Nét đẹp gốm Kim Lan.
Nét đẹp gốm Kim Lan.

[Ảnh] Gốm Kim Lan - Di sản nghệ thuật, tinh hoa vượt thời gian

Làng gốm Kim Lan, xã Kim Đức (Gia Lâm, Hà Nội) một làng nghề cổ từ thế kỷ 7, nơi ký ức trăm năm hòa quyện cùng nhịp sống hôm nay. Giữa làn khói lò bảng lảng, những bàn xoay bền bỉ chuyển động, đôi tay nghệ nhân cần mẫn vuốt nắn từng thớ đất, thổi hồn vào gốm bằng tinh hoa cha truyền con nối. Trải bao thăng trầm, gốm Kim Lan vẫn kiêu hãnh vươn mình, lưu giữ hồn đất, lửa và thời gian, được tôn vinh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nghệ nhân Đào Viết Bình (trái ảnh) bên tác phẩm “Hùng ca Điện Biên” (đường kính 1m65, cao 1m1) tái hiện hào khí hào hùng của dân tộc ta qua nghệ thuật gốm sứ.

Nghệ nhân Đào Viết Bình (trái ảnh) bên tác phẩm “Hùng ca Điện Biên” (đường kính 1m65, cao 1m1) tái hiện hào khí hào hùng của dân tộc ta qua nghệ thuật gốm sứ.

Nghệ nhân Đào Việt Bình - Chủ tịch Hội Gốm sứ Kim Lan, 53 tuổi, tại thôn 5 làng Kim Lan (Gia Lâm - Hà Nội) chia sẻ: Gốm Kim Lan dung hòa giữa vẻ đẹp mộc mạc và tinh tế, gắn bó với đời sống thường nhật mà vẫn vươn tới đỉnh cao nghệ thuật. Đặc biệt, những tác phẩm gốm kích thước lớn đã minh chứng cho sự tài hoa, tâm huyết của những thế hệ nghệ nhân nơi đây.

Gốm Kim Lan kết tinh giữa nghệ thuật và kỹ thuật, những hoa văn tinh xảo, bình hoa vẽ vàng lộng lẫy hay các tác phẩm gốm kích thước lớn không chỉ xác lập kỷ lục Việt Nam mà còn khẳng định vị thế vững chắc của Kim Lan trên bản đồ gốm sứ cả nước.

Nghề gốm Kim Lan đang là bảo tàng sống lưu giữ tinh hoa men cổ. Những chiếc bình, chóe, nồi...vẫn vẹn nguyên sắc men tro trấu trầm mặc từ thế kỷ IX, từng rực rỡ dưới thời Lý - Trần, một chứng tích vàng son của quá khứ. Không dừng lại ở kế thừa, người thợ Kim Lan đã sáng tạo men hoàng kim – biến thể từ men tro trấu, tạo lớp men óng ánh, sắc nét, huyền ảo như ánh sáng phản chiếu trên ngọc. Mỗi sản phẩm không chỉ mang giá trị sử dụng mà còn là tuyệt tác nghệ thuật, kết nối quá khứ và hiện tại, đưa nghề gốm Kim Lan trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nghệ nhân Đào Việt Bình, Chủ tịch Hội Gốm sứ Kim Lan, cho biết thêm, các nghệ nhân đang nỗ lực phục chế men ngọc lục sát thời Lý - Trần, sắc xanh sâu thẳm như nước hồ mùa thu. Dù một số mẫu còn lưu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nhưng công thức chế tác vẫn là ẩn số. Các nghệ nhân Kim Lan kiên trì nghiên cứu, hy vọng tái hiện sắc men huyền thoại này.

Nhiều tác phẩm gốm của nghệ nhân làng gốm Kim Lan đã ghi danh vào kỷ lục Việt Nam, minh chứng cho sự sáng tạo và kỹ thuật chế tác điêu luyện của người nghệ nhân nơi đây.

Nhiều tác phẩm gốm của nghệ nhân làng gốm Kim Lan đã ghi danh vào kỷ lục Việt Nam, minh chứng cho sự sáng tạo và kỹ thuật chế tác điêu luyện của người nghệ nhân nơi đây.

Nhiều tác phẩm gốm Kim Lan đã ghi dấu vào bản đồ gốm sứ cả nước như tác phẩm “Long ngư quần hội” (đường kính 1m65) khắc họa hình ảnh rồng và cá chép, biểu tượng về sự thịnh vượng và hòa hợp.

Nhiều tác phẩm gốm Kim Lan đã ghi dấu vào bản đồ gốm sứ cả nước như tác phẩm “Long ngư quần hội” (đường kính 1m65) khắc họa hình ảnh rồng và cá chép, biểu tượng về sự thịnh vượng và hòa hợp.

Chóe gốm “Long phụng sum vầy” (cao 3m2) ấn tượng với hoa văn đắp nổi tinh xảo, kết hợp nhuần nhuyễn giữa truyền thống và sáng tạo đương đại.

