70 năm “Dế mèn phiêu lưu ký”

NDĐT – Tác phẩm đầu tay của nhà văn Tô Hoài, được viết ra khi ông mới 17 tuổi. Hơn 70 năm qua kể từ khi in những trang đầu tiên trên báo Tân Dân, “Dế mèn phiêu lưu ký” vẫn tiếp tục hấp dẫn bạn đọc nhỏ tuổi.
70 năm “Dế mèn phiêu lưu ký”

Cuộc hội thảo kỷ niệm 71 năm tác phẩm đặc biệt này vừa được Hội Nhà văn Hà Nội tổ chức sáng nay, với sự tham dự của nhiều nhà văn, nhà nghiên cứu lão thành và các thế hệ bạn đọc.

93 tuổi, sức khoẻ mấy năm nay không được tốt, nhưng nhà văn Tô Hoài vẫn có mặt tại buổi kỷ niệm “mừng thọ” tác phẩm đầu tay và nổi tiếng của mình. Ông nhớ lại: “Năm tôi 17 tuổi, các ông mở cái tủ sách Truyền bá, bảo tôi viết cái truyện gì đăng cho chỗ ấy. Thế là tôi viết Con Dế mèn, khoảng 30 trang. Cụ Vũ Đình Long cho in trên Tân Dân. Mấy ngày sau, cụ ấy gọi tôi về Hà Nội, bảo bán chạy lắm, trả tôi năm đồng nhuận bút (hồi đó ba đồng mua được một tạ gạo) và bảo tôi viết tiếp. Tôi về viết tiếp, nối vào truyện Con Dế mèn thành Dế mèn phiêu lưu ký”.

Nhà văn Vũ Nho kể: “Trong kí ức của tôi, cuộc Đấu võ của Dế Trũi với Bọ Muỗm, của Dế Mèn với Bọ Ngựa là một cuộc đấu tuyệt vời. Khi ấy, tôi đâu có biết nhà văn Tô Hoài, cũng chẳng biết tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí. Tôi chỉ biết cuộc đấu võ trích trong sách Tập đọc ấy gây cho mình cảm giác thích thú, vì tính cách kiêu ngạo, hống hách, thù dai của mấy nhân vật ấy chẳng khác mấy với những tay choai choai trong bọn trẻ chúng tôi”.

Nhà văn Vũ Nho có lẽ là một bạn đọc thuộc thế hệ tuổi nhỏ đầu tiên đọc “Dế mèn phiêu lưu ký”. Theo ông, tác phẩm không chỉ hấp dẫn, cuốn hút bạn đọc bởi nội dung tiến bộ, tích cực mà còn hấp dẫn bởi nghệ thuật quan sát, miêu tả tinh tế của một nhà văn bậc thầy tài năng chín sớm.

Còn theo nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên, Dế Mèn mang theo lý tưởng của chàng trai phủ Hoài bên sông Tô lên đường làm một cuộc trường chinh của tuổi trẻ. Giã từ cái hang chật hẹp buổi đầu đời, giã từ hai ông anh nhát sợ và lụ khụ, Dế Mèn có trong lòng lời dặn dò khích lệ của mẹ, kết bạn tri âm với Dế Trũi, đi tìm bạn bè cùng chí hướng kết liên thành một khối thống nhất tiến tới một ngày mai tươi sáng. Có thử thách hoạn nạn càng tôi rèn chí khí. Sống độc lập từ nhỏ Dế Mèn không ngại xông pha vào những nơi chốn lạ, cốt sao được đi đó đi đây, mở mang tầm nhìn.

Cái thời của Dế Mèn đối với lớp trai trẻ đang tìm một hướng đi đúng đắn có ích cho cuộc đời mình thì ĐI là một thôi thúc giục giã. “Đi bạn ơi đi, sống đủ đầy / Sống trào sinh lực bốc men say / Sống tung sóng gió thanh cao mới / Sống mạnh dù trong một phút giây” (Tố Hữu). Dế Mèn mang chở nỗi háo hức đó của tác giả, của một thế hệ thanh niên, và từ trang văn Dế Mèn đã truyền được cho nhiều thế hệ bạn đọc tinh thần lên đường ấy.

Nhà văn Tô Hoài có lần từng nói, ông viết Dế Mèn với khát khao lý tưởng đi tìm một thế giới đại đồng. Và cuốn sách của ông đã “chu du” gần 40 nước, được trẻ em khắp nơi trên thế giới thích thú và say mê. Đây có lẽ cũng là tác phẩm mà suốt gần 71 năm qua, hầu như năm nào cũng được tái bản. Đồng thời, tác phẩm được đưa vào sách giáo khoa và có thể coi là “bạn đồng hành” của các thế hệ học sinh Việt Nam trong suốt 7 thập kỷ qua.

Tại buổi kỷ niệm này, NXB Kim Đồng trưng bày những ấn bản “Dế mèn phiêu lưu ký” do Nhà xuất bản Kim Đồng cùng một số các nhà sưu tập sách cá nhân thực hiện. Bên cạnh đó là triển lãm 14 minh họa được rút tỉa từ các ấn bản Dế mèn phiêu lưu ký khác nhau do nhiều họa sĩ thực hiện như: Trương Qua, Ngô Mạnh Lân, Thành Chương và Tạ Huy Long…

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.