan tâm

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết trước Quốc hội. (Nguồn QUOCHOI.VN)

Định hình tầm nhìn dài hạn cho giáo dục Việt Nam

Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, giáo dục Việt Nam đạt nhiều thành tựu quan trọng, song đang đối mặt với khủng hoảng mang tính hệ thống.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Chọn nhân sự đúng người đúng việc

Tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 cuối tuần trước, một thông điệp mạnh mẽ tiếp tục được Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Nhân sự là "khâu then chốt nhất".

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng đến Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa thăm hỏi, tặng quà nạn nhân bị thương nặng trong vụ sạt lở trên đèo Khánh Lê.

Đặt an toàn tính mạng người dân lên trên hết

Suốt những ngày qua, mưa lũ hoành hành tại các tỉnh miền trung nước ta. Lực lượng chức năng phải chạy đua với thời gian, huy động tối đa lực lượng, phương tiện cứu hộ, bảo đảm an toàn tính mạng cho nhân dân và hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai.

Trong tuần làm việc thứ tư (từ ngày 10-15/11), Quốc hội thảo luận và thông qua nhiều dự án luật quan trọng, đồng thời tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026. (Nguồn QUOCHOI.VN)

Tiền đề để đất nước tự tin tăng tốc phát triển

Tiếp tục xu hướng tích cực, nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn về đích kế hoạch năm 2025, với mục tiêu đạt mức tăng trưởng trên 8%. Đây là tiền đề quan trọng, là sự chuẩn bị cần thiết để đất nước tự tin bước vào chặng đường phát triển mới, với mục tiêu phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế 10% trở lên trong năm 2026.

Việc tuân thủ đầy đủ các quy tắc về xuất xứ hàng hóa không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là cơ hội để doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. (Ảnh: Nguyên Nghi)

Mệnh lệnh cho tăng trưởng

Với những nỗ lực mạnh mẽ trong hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đang có 17 Hiệp định Thương mại tự do (FTA) có hiệu lực thực thi. Song, những gì diễn ra suốt thời gian qua cho thấy, Việt Nam vẫn chưa thật sự tối ưu hóa những lợi thế mà các FTA mang lại trong việc thâm nhập các thị trường quan trọng.

Tại phiên góp ý ở tổ về dự án Luật An ninh mạng, các đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí về sự cần thiết ban hành dự án Luật quan trọng này. (Nguồn QUOCHOI.VN)

Bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian mạng

Trong bối cảnh các hành vi tấn công mạng, chiếm đoạt dữ liệu và hoạt động xâm hại trên không gian mạng ngày càng diễn biến phức tạp, việc hoàn thiện khung pháp lý về an ninh mạng là yêu cầu cấp thiết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự và phát biểu tại Phiên toàn thể Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47. (Ảnh TTXVN)

Đóng góp quan trọng của Việt Nam trong hợp tác ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các Hội nghị cấp cao ASEAN với đối tác vừa thống nhất những định hướng hợp tác lớn, đưa Hiệp hội sang giai đoạn phát triển mới, triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN năm 2045.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng chuyển lời mời Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thăm Việt Nam của Tổng Bí thư Tô Lâm và các nhà lãnh đạo cấp cao Việt Nam. Tổng thống Donald Trump vui vẻ nhận lời, cho biết ông rất mong muốn và sẽ thu xếp thời gian đến thăm Việt Nam - Ảnh: VGP

Vị thế quốc gia trong mạng lưới thương mại toàn cầu

Sự kiện Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố Tuyên bố chung Việt Nam-Hoa Kỳ về Khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng ngày 26/10/2025 được giới quan sát đánh giá cao. 

Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật trong phiên toàn thể tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV. (Nguồn QUOCHOI.VN)

Bảo đảm quyền con người trong lĩnh vực tư pháp

Dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự hướng đến mục tiêu thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về hội nhập quốc tế, cải cách pháp luật và tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền và bảo đảm quyền con người trong lĩnh vực tư pháp.

