Học phí đại học chưa thống nhất

Thời điểm này, khi các trường đại học (ĐH) công bố đề án tuyển sinh cũng là lúc thông báo mức học phí mà sinh viên phải đóng góp. Đáng chú ý, nhóm các trường ĐH tự chủ, mức học phí đều tăng so với hiện hành…

Thứ Tư, ngày 17/06/2020 - 03:37

Hoạt động tư vấn tuyển sinh tại Trường đại học Y Hà Nội. Ảnh: NAM ANH

Trường tăng cao, trường không được tăng

Học phí Trường ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh hiện nay thu theo quy định trong Nghị định của Chính phủ với tất cả các ngành là 13 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, trường vừa công bố học phí khóa năm 2020 từ 30 - 70 triệu đồng/năm tùy theo ngành. Cụ thể, ngành răng hàm mặt 70 triệu đồng, y khoa 68 triệu đồng, kỹ thuật phục hình răng 55 triệu đồng, dược học 50 triệu đồng... Các ngành có mức học phí thấp nhất là 30 triệu đồng. Nhà trường cũng cho biết, mức học phí các năm tiếp theo dự kiến mỗi năm tăng 10%.

Tại khoa Y - ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh, từ năm 2019 đào tạo ba ngành y khoa, răng hàm mặt và dược học chất lượng cao, nên học phí khá cao so mặt bằng chung các trường công lập đào tạo nhóm ngành sức khỏe. Năm nay, học phí khoa này tiếp tục tăng so năm 2019. Cụ thể, ngành Răng hàm mặt 88 triệu đồng/năm học (tăng tám triệu đồng), Y khoa 60 triệu đồng (tăng bốn triệu đồng) và Dược học 55 triệu đồng... Trường ĐH Y dược Cần Thơ công bố học phí khóa năm 2020 theo đề án tự chủ của chương trình đại trà cũng tăng lên 24,6 triệu đồng.

Không chỉ y dược, một số ngành khác cũng rục rịch tăng học phí. Cụ thể năm học 2020 - 2021, chương trình đại trà Trường ĐH Công nghệ thông tin (ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh) vừa công bố học phí 20 triệu đồng/năm học, chương trình chất lượng cao 35 triệu đồng, chương trình tiên tiến 40 triệu đồng. Trường cũng công bố lộ trình tăng học phí cho từng năm đối với chương trình đại trà năm học 2021 - 2022 là 22 triệu đồng, 2022 - 2023 là 24 triệu đồng và 2023 - 2024 là 26 triệu đồng.

Tương tự, Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh công bố mức học phí năm học 2020 - 2021: lớp đại trà 18 triệu đồng, lớp Anh văn pháp lý 36 triệu đồng, lớp chất lượng cao ngành luật và ngành quản trị kinh doanh 45 triệu đồng, lớp chất lượng cao ngành quản trị - luật 49,5 triệu đồng.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, TP Hồ Chí Minh thực hiện cơ chế tự chủ, ba năm nay, trường đã bị cắt tiền hỗ trợ từ ngân sách với khoảng 80 tỷ đồng/năm. Tiền hỗ trợ bị cắt nhưng học phí lại không được tăng. Hiện tại, học phí của trường vẫn giữ ở mức 13 triệu đồng/năm. Trong khi đó, theo tính toán của trường, để đào tạo một sinh viên y khoa ít nhất phải mất 32 triệu đồng/năm.

Thu không đủ bù chi, trường đứng trước nguy cơ chảy máu chất xám. Theo Hiệu trưởng nhà trường, vướng mắc là do dù Nghị định 86 năm 2015 cho phép các trường đại học tự chủ được áp dụng mức “chi thường xuyên” và “chi đầu tư” nhưng Sở Tài chính TP Hồ Chí Minh vẫn chỉ duyệt cho trường “chi thường xuyên” theo quy định cũ tại Nghị định 43 (năm 2006).

Tự chủ “nửa vời”

Trước câu chuyện thu học phí ở các trường thực hiện cơ chế tự chủ, PGS, TS Nguyễn Hội Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho rằng, việc điều chỉnh mức thu đề xuất hơn 30 triệu đồng/năm chỉ đủ bù chi chứ chưa có đầu tư phát triển. Mức này còn thấp hơn nhiều so mức trần 50 triệu đồng/năm theo Nghị định 86.

PGS Nguyễn Hội Nghĩa cho rằng, không được chi đầu tư và cũng không được hỗ trợ từ ngân sách, các trường thực hiện mô hình tự chủ “nửa vời”. Điều này khiến các trường khó bảo đảm chất lượng đầu ra, hơn nữa còn đối mặt nguy cơ phải đóng cửa các mã ngành quan trọng, gây mất cân đối cung và cầu đào tạo nhân lực. Do đó, cần áp dụng cơ chế tự chủ hoàn toàn để tháo gỡ khó khăn cho các trường.

Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã có Thông tư 14/2019 hướng dẫn Nghị định 86, quy định mức giá dịch vụ giáo dục - đào tạo, cho phép các trường thực hiện thu học phí theo nguyên tắc thu đủ bù chi, tiệm cận thực tế nhu cầu đào tạo và thực hành. Tuy nhiên, các trường thực hiện cơ chế tự chủ như Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch vẫn phải chờ hướng dẫn cụ thể của UBND TP Hồ Chí Minh và các sở, ngành.

Liên quan mức học phí tăng cao tại một số trường ĐH tự chủ, Bộ GD&ĐT đề nghị Bộ Y tế theo chức năng quản lý nhà nước có văn bản đề nghị Trường ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh báo cáo, thuyết minh rõ căn cứ xác định mức thu học phí, lộ trình tăng học phí phù hợp và việc đáp ứng các điều kiện tự chủ của trường để được tự xác định mức học phí theo quy định của Luật Giáo dục ĐH sửa đổi. Cụ thể, để được tự xác định mức thu học phí thì trường phải đạt được các tiêu chuẩn về kiểm định chất lượng, cam kết chất lượng đầu ra và có trách nhiệm giải trình với xã hội, các cơ quản quản lý nhà nước về mức thu học phí tương xứng chất lượng đầu ra cam kết.

Mức học phí tính toán dựa trên định mức kinh tế - kỹ thuật, công khai định mức chi kết cấu trong giá dịch vụ (học phí) như chi phí tiền lương, vật tư... Đồng thời, nhà trường thực hiện công khai mức thu học phí, lộ trình tăng học phí từng năm và cả khóa học theo quy định của Bộ GD&ĐT về quy chế thực hiện công khai đối với cơ sở GD&ĐT thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Trên cơ sở báo cáo của Trường ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh, Bộ GD&ĐT đề nghị Bộ Y tế có ý kiến đối với việc tính toán mức học phí, lộ trình tăng học phí; các điều kiện bảo đảm tự chủ để được xác định mức thu học phí của nhà trường, cung cấp thông tin, phối hợp với Bộ GD&ĐT để trả lời báo chí và công khai cho người học, xã hội đầy đủ theo quy định.

BÍCH NGỌC