Cùng suy ngẫm:

Bảo đảm môi trường sống trong lành

Theo số liệu từ ứng dụng VN AIR của Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), thời gian gần đây, chất lượng không khí tại Thủ đô Hà Nội thường xuyên nằm ở mức kém và xấu, đặc biệt trong khoảng thời gian từ tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau.
Ảnh minh họa. (Ảnh: SƠN BÁCH)
Ảnh minh họa. (Ảnh: SƠN BÁCH)

Trong đó, ô nhiễm bụi mịn được ghi nhận hầu hết tại các quận, huyện; nhất là các quận nội thành tập trung đông dân cư và hoạt động giao thông. Nhiều thời điểm, chỉ số chất lượng không khí (AQI) ở mức 272, đưa Hà Nội tiếp tục trở lại trong danh sách các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới với chất lượng không khí ở mức tím - mức nguy hại tới sức khỏe con người. Dịp cuối tháng 10 năm 2024, Hà Nội đã ghi nhận tổng cộng 4 đợt ô nhiễm không khí nặng, trong đó có 3 đợt từ tháng 1 đến tháng 4 và một đợt vào đầu tháng 10.

Những con số nêu trên không chỉ phản ánh sự suy giảm chất lượng môi trường sống, mà còn cảnh báo nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng. Việc tiếp xúc lâu dài với bụi mịn PM2.5 có thể gây nhiều bệnh lý nguy hiểm như: Viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn và ung thư phổi. Ngoài ra, bụi mịn còn là nguyên nhân gây suy giảm chức năng tim mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ và các bệnh lý về mạch máu. Bên cạnh đó, ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến năng suất lao động và chất lượng cuộc sống của người dân.

Các nguyên nhân gây ra ô nhiễm không khí đã được nhận diện rõ. Giao thông quá tải với hàng triệu ô-tô, xe máy cũ, hoạt động xây dựng không che chắn bụi, đốt rác tự phát, các cơ sở tái chế thiếu hệ thống xử lý khí thải. Điều kiện thời tiết vào mùa đông còn bất lợi hơn khiến khí thải không thể khuếch tán, bị giữ lại ở tầng thấp và làm gia tăng nồng độ ô nhiễm. Trong khi đó, các giải pháp xử lý vẫn chậm trễ, hiệu quả chưa cao.

Như nhận định của Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, một trong những nguyên nhân cốt lõi là một số cơ quan chức năng chưa quan tâm đúng mức đến vấn đề ô nhiễm không khí, trong đó biện pháp khắc phục còn chậm, chưa hiệu quả. Một số chính quyền địa phương chưa quyết liệt và chưa dành đủ nguồn lực tài chính để triển khai đồng bộ các giải pháp; việc lập và triển khai quy hoạch phát triển chưa đồng bộ, thiếu giải pháp khả thi bảo vệ môi trường. Các cơ quan chức năng ban hành nhiều văn bản quy định, nhưng không cụ thể, thiếu hướng dẫn kỹ thuật, vẫn nặng về tiền kiểm thay vì hậu kiểm, khiến doanh nghiệp, cơ quan quản lý, nhất là ở cấp địa phương khó thực hiện.

Trước thực trạng đó, mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng thành phố Hà Nội và các địa phương vùng Thủ đô xây dựng, trình Thủ tướng Đề án giải quyết ô nhiễm không khí. Một số giải pháp được Phó Thủ tướng gợi ý là di dời, đóng cửa những cơ sở gây ô nhiễm nặng; áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn cao hơn về khí thải phương tiện giao thông… Cùng với việc thực hiện nghiêm chỉ đạo của Phó Thủ tướng, để đẩy nhanh quá trình giảm ô nhiễm không khí, hướng tới mục tiêu thành phố Net Zero, Hà Nội và các tỉnh phía bắc buộc phải kiểm soát nguồn thải.

