Diễn đàn chủ nhật

Bảo vật quốc gia cần được bảo vệ đặc biệt

Ngay khi có kết quả kiểm tra hiện trường vụ cháy tại di tích quốc gia chùa Phổ Quang (huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ) hồi cuối tháng 10 vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có công văn yêu cầu cơ quan chức năng ở tỉnh Phú Thọ và các đơn vị liên quan thực hiện các giải pháp bảo vệ, bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích, di vật bị hư hại tại di tích này, trong đó có bảo vật quốc gia Bàn thờ Phật bằng đá (Bệ đá hoa sen).
Chùa Phổ Quang sau vụ cháy ngày 23/10. (Ảnh: Cục Di sản văn hóa cung cấp)
Chùa Phổ Quang sau vụ cháy ngày 23/10. (Ảnh: Cục Di sản văn hóa cung cấp)

Bộ yêu cầu thực hiện ngay các biện pháp và các yêu cầu kỹ thuật cấp thiết, đồng bộ để bảo quản, tu bổ lâu dài sau này; trước mắt gia công khung cứng để bao che toàn bộ bảo vật quốc gia... Vụ cháy ở chùa Phổ Quang là một rủi ro không mong muốn, nhưng sự cố này thêm một lần nữa cảnh báo về tình trạng bảo vệ, bảo quản bảo vật quốc gia một cách lỏng lẻo hiện nay.

Cả nước hiện có gần 294 bảo vật, nhóm hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia (trong đó, đa số bảo vật được lưu giữ, bảo quản, trưng bày tại các bảo tàng và di tích; chỉ chưa đến 20 bảo vật thuộc các bộ sưu tập tư nhân). Nhưng đang tồn tại một nghịch lý trong công tác bảo vệ, bảo quản và phát huy giá trị bảo vật quốc gia, đó là mâu thuẫn giữa quy trình nghiêm ngặt, công phu khi xem xét công nhận danh hiệu bảo vật quốc gia và sự lạnh nhạt, thờ ơ trong bảo vệ, tôn vinh, lan tỏa giá trị danh hiệu sau khi được công nhận.

Trong khi các bảo vật quốc gia thuộc quyền quản lý của bảo tàng và những di tích lớn được quan tâm tu bổ, bảo quản, phát huy giá trị thì còn nhiều bảo vật quốc gia đang lưu giữ tại các di tích ở nhiều địa phương vẫn đang tiếp tục dầm mưa dãi nắng, chưa có phương án bảo quản đặc biệt theo quy định của Luật Di sản văn hóa.

Chẳng hạn như cột đá chùa Dạm hay bộ tượng 10 linh thú đá chùa Phật Tích (Bắc Ninh) kể từ khi được công nhận là bảo vật quốc gia đến nay cũng chưa có phương án bảo quản và phát huy giá trị xứng tầm... Thực trạng thờ ơ, lạnh nhạt trong bảo vệ, bảo quản, phát huy giá trị bảo vật quốc gia tại một số địa phương được cho là do thiếu kinh phí, đầu tư nhỏ giọt, cầm chừng. Song thực chất, gốc rễ của vấn đề là nhận thức chưa đầy đủ và sâu sắc.

Không ít địa phương mong muốn và quyết liệt để có được những bảo vật quốc gia, coi đó là niềm tự hào. Thế nhưng, được công nhận xong, bảo vật quốc gia đang lưu giữ tại các di tích lại chẳng được quan tâm, ưu tiên đặc biệt như cần phải thế. Trong khi một số ít bảo vật quốc gia nằm trong tay các nhà sưu tập tư nhân lại được bảo vệ, bảo quản và phát huy tốt.

Luật Di sản văn hóa quy định bảo vật quốc gia phải được bảo vệ và bảo quản theo chế độ đặc biệt. Đã đến lúc phải có những chế tài đủ mạnh để bảo vệ, bảo quản và phát huy giá trị các bảo vật quốc gia. Cần phải có những giải pháp triệt để, các chế tài chặt chẽ, thí dụ như kiểm tra định kỳ 5 năm sau khi công nhận bảo vật quốc gia, nếu địa phương không có biện pháp bảo vệ, bảo quản và phát huy giá trị bảo vật quốc gia thì danh hiệu đó sẽ bị thu hồi.

Có thể bạn quan tâm

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.

Hà Trịnh tổ chức liveshow cá nhân vào ngày 15/12.

Hà Trịnh và liveshow đầu tiên trong sự nghiệp

Hà Trịnh từng gây ấn tượng với MV "Tình ca" và album "Nghìn trùng xa cách" gồm 9 sáng tác của Phạm Duy với phần phối của Nguyễn Hữu Vượng. Tuy nhiên phải đến thời điểm này cô mới có điều kiện tổ chức đêm nhạc riêng cùng ban nhạc Màu Nước.

Phía trước chùa Chuông.

Khám phá “Phố Hiến đệ nhất danh thắng” chùa Chuông

Là một trong 17 di tích trọng điểm của Khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến (tỉnh Hưng Yên), chùa Chuông nằm tại khu phố Nhân Dục, phường Hiến Nam trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách yêu di sản. Ngôi chùa cổ với kiến trúc đặc sắc trong đó hình tượng quả chuông màu vàng gắn trên mái ngói tạo nên dấu ấn riêng.