Bảo mật dữ liệu trong thời đại công nghệ số

Trong kỷ nguyên số hóa toàn cầu, dữ liệu cá nhân trở thành nguồn “dầu mỏ” mới của nền kinh tế, thúc đẩy sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), thương mại điện tử và các dịch vụ kết nối.

Vụ rò rỉ dữ liệu của Hãng hàng không Qantas gây chấn động thế giới. Ảnh: MASHABLE
Vụ rò rỉ dữ liệu của Hãng hàng không Qantas gây chấn động thế giới. Ảnh: MASHABLE

Tuy nhiên, sự gia tăng chóng mặt của các vụ rò rỉ dữ liệu, lạm dụng thông tin bởi các “ông lớn” công nghệ và sự thiếu đồng bộ trong quy định pháp lý đang đặt ra những thách thức nghiêm trọng đối với quyền riêng tư của hàng tỷ người dùng.

Lỗ hổng trong chuỗi cung ứng kỹ thuật số

Theo Reuters, năm 2024 chứng kiến sự mở rộng của các quy định bảo mật dữ liệu tại Mỹ và châu Âu, nhưng các vụ tấn công mạng lớn vẫn xảy ra, ảnh hưởng đến hàng tỷ cá nhân. Đến năm 2025, các chuyên gia nhận định rủi ro từ tấn công quốc gia và phần mềm độc hại lấy cắp thông tin đòi tiền chuộc (ransomware) sẽ tiếp tục tăng cao, đòi hỏi các tổ chức phải xây dựng kế hoạch ứng phó khẩn cấp và nâng cao bảo mật dữ liệu mạng cơ bản.

Năm 2025 ghi nhận hàng loạt vụ vi phạm bảo mật dữ liệu quy mô lớn, làm lộ thông tin cá nhân của hàng triệu người, từ thông tin tài chính đến dữ liệu sức khỏe. Một trong những vụ việc nổi bật là vụ tấn công mạng nhằm vào Hãng hàng không Qantas của Australia. Theo The Guardian, tháng 7/2025, Qantas xác nhận cuộc tấn công mạng đã làm lộ hồ sơ của sáu triệu khách hàng, bao gồm tên, địa chỉ email và thông tin chuyến bay. Đến tháng 10/2025, các tin tặc (hacker) tuyên bố đã rò rỉ năm triệu hồ sơ khách hàng lên web “đen” sau khi hãng từ chối trả tiền chuộc. Vụ việc này không chỉ ảnh hưởng đến khách hàng Australia mà còn lan rộng toàn cầu, nhấn mạnh rủi ro từ chuỗi cung ứng kỹ thuật số.

Theo Reuters, một vụ việc khác gây chú ý là rò rỉ gần một tỷ hồ sơ người dùng từ Salesforce - một nền tảng quản lý quan hệ khách hàng dựa trên dữ liệu đám mây. Nhóm hacker có liên hệ với các cuộc tấn công ransomware nhắm vào các nhà bán lẻ lớn ở Anh tuyên bố nhận trách nhiệm vào tháng 10/2025, làm lộ dữ liệu từ nhiều công ty sử dụng nền tảng đám mây của Salesforce. Đồng thời, Công ty an ninh mạng F5 của Mỹ bị các hacker tấn công. Vụ việc kéo dài hơn một năm, được công bố chính thức vào tháng 10/2025, đã làm lộ lỗ hổng lớn trong hệ thống bảo mật, khiến các chuyên gia an ninh mạng cảnh báo về rủi ro lan tỏa đến toàn bộ chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, The Guardian có loạt bài phản ánh vụ lộ 16 tỷ thông tin đăng nhập internet vào tháng 6/2025, có thể cho phép tội phạm mạng truy cập vào các tài khoản Facebook, Meta và Google. Vụ rò rỉ dữ liệu khách hàng của sàn giao dịch tiền kỹ thuật số Coinbase tháng 6/2025, liên quan nhân viên ở Ấn Độ, cũng nhấn mạnh vấn đề an ninh từ nhà thầu bên thứ ba. Các vụ việc năm 2024 như cuộc tấn công ransomware nhằm vào Công ty công nghệ y tế Change Healthcare và nền tảng dữ liệu đám mây Snowflake đã ảnh hưởng đến hàng triệu người, với khoảng 2,9 tỷ thông tin cá nhân bị đánh cắp và xu hướng này tiếp tục gia tăng năm 2025.

