Vụ sữa giả 500 tỷ đồng: Bộ Công thương tiếp tục rà soát, tăng cường phối hợp xử lý triệt để

Bộ Công thương đã công bố cuộc trao đổi với báo chí của ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) để làm rõ hơn về vấn đề này.

PV: Xin ông cho biết việc quản lý, cấp phép với một số mặt hàng mà Công ty Rance Pharma và Công ty Hacofood Group sai phạm trong thời gian qua thế nào? Doanh nghiệp này có thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công thương hay không?

Ông Trần Hữu Linh: Căn cứ theo Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 2/2/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm, thẩm quyền quản lý nhà nước đối với các sản phẩm sữa được phân định rõ theo từng nhóm sản phẩm và cơ quan chuyên ngành.

Theo đó, Bộ Công thương có trách nhiệm quản lý đối với nhóm sản phẩm sữa chế biến thông thường, không bao gồm các sản phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, thực phẩm chức năng, hay dược phẩm có thành phần dinh dưỡng đặc biệt, các sản phẩm này hiện nay do Bộ Y tế quản lý.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương không có thẩm quyền để cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp. Việc thành lập và đăng ký hoạt động của doanh nghiệp do Sở Kế hoạch và Đầu tư các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện theo quy định của Luật Doanh nghiệp.

Do vậy, Bộ Công thương không thực hiện việc cấp phép và quản lý trực tiếp các sản phẩm do Công ty Cổ phần Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty Cổ phần Dược Dinh dưỡng Hacofood Group đang sản xuất, kinh doanh.

Theo quy định pháp luật hiện hành, Bộ Công thương chỉ có thể tiến hành kiểm tra đối với các doanh nghiệp này khi phát hiện dấu hiệu vi phạm trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

Kiểm tra, kiểm soát, xử lý gần 800 vụ liên quan đến sữa

PV: Trong 4 năm hoạt động vừa qua, Bộ Công thương (trực tiếp là Tổng cục Quản lý thị trường trước đây) đã có những hoạt động kiểm tra, kiểm soát với việc sản xuất, cung ứng sản phẩm sữa ra thị trường như thế nào, kết quả kiểm tra ra sao, thưa ông?

Ông Trần Hữu Linh: Trong 4 năm qua, Bộ Công thương chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường luôn theo dõi, giám sát và phối hợp với các cơ quan, ban ngành liên quan trong công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường hàng hóa nói chung, bao gồm cả mặt hàng sữa và thực phẩm chức năng nói riêng.

Đối với Công ty Cổ phần Dược Dinh dưỡng Hacofood Group và Công ty Cổ phần Dược quốc tế Rance Pharma, do đây là các doanh nghiệp không thuộc thẩm quyền quản lý chuyên ngành của Bộ Công thương. Vì vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, Bộ Công thương không được thực hiện thanh tra chuyên ngành, kiểm tra định kỳ hay hậu kiểm đối với hoạt động sản xuất và cung ứng sữa của 2 doanh nghiệp này.

Như trên đã nói, theo quy định pháp luật hiện hành, Bộ Công thương chỉ có thể tiến hành kiểm tra đối với các doanh nghiệp này khi phát hiện dấu hiệu vi phạm trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

Tuy nhiên, với trách nhiệm và vai trò quản lý nhà nước, việc kiểm tra, kiểm soát mặt hàng sữa trong những năm qua được Bộ Công thương thường xuyên chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường.

Cụ thể, trong 4 năm (năm 2021-2024) lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra, xử lý 783 vụ; số tiền xử phạt hơn 2,2 tỷ đồng; số lượng hàng hóa vi phạm là 58.187 hộp, 451 thùng, 20.394 chai/lon. Điển hình như địa bàn Hà Nội đã kiểm tra và xử phạt 53 vụ với tổng số tiền phạt 546 triệu đồng; tổng số lượng hàng hóa tịch thu, tiêu hủy với mặt hàng sữa là 5.853 lon, hộp, chai… với tổng giá trị hơn 200 triệu đồng.

Ngoài ra, năm 2024, Cục Quản lý thị trường Hà Nội (nay là Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội) đã chuyển 2 vụ tới cơ quan cơ quan điều tra. Cụ thể, ngày 10/1/2024, Đội Quản lý thị trường số 8 phối hợp Công an huyện Gia Lâm khám phương tiện mang BKS 29H-485.71 phát hiện 3.000 lon sữa bột không nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ và thành phần chưa đạt chỉ tiêu chất lượng quy đinh của Viện kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia của Hộ kinh doanh Trần Thị Kim Cúc tại HA11.SP11-40, đường HA11, Vinhomes Oceanparl, xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội.

Ngày 10/1/2024, Đội Quản lý thị trường số 9 phối hợp với Công an huyện Đông Anh và Công an huyện Gia Lâm kiểm tra Công ty Cổ phần sản xuất thực phẩm công nghệ cao NCT3 Food tại địa chỉ thôn Mỹ Nội, xã Bắc Hồng, huyện Đông Anh, Hà Nội phát hiện hơn 123.600 là hộp, túi, gói… liên quan đến sữa và các chế phẩm từ sữa có dấu hiệu tẩy xóa, sửa chữ thời hạn sử dụng và có chỉ tiêu chất lượng dưới 70% chỉ tiêu đã công bố.

Tiếp tục rà soát, tăng cường biện pháp quản lý

PV: Thưa Cục trưởng, với số lượng lớn các dòng sản phẩm sữa và thực phẩm cung cấp ra thị trường, hoạt động nhiều địa bàn, tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp gây khó khăn cho công tác quản lý, cơ quan quản lý thị trường xác định nguyên nhân vì sao?

Ông Trần Hữu Linh: Việc một số doanh nghiệp có nhiều dòng sản phẩm phân phối trên diện rộng nhưng không bị phát hiện sai phạm trong thời gian dài có thể xuất phát từ một số nguyên nhân sau:

Thứ nhất, doanh nghiệp thực hiện các thủ tục, giấy tờ kinh doanh đầy đủ đúng quy định pháp luật hiện hành để che đậy các vi phạm của sản phẩm mà chỉ có thể phát hiện khi đem đi kiểm nghiệm; và sản phẩm chưa có phản ánh vi phạm từ người tiêu dùng để có thể thực hiện việc lấy mẫu kiểm nghiệm.

Thứ hai, các doanh nghiệp này chọn kinh doanh sản phẩm này không phân phối thông qua hệ thống siêu thị, đại lý chính thức hoặc chuỗi bán lẻ có kiểm soát, mà chủ yếu được tiêu thụ bằng hình thức tiếp thị và trực tiếp bán tới tay người tