Tiêu dùng tiếp tục tăng mạnh trong tháng 11 với doanh số bán lẻ thực tế có thể sẽ tăng lên mức 16% cho cả năm 2022. Trong tháng vừa qua, doanh số bán lẻ tăng mạnh 2,6% so với tháng 10 và 17,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Do đó, doanh số bán lẻ trong 11 tháng qua tăng 20,5% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, doanh số bán lẻ thực tế (đã điều chỉnh theo hiệu ứng giá) tăng 16,9% so với cùng kỳ trong 11 tháng. Sự tăng trưởng vượt bậc này được thúc đẩy bởi sự phục hồi của các ngành dịch vụ, đặc biệt là lĩnh vực khách sạn và du lịch.
Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 5,3% so với cùng kỳ trong tháng 11. Trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu yếu hơn, ngành sản xuất tăng trưởng 4,4% so với cùng kỳ, chậm hơn so với mức tăng trưởng 6,3% của tháng 10. Trong 11 tháng đầu năm 2022, IIP tăng 8,6% so với cùng kỳ nhờ sản xuất.
Thặng dư tài chính mạnh sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong dài hạn. Trong 11 tháng qua, thu ngân sách đạt 110,7% kế hoạch cả năm. Đạt được kết quả vững chắc này là nhờ thu nhập từ thuế dầu thô và thuế xuất nhập khẩu. Do đầu tư công thấp, Chính phủ hiện đang có thặng dư tài chính khoảng 11,7 tỷ USD. Tuy nhiên, đầu tư công đã tăng tốc mạnh kể từ cuối quý III/2022. Việt Nam đã tăng lãi suất điều hành cùng với lãi suất của Mỹ và các đợt tăng lãi suất tiếp theo của Mỹ có thể sẽ phù hợp với chính sách tiền tệ của Việt Nam. Để hỗ trợ nền kinh tế, Chính phủ dự kiến sẽ thúc đẩy chi tiêu tài khóa.
Do chỉ số giá tiêu dùng CPI tháng 11 cao hơn dự kiến, lạm phát cả năm 2022 có thể sẽ là 4,4%. CPI tháng 11 tăng 4,4% so với cùng kỳ. Điều này chủ yếu là do giá lương thực, thực phẩm tăng (+5,2% so với cùng kỳ) cùng giá nhà ở và vật liệu xây dựng cao hơn (+5,9% so với cùng kỳ). Giá lương thực, thực phẩm (chiếm một phần ba rổ tính CPI) tăng do chi phí ăn ngoài tăng, chịu tác động tiêu cực từ giá nguyên liệu thô chế biến như nước tương, sữa và đường tăng. Giá nhà ở và vật liệu xây dựng tăng chủ yếu do chi phí thuê nhà cao hơn trong bối cảnh nhu cầu thuê vẫn mạnh. Giá nhiên liệu (gas và xăng dầu) cũng cao hơn do Bộ Tài chính rút lại thuế hỗ trợ chi phí vận chuyển.
Lượng vốn FDI giải ngân trong 11 tháng đầu năm 2022 cao nhất trong 5 năm qua. Vào tháng 11, giải ngân vốn FDI đạt 2,2 tỷ USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm trước. Điều này củng cố triển vọng tích cực của Việt Nam trong bối cảnh tăng trưởng toàn cầu giảm tốc. Trong 11 tháng qua, tổng số tiền giải ngân vốn FDI là 19,7 tỷ USD, tăng trưởng 15,1% so với cùng kỳ.
Mặc dù hoạt động thương mại của Việt Nam dự kiến sẽ chậm lại trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu yếu hơn, nhưng dự toán cán cân thương mại sẽ tiếp tục thặng dư trong năm 2022 và 2023 nhờ dòng vốn FDI tiếp tục tăng. Việt Nam ghi nhận thặng dư thương mại nhẹ 0,8 tỷ USD trong tháng 11, nhưng cả xuất khẩu và nhập khẩu đều giảm lần lượt là 8,4% và 7,3% so với cùng kỳ. Nhìn chung, tổng cán cân thương mại 11 tháng năm 2022 tăng 13,4% so với cùng kỳ và so với đầu năm, cả nước có thặng dư thương mại cao với con số 10,6 tỷ USD.
Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) của Việt Nam trong tháng 11 đạt 47,4, giảm so với mức 50,6 của tháng trước, cho thấy dấu hiệu nhu cầu toàn cầu suy yếu ảnh hưởng đến lĩnh vực sản xuất của Việt Nam. Các nhà sản xuất phải đối mặt với việc tăng chi phí đầu vào do tiền mất giá và phải hạ giá bán để kích cầu. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp kỳ vọng nhu cầu toàn cầu sẽ phục hồi và lạc quan về triển vọng tăng trưởng trong 12 tháng.
 |
Ngành sản xuất tăng trưởng 4,4% so cùng kỳ. Ảnh: NAM NGUYỄN |
Với thặng dư thương mại, lượng kiều hối về cuối năm cao hơn và vốn FDI tiếp tục được giải ngân mạnh, ước tính tỷ giá USD/VND sẽ không thay đổi trong tháng 12, kết thúc năm 2022 ở mức 24.720 đồng/USD. Trong tháng 11, Ngân hàng Nhà nước đã ba lần hạ giá bán USD, từ 24.870 đồng xuống 24.840 đồng. Nhờ đó, tỷ giá chính thức USD/VND và tỷ giá chợ đen lần lượt giảm 0,1% và 0,9% trong vòng một tháng. Từ đầu năm đến nay, VND đã mất giá 8,5% so với USD.
Các nhà đầu tư kỳ vọng lãi suất liên ngân hàng sẽ ổn định, theo đó, thanh khoản hệ thống ngân hàng sẽ bớt áp lực hơn so với các tháng trước. Nhờ tỷ giá ổn định, Ngân hàng Nhà nước đã duy trì số dư bơm tiền ròng qua thị trường liên ngân hàng dương trong tháng. Điều này giúp lãi suất VND qua đêm liên ngân hàng hạ nhiệt về khoảng 6% so với mức đỉnh 8-9% của tháng 10. Khi thanh khoản phục hồi, lãi suất VND liên ngân hàng sẽ giữ ở mức này. Tuy nhiên, lãi suất liên ngân hàng và lãi suất cho vay khó có thể giảm sớm do kế hoạch tăng lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED).
Trong tháng 11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo tổ công tác phân tích và hỗ trợ tháo gỡ những thách thức mà lĩnh vực bất động sản đang gặp phải. Tổ công tác do Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng và Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo. Thành viên bao gồm một số cán bộ cấp cao của Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an và ngành tài chính - ngân hàng.
Đối với thị trường chứng khoán, tháng 11 chứng kiến những biến động mạnh nhất của thị trường trong năm nay. Chỉ số VN Index tăng 2,9% so với tháng trước, nhưng đã giảm -34,4% so với đầu năm. Sự phát triển không ổn định là kết quả của nhiều sự kiện xảy ra trong tháng. Trong nửa đầu tháng 11, nhiều nhà môi giới đã cắt giảm tỷ lệ cho vay ký quỹ sau khi giá cổ phiếu lao dốc. Do đó, một số cổ phiếu phải đối mặt với vấn đề thanh khoản, buộc các nhà môi giới phải bán các cổ phiếu khác để thu hồi các khoản vay. Những động thái này nhanh chóng lan rộng ra toàn bộ thị trường, tác động đến cả các công ty có nền tảng cơ bản vững chắc.
Tuy nhiên, từ giữa tháng 11 trở đi, áp lực bán từ lệnh gọi ký quỹ giảm dần. Ngoài ra, thông tin về hành động của Chính phủ nhằm giải quyết một số vấn đề quan trọng của thị trường đã nâng cao niềm tin của các nhà đầu tư. Theo đó, thị trường chứng khoán bật tăng mạnh và đà tăng được duy trì cho đến cuối tháng. Trong thời gian tới, nền kinh tế vững chắc và tâm lý tốt hơn sẽ hỗ trợ thị trường. Triển vọng nền kinh tế vẫn cho thấy dấu hiệu lạc quan mặc dù dự kiến xuất khẩu sẽ yếu trong ngắn hạn. Nhà đầu tư đã phần nào lấy lại niềm tin, góp phần hỗ trợ cho đà phục hồi của thị trường. Hiện tại, định giá thị trường đã giảm xuống dưới mức hợp lý và nhiều công ty có tình hình tài chính lành mạnh đang giao dịch ở mức thấp trong lịch sử. Do đó, đây có thể là cơ hội tốt để nhà đầu tư mua vào một số cổ phiếu.