Các chuyên gia nhận định rằng, những vụ việc này không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn làm suy giảm lòng tin của người dùng. Ông Bruce Schneier, chuyên gia an ninh mạng nổi tiếng, trong bài trả lời phỏng vấn với tờ The New York Times cho rằng, “các lỗ hổng trong chuỗi cung ứng kỹ thuật số đang trở thành điểm yếu lớn nhất, đòi hỏi các chính phủ phải can thiệp mạnh mẽ hơn”.

Trên phạm vi toàn cầu, năm 2025 chứng kiến sự đa dạng hóa trong quy định bảo mật dữ liệu nhưng cũng lộ rõ sự thiếu đồng bộ giữa các khu vực. Tại châu Âu, Luật Bảo vệ dữ liệu chung (GDPR) tiếp tục là tiêu chuẩn vàng nhưng các đề xuất thay đổi đang gây tranh cãi. Tháng 11/2025, các nhà hoạt động trong lĩnh vực bảo mật chỉ trích kế hoạch sửa đổi GDPR, cho phép các “đại gia” công nghệ (Big Tech) như Google và Meta sử dụng dữ liệu cá nhân để huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI) dựa trên “lợi ích hợp pháp”. Những thay đổi này được cho là sẽ làm suy yếu bảo vệ dữ liệu nhạy cảm, vi phạm phán quyết của Tòa án Công lý châu Âu (CJEU).

Tại Mỹ, không có luật bảo mật liên bang toàn diện, nhưng đến 2024, 20 bang đã ban hành luật bảo mật tiêu dùng, với 15 luật có hiệu lực vào năm 2025 như Luật Bảo mật Dữ liệu Nebraska và New Hampshire. Tuy nhiên, theo tờ The Washington Post, nhiều công ty đã bỏ qua yêu cầu không bán dữ liệu của người dùng, qua đó vi phạm luật của bang. Các cơ quan liên bang như Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã tăng cường một số giải pháp thực thi, như yêu cầu các nền tảng mạng xã hội đẩy mạnh bảo vệ dữ liệu trẻ em và giám sát AI.

Ở châu Á, Ấn Độ củng cố Luật Bảo mật dữ liệu năm 2023 bằng các quy tắc mới vào tháng 11 vừa qua, tập trung vào việc thu thập dữ liệu có trách nhiệm. Còn tại Anh, chính phủ nước này cũng bày tỏ lo ngại rủi ro an ninh về hệ thống ID kỹ thuật, yêu cầu các công ty tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân trong các hệ thống chính phủ.

Chuyên gia Johnny Ryan từ Hội đồng Tự do Dân sự Ireland và ông Georg Riekeles từ Trung tâm Chính sách châu Âu cảnh báo, việc nới lỏng GDPR sẽ củng cố sự thống trị của các “ông lớn” công nghệ Mỹ, biến châu Âu trở thành “chư hầu kỹ thuật số” và tăng độ rủi ro với trẻ em từ các thuật toán AI.

152.jpg
Quyền riêng tư của người dùng có thể bị xâm phạm nếu thiếu chế tài giám sát. Ảnh: GETTYIMAGES

Tác động của AI tới bảo mật thông tin

Theo giới chuyên gia công nghệ, sự bùng nổ của công nghệ AI đang làm phức tạp hóa vấn đề bảo mật thông tin. Hãng tin Reuters lưu ý rằng, giai đoạn 2024-2025, AI đòi hỏi lượng dữ liệu khổng lồ để huấn luyện, dẫn đến rủi ro lạm dụng dữ liệu cá nhân. Luật AI của EU đặt ra tiêu chuẩn cao, nhưng các đề xuất thay đổi GDPR có thể cho phép miễn trừ xử lý dữ liệu đặc biệt, theo Trung tâm Quyền Kỹ thuật số châu Âu (NOYB).