Theo đó, các cơ quan quản lý sớm hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, xử lý ô nhiễm môi trường nói chung, ô nhiễm không khí nói riêng. Cần cụ thể hóa hơn các văn bản luật đi vào cuộc sống, để những người được giao nhiệm vụ có cơ sở hướng dẫn thực thi. Các địa phương, đặc biệt là Hà Nội cần đầu tư đáng kể về tài chính một cách có trọng điểm, ưu tiên cho các chương trình giảm ô nhiễm như giao thông xanh, sử dụng nhiên liệu sạch; cần có cơ chế, chính sách chuyển đổi phương thức sử dụng phương tiện cá nhân sang công cộng; ban hành quy định tiên tiến về mức tiêu hao nhiên liệu; chuyển đổi phương thức vận tải hàng hóa từ đường bộ sang đường thủy nội địa, đường sắt điện khí hóa.

Cùng với đó, cần xây dựng và triển khai hệ thống quan trắc môi trường tự động trên toàn quốc, đồng thời số hóa cơ sở dữ liệu lĩnh vực môi trường, giúp đưa ra quyết định xử lý ô nhiễm kịp thời, bảo đảm môi trường sống bền vững cho người dân.

Có thể bạn quan tâm

Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thi công rà phá bom mìn, vật nổ trên tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc.

Hồi sinh những vùng đất ô nhiễm bom mìn

Nửa thế kỷ sau chiến tranh, bom mìn và vật nổ vẫn nằm lại trong lòng đất là mối đe dọa thường trực cho hàng triệu người dân. Với nỗ lực của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam cùng sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, công cuộc làm sạch đất ô nhiễm đang từng bước mang lại những đổi thay rõ rệt.

“Màn sương” bụi mịn độc hại bao phủ Hà Nội những ngày qua. (Ảnh MAI MAI)

Xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Những tháng cuối năm, Thủ đô Hà Nội luôn ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tại các thời điểm đo, chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động đỏ. Theo thống kê hằng năm của Cổng thông tin quan trắc môi trường (CEM.ORG.VN), không khí Hà Nội nằm trong top 10 thành phố trên thế giới về mức độ ô nhiễm.

Nhân viên lấy dữ liệu tại Trạm Khí tượng thủy văn Sa Pa, tỉnh Lào Cai. (Ảnh TRỌNG TÙNG)

Ứng dụng công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm thiên tai

Năm 2025 được đánh giá là một năm hứng chịu nhiều đợt thiên tai kỷ lục của nước ta từ trước đến nay. Chính vì vậy, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng cụ thể các mô phỏng cảnh báo từ sớm, từ xa đang là vấn đề được quan tâm nhằm nâng cao năng lực dự báo thiên tai.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam

Lũ lụt tháng 11/2025 chỉ là một phần của các nguy cơ từ biến đổi khí hậu cực đoan ở Việt Nam. Câu chuyện về hành trình chống chọi với lũ lụt của Hà Lan, từ những thảm họa lịch sử đến các giải pháp kỹ thuật cụ thể, đang trở thành mô hình tham khảo thiết thực cho Việt Nam trong việc quản lý rủi ro dài hạn.

Trụ sở Tập đoàn Viettel là một trong số ít toà nhà ở Việt Nam đăng ký để nhận được chứng chỉ xanh.

Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia

Thực hiện Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 328/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Kế hoạch tập trung tích hợp phát triển năng lượng vào quy hoạch đô thị-nông thôn, khuyến khích điện mặt trời, chuyển đổi năng lượng xanh.

(Ảnh minh họa)

Cảnh báo lũ quét, sạt lở tại các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng do mưa lớn diện rộng

Dự báo, trưa và chiều nay (4/12), khu vực các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng tiếp tục có mưa to đến rất to. Cơ quan khí tượng cảnh báo, người dân và chính quyền các địa phương trên cần chuẩn bị các phương án ứng phó nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại nhiều xã, phường do mưa lớn diện rộng.