Triển lãm "80 năm Hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc" đã thu hút hàng triệu lượt người dân và du khách đến tham quan, tạo nên bầu không khí hội tụ và gắn kết mạnh mẽ. (Ảnh Huy Tuấn)

Định hình công cuộc phát triển đất nước

Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2025 và 5 năm 2021-2025 do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trình bày, tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, được Quốc hội, đặc biệt là cơ quan thẩm định báo cáo, đánh giá cao.

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì buổi làm việc về công tác chuẩn bị cho Lễ mở ký Công ước Hà Nội. (Ảnh TTXVN)

Định vị Việt Nam trên bản đồ an ninh mạng toàn cầu

Việc Liên hợp quốc chọn Thủ đô của Việt Nam làm nơi ký kết Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) vào ngày 25-26/10, được xem là dấu mốc quan trọng, khẳng định vị thế và uy tín của đất nước ta.

Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang nỗ lực khắc phục hậu quả thiên tai. (Ảnh THÀNH ĐẠT)

Những trăn trở mới được gửi đến nghị trường

Trước thềm kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và công tác dân nguyện (được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp thứ 50 đang diễn ra) phác họa một bức tranh toàn cảnh đa sắc màu về tâm tư, nguyện vọng của người dân.

Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII diễn ra trong các ngày từ 6-8 tháng 10. (Nguồn: TTXVN)

Lựa người tài, chọn người gần dân, trọng dân, vì dân

Trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với quan điểm “tuyệt đối không để lọt người chạy chức, chạy quyền, cơ hội, bè phái vào Ban Chấp hành Trung ương”, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội nhiệm kỳ tới phải chú trọng yếu tố “Đức-Sức-Tài”.

Bác sĩ Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Thành phố Hồ Chí Minh nội soi tai cho bệnh nhi.

Giải pháp đột phá cho y tế tư nhân

Đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế, là một nhiệm vụ, giải pháp quan trọng được đề ra trong Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, được ban hành ngày 9/9/2025.

Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn và Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez với đại biểu hai nước dự phiên họp. (Ảnh DUY LINH)

Đồng hành hướng tới tương lai

Chủ tịch Duma Quốc gia Quốc hội Liên bang Nga và Chủ tịch Quốc hội Chính quyền nhân dân, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Cộng hòa Cuba vừa có các chuyến thăm chính thức Việt Nam, đồng chủ trì các Phiên họp Ủy ban hợp tác liên Nghị viện giữa Việt Nam với Liên bang Nga và Cuba.

Chủ tịch nước Lương Cường gặp Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. (Ảnh TTXVN)

Cam kết mạnh mẽ vì hòa bình và phát triển


Từ ngày 21 đến 24/9, Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 80, kết hợp hoạt động song phương tại Hoa Kỳ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Phiên họp Ban điều hành AIPA. (Ảnh PHẠM THẮNG)

Đóng góp chủ động, hiệu quả cho hợp tác khu vực

Từ ngày 16 đến 20/9, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Đại hội đồng liên Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 46 (AIPA-46) và thăm chính thức Malaysia. AIPA-46 diễn ra giữa lúc tình hình thế giới tiếp tục chuyển biến phức tạp và khó lường.

Việc tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) để tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường và mở rộng mặt hàng xuất khẩu là rất quan trọng.

Giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô

Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 cho thấy: Chính phủ tiếp tục kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng GDP từ 8,3-8,5% trên cơ sở tập trung phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ, bảo đảm kiểm soát lạm phát, thúc đẩy đầu tư công và hỗ trợ sản xuất, kinh doanh hiệu quả.

Cơ sở 2 của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tại Hà Nam (cũ) - dự án vướng mắc kéo dài gây thất thoát, lãng phí hàng nghìn tỷ đồng. (Ảnh Đại Thế)

Chấn chỉnh cán bộ đùn đẩy, sợ sai, làm cầm chừng

Trong thời gian qua, dù được quan tâm, song một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng, lãng phí còn mang tính hình thức, chưa thật sự hiệu quả. Do đó, đã dẫn đến hiện tượng có một bộ phận cán bộ, công chức nảy sinh tư tưởng “làm nhiều, sai nhiều” nên làm việc cầm chừng.