Giới chuyên gia công nghệ cũng lo ngại về vấn đề bảo mật thông tin đối với trẻ em trên internet, đồng thời đề nghị có những giải pháp bảo vệ trẻ khỏi nội dung độc hại. Đạo luật An toàn trực tuyến của Anh nhấn mạnh công nghệ xác thực tuổi người dùng trên không gian mạng dù tạo ra một lớp bảo vệ dành cho trẻ em và thanh - thiếu niên, song vẫn tồn tại rủi ro không mong muốn.

Chuyên gia Itxaso Dominguez de Olazabal từ mạng lưới Quyền Kỹ thuật số châu Âu (EDRi) đưa ra cảnh báo: “Các đề xuất liên quan GDPR sẽ thay đổi cách Liên minh châu Âu (EU) bảo vệ dữ liệu mạng, cho phép truy cập dựa trên lợi ích hợp pháp”. Các chuyên gia khuyến nghị cần tích hợp đánh giá tác động vào chu kỳ phát triển AI để quản lý rủi ro sớm.

Để đối phó nguy cơ mất bảo mật dữ liệu, các chuyên gia công nghệ và nhà hoạch định chính sách kêu gọi “hài hòa quy định toàn cầu, tăng cường thực thi và giáo dục người dùng”. Dự báo đến cuối năm 2025 sẽ tiếp tục diễn ra những vụ kiện liên quan bảo mật dữ liệu tại Mỹ, với trọng tâm là các dữ liệu nhạy cảm và trẻ em. Trong khi đó, EU đang cân nhắc giảm bớt quy định để thúc đẩy đổi mới song tránh hy sinh quyền riêng tư.

Bảo mật dữ liệu trong thời đại số đòi hỏi sự cân bằng giữa đổi mới và bảo vệ quyền con người. Như các chuyên gia Ryan và Riekeles nhấn mạnh, thực thi mạnh mẽ các luật hiện hành là “chìa khóa” giải quyết các vấn đề bảo mật dữ liệu, qua đó giảm bớt áp lực độc quyền từ các Big Tech. Với nguy cơ mất hoặc rò rỉ dữ liệu nói trên, thế giới cần hành động khẩn cấp để tránh các thảm họa bảo mật lớn hơn trong tương lai.

Có thể bạn quan tâm

Một loại bom hạt nhân chiến thuật của Mỹ. Ảnh: DEFENSE NEWS

Triển vọng Hiệp ước New START

Triển vọng nối lại hợp tác kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ đang gặp nhiều thách thức, dù có tín hiệu tích cực khi Tổng thống Donald Trump đầu tháng 10 vừa qua bày tỏ ủng hộ đề xuất của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc duy trì các giới hạn trong Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới còn gọi là New START.

Mô tả giàn giáo tre trong bức tranh "Thanh minh thượng hà đồ". Ảnh: WIKIPEDIA

Giàn giáo tre trong văn hóa Trung Quốc

Hình ảnh giàn giáo tre với các mắt đan cài chặt chẽ khá phổ biến ở các công trình xây dựng Hong Kong (Trung Quốc). Trong tiếng Quảng Đông (Cantonese), giàn giáo tre được gọi là "đáp bằng", hoặc "trúc bằng".

Khuôn viên nhà trường.

Kỳ vọng ươm mầm khoa học tương lai

Một tòa nhà mầu sáng với mái vòm và kết cấu mặt tiền cổ điển, các bãi cỏ trong khuôn viên tòa nhà được cắt tỉa gọn gàng, bóng cây buổi sáng trải dài trên những con đường lát đá…, đó là khuôn viên một ngôi trường trung học chuyên mang tên N.I.Lobachevsky ở thành phố Ust-Labinsk, miền nam nước Nga.