Chóe gốm “Long phụng sum vầy” (cao 3m2) ấn tượng với hoa văn đắp nổi tinh xảo, kết hợp nhuần nhuyễn giữa truyền thống và sáng tạo đương đại.

KIm Lan còn tự hào với nhiều tác phẩm khác như như “Liên ngư dâng phật”, "Bộ đôi đèn gốm", “Liên hoa dâng phật”... Trong ảnh: nghệ nhân Phạm Văn Nguyên với tác phẩm “Phật chung giác ngộ” đã được vinh danh kỷ lục Việt Nam.

KIm Lan còn tự hào với nhiều tác phẩm khác như như “Liên ngư dâng phật”, "Bộ đôi đèn gốm", “Liên hoa dâng phật”... Trong ảnh: nghệ nhân Phạm Văn Nguyên với tác phẩm “Phật chung giác ngộ” đã được vinh danh kỷ lục Việt Nam.

Chia sẻ về tinh hoa nghề gốm Kim Lan, nghệ nhân Phạm Văn Nguyên, 50 tuổi, tại thôn 2, làng Kim Lan, xã Văn Đức (Gia Lâm - Hà Nội) cho biết, gốm Kim Lan mang vẻ đẹp truyền thống và còn sở hữu nét độc đáo hiếm có, đó là khả năng phát quang khi gặp ánh sáng. “Để làm chủ kỹ thuật này, người thợ gốm không chỉ cần sự khéo léo, còn phải trải qua nhiều năm lao động, đúc kết kinh nghiệm và am hiểu sâu sắc về đặc tính của đất, men và lửa.”

Nét độc đáo của dòng gốm Kim Lan có thể xuyên thấu ánh sáng.

Nét độc đáo của dòng gốm Kim Lan có thể xuyên thấu ánh sáng.

Bí quyết tạo nên độ xuyên sáng của gốm nằm ở nguyên liệu và kỹ thuật nung chính xác. Đất Cao Lanh phải được tinh lọc, loại bỏ hoàn toàn tạp chất trước khi nung ở nhiệt độ gần 1.300 độ C. Khi đạt chuẩn, gốm trong suốt như bóng đèn LED; nếu nhiệt độ thấp hơn, ánh sáng sẽ ngả vàng hoặc không thể xuyên qua. Đặc trưng của gốm Cao Lanh là phát ra ánh sáng xanh, minh chứng cho sự kết tinh hoàn hảo giữa chất liệu tinh khiết và kỹ thuật chế tác điêu luyện của người làm gốm.

Nghệ thuật làm gốm ở làng vẫn trung thành với ba phương pháp tạo hình truyền thống: dùng bàn xoay, đắp nặn thủ công, khuôn vòng.

Nghệ thuật làm gốm ở làng vẫn trung thành với ba phương pháp tạo hình truyền thống: dùng bàn xoay, đắp nặn thủ công, khuôn vòng.

Nghệ nhân Phạm Văn Nguyên cho biết thêm, đất dẻo nguyên chất sau khi nung sẽ co ngót khoảng 18%, còn nếu pha chế thành dung dịch gốm để đổ khuôn, độ co rút có thể lên đến 26%. Nếu không cân chỉnh đúng tỉ lệ, sản phẩm rất dễ rạn nứt hoặc vỡ khi nung. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự tỷ mỷ và kỹ thuật cao, để từng sản phẩm khi ra lò không chỉ đạt chất lượng hoàn mỹ mà còn mang dấu ấn tinh hoa của nghề gốm Kim Lan.

Bên cạnh các phương pháp làm gốm truyền thống, người dân Kim Lan không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ hiện đại như bàn in cán lăn, máy ép áp lực, giúp nâng cao độ chính xác, tối ưu sản xuất nhưng vẫn giữ hồn cốt của gốm cổ.
Bên cạnh các phương pháp làm gốm truyền thống, người dân Kim Lan không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ hiện đại như bàn in cán lăn, máy ép áp lực, giúp nâng cao độ chính xác, tối ưu sản xuất nhưng vẫn giữ hồn cốt của gốm cổ.
Những nét vẽ gốm tinh tế của người thợ gốm làng Kim Lan.

Những nét vẽ gốm tinh tế của người thợ gốm làng Kim Lan.

Hiện làng gốm sứ Kim Lan, xã Kim Đức có trên 350 lò gốm đang hoạt động, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động và đóng góp khoảng 500 tỷ đồng mỗi năm vào doanh thu của địa phương..

Hiện làng gốm sứ Kim Lan, xã Kim Đức có trên 350 lò gốm đang hoạt động, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động và đóng góp khoảng 500 tỷ đồng mỗi năm vào doanh thu của địa phương..

Trong hai năm 2023 và 2024, mỗi năm Gia Lâm đón khoảng 650.000 lượt khách đến thăm quan, trải nghiệm và mua sắm.

Trong hai năm 2023 và 2024, mỗi năm Gia Lâm đón khoảng 650.000 lượt khách đến thăm quan, trải nghiệm và mua sắm.

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.