Tranh vẽ mô tả trận Sekigahara. Ảnh: BẢO TÀNG GIFU

Trận chiến Sekigahara

Sekigahara không chỉ là trận đánh quyết định, dẫn tới việc thống nhất Nhật Bản, nó còn chấm dứt 150 năm chiến loạn, mở ra thời kỳ ổn định kéo dài, là nền tảng cho cuộc Minh Trị Duy Tân sau này.

Một tổ hợp nhà máy điện hạt nhân của Nga. Ảnh: GETTY IMAGES

Động lực phát triển năng lượng của Nga

Theo các chuyên gia, nhu cầu về năng lượng toàn cầu vẫn đang ngày càng tăng lên bất chấp những khó khăn về kinh tế và bất ổn chính trị. Theo ước tính, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu năm nay sẽ đạt 104,5 triệu thùng mỗi ngày, tăng hơn một triệu thùng so năm ngoái.

Du khách tham quan bên trong đại bảo tàng. Ảnh: GETTY IMAGES

Kỳ quan mới của Ai Cập

Sau hơn hai thập kỷ xây dựng, tiêu tốn khoảng 1 tỷ USD, đại bảo tàng Ai Cập đã chính thức mở cửa đón khách. Đây là một trong những bảo tàng lớn nhất thế giới, niềm tự hào mới của người Ai Cập. Công trình thế kỷ của người Ai Cập nằm ở phía tây và cách Thủ đô Cairo 8 km.

Hoàng gia Anh xuất hiện trong một sự kiện ở London hồi năm 2023. Ảnh: AFP

Quyền lực của Hoàng gia Anh

Dù không nắm thực quyền, Vua và Hoàng gia Anh vẫn sở hữu ảnh hưởng lớn cả về chính trị và tôn giáo, giữ vị trí biểu tượng và vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội của Vương quốc Anh.

Kỹ sư Tan De Hao giới thiệu hệ thống làm mát cho tòa Marina Bay Sands.

Singapore làm mát cho các tòa cao ốc

Từ cửa ra khu phức hợp Marina Bay Sands, chúng tôi được dẫn tới hệ thống làm mát ngầm được xem là lớn nhất thế giới, "lá phổi" khổng lồ trong lòng đất của Singapore.

Mỹ triển khai hoạt động quân sự tại Caribe. Ảnh: DEFENSE.GOV

Chiến dịch chống ma túy của Mỹ ở Caribe

Trong bối cảnh căng thẳng địa-chính trị toàn cầu, khu vực Mỹ latin một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý khi Mỹ đẩy mạnh các hoạt động quân sự nhằm chống lại nạn buôn bán ma túy.

Một đơn vị thu thập tin tức trực thuộc IC. Ảnh: BUSINESS INSIDER

Vai trò của Cộng đồng Tình báo Mỹ

Trong thế giới hiện đại, nơi các mối đe dọa an ninh quốc gia ngày càng phức tạp và đa chiều, Cộng đồng Tình báo Mỹ (US Intelligence Community - IC) nổi lên như một biểu tượng của “sức mạnh và sự tinh vi”, giữ vai trò then chốt trong các quyết sách đối ngoại, quân sự và an ninh quốc gia của nước này.

Một triển lãm về công nghệ không dây thế hệ thứ 6 tại Trung Quốc. Ảnh: CHINA DAILY

Cuộc đua công nghệ 6G toàn cầu

Trong khi thế giới vẫn đang khai thác hết tiềm năng của công nghệ 5G, cuộc đua hướng tới 6G - thế hệ mạng không dây tiếp theo - trở thành tâm điểm của các cường quốc công nghệ.

Cuộc khủng hoảng nước sạch tại châu Phi

Cuộc khủng hoảng nước sạch tại châu Phi

Hơn 1,34 tỷ người (tương đương 85% dân số châu Phi) đang đối mặt tình trạng mất an ninh nguồn nước. Đây là cuộc khủng hoảng nước nghiêm trọng nhất toàn cầu hiện nay. Theo số liệu của Liên hợp quốc (LHQ) năm 2024, khoảng 70% dân số toàn cầu đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận nước sạch.

Ánh sáng tràn ngập khắp không gian lễ hội. Ảnh: GETTY IMAGES

Lễ hội ánh sáng lớn nhất của người Hindu

Deepavali (còn gọi là Diwali) là lễ hội ánh sáng lớn nhất của người Hindu (Ấn Độ), kéo dài khoảng 5 ngày, diễn ra từ ngày 20/10 vừa qua, đánh dấu sự khởi đầu của mùa lễ hội kéo dài qua các dịp như Dhanteras và Chhath Puja.

Những nàng geisha Nhật Bản qua ống kính của các nhiếp ảnh gia phương Tây. Ảnh: BOKKSU

Biểu tượng văn hóa Nhật Bản

Geisha được xem như hiện thân cho tinh hoa nghệ thuật Nhật Bản. Ngày nay, chỉ còn khoảng 1.000 geisha thực thụ, chủ yếu ở các khu đô thị cổ thuộc Kyoto và Tokyo.

Mạng lưới trung tâm AI toàn cầu của Google sẽ trải rộng tại nhiều quốc gia. Ảnh: GETTY IMAGES

Cuộc đua hạ tầng công nghệ AI

Công ty mẹ của Google là Alphabet vừa công bố dự án đầu tư 15 tỷ USD trong vòng 5 năm tới để xây dựng một trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI) tại bang Andhra Pradesh, miền nam Ấn Độ. Động thái đánh dấu một trong những khoản đầu tư lớn nhất từ trước đến nay của Google.

Hệ thống phóng tàu vũ trụ thuộc dự án Artemis ở Florida. Ảnh: NASA

Kế hoạch trở lại Mặt trăng

Hơn nửa thế kỷ sau ngày phi hành gia Neil Armstrong của Mỹ đặt chân lên Mặt trăng, nhân loại đang muốn tiến thêm một bước trên hành trình chinh phục tinh cầu này. Những phát kiến trong giai đoạn này đã trở thành nền tảng cho hành trình thám hiểm vũ trụ của nước Mỹ nói riêng và nhân loại nói chung.

Đoàn công tác tham quan Nhà máy BMI tại Gimhae, Busan.

Công nghệ đóng tàu của Hàn Quốc

Trong khoảng 50 năm qua, Hàn Quốc đã trở thành một trong những trung tâm đóng tàu hàng đầu thế giới, cùng với Trung Quốc và Nhật Bản tạo nên “tam giác vàng” của ngành công nghiệp này. Năm 2025, nước này không chỉ khẳng định vị thế số một toàn cầu mà còn mở ra cơ hội hợp tác sâu rộng với các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.

Giáo dục số giúp tăng tỷ lệ xóa mù chữ tại những nước nghèo. Ảnh: SHUTTERSTOCK

Giáo dục số trong cuộc chiến chống mù chữ

Không biết chữ được xem là một rào cản lớn đối với sự phát triển cá nhân và xã hội, là thách thức nghiêm trọng ở nhiều khu vực nghèo như châu Phi cận Sahara, Nam Á. UNESCO cho biết, tính đến năm 2025 khoảng 617 triệu người trên toàn cầu, trong đó 60% tập trung ở châu Phi cận Sahara và Nam Á, không biết đọc và viết ở mức cơ bản.

Hình ảnh cao bồi miền Tây nước Mỹ.

Cao bồi thời hiện đại

Từ trên lưng ngựa tới trước vô-lăng xe bán tải, từ dây thừng tới máy tính bảng, hình tượng cao bồi miền Tây nước Mỹ đã thay đổi rất nhiều nhưng vẫn giữ nguyên những phẩm chất từng làm nên danh tiếng cho họ.

Các nhà hoạt động ở Đức tuần hành phản đối tình trạng lãng phí thực phẩm. Ảnh: REUTERS

Đông Phi với bài toán an ninh lương thực

Lãng phí thực phẩm là một trong những vấn đề cấp bách nhất của thế kỷ 21, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh lương thực toàn cầu và làm trầm trọng thêm các tác động của biến đổi khí hậu.

Xu thế robot giúp đỡ người cao tuổi đang gia tăng tại nhiều nước. Ảnh: NBC NEWS

Già hóa dân số trong kỷ nguyên công nghệ

Dân số thế giới đang già hóa nhanh. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), số người từ 60 tuổi trở lên dự kiến sẽ tăng từ 1,4 tỷ vào năm 2030 lên 2,1 tỷ vào 2050. Sự gia tăng này cùng tỷ lệ sinh giảm, lực lượng lao động thu hẹp đặt ra áp lực lớn lên các hệ thống y tế, chăm sóc xã hội và kinh tế toàn cầu.

Đảo và nhà tù Alcatraz nhìn từ trên cao. Ảnh: GETTYIMAGES

Lịch sử nhà tù Alcatraz

Nổi tiếng với danh xưng “Đảo quỷ của chú Sam”, nhà tù Alcatraz là cơ sở giam giữ khét tiếng trong lịch sử nước Mỹ, đồng thời là nguồn cảm hứng lớn cho điện ảnh và văn học nhiều thập kỷ qua.

AI mang lại lợi nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ảnh: CNN

Rủi ro tiềm ẩn từ Shadow AI

Trong kỷ nguyên mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách thức làm việc, khái niệm “Shadow AI” (AI trong bóng tối) đang nổi lên như một mối đe dọa âm thầm và nghiêm trọng đối với các tổ chức, quốc gia.

Người dân Cuba được các bác sĩ thăm khám tại nhà. Ảnh: YEMMI VALDÉS

Hệ thống y tế công cộng của Cuba

Giữa gọng kìm cấm vận, trừng phạt kinh tế kéo dài hơn sáu thập kỷ từ Mỹ, đất nước Cuba vẫn duy trì một hệ thống y tế công cộng miễn phí, toàn diện và hiệu quả. Với dân số khoảng 11 triệu người, đảo quốc Caribe này đạt được các chỉ số sức khỏe ngang bằng hoặc vượt trội so nhiều nước phát triển, bất chấp nguồn lực hạn chế.

Tàu phá băng Arktika của Nga. Ảnh: ROSATOMNEWS

Tàu phá băng hạt nhân của Nga

Tuyến đường biển phía bắc của Nga đã trở thành một trong những tuyến vận tải then chốt nhờ có đội tàu phá băng hạt nhân. Nga tự hào là một trong những nước duy nhất trên thế giới có tàu phá băng hạt nhân mang khả năng dẫn đường cho tàu chở hàng hóa xuyên qua lớp băng dày tới 3m.

Sóng thần tràn vào Nhật Bản năm 2011. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức mới từ biến đổi khí hậu

Sóng thần là một thảm họa thiên nhiên đáng sợ và biến đổi khí hậu (BĐKH) đang làm tăng nguy cơ và tác động của hiện tượng này. Các hệ thống cảnh báo sớm giúp cải thiện khả năng phát hiện, ứng phó sóng thần, được chứng minh tại Nhật Bản, Indonesia và Mỹ.

Một khu resort tuân thủ các điều kiện du lịch bền vững tại Maldives. Ảnh: RIA NOVOSTI

Xu hướng phát triển du lịch bền vững

Du lịch bền vững trở thành một trong những xu hướng chủ đạo của ngành công nghiệp không khói trong thập kỷ qua, phản ánh nhu cầu ngày càng tăng về hoạt động du lịch giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tôn trọng văn hóa bản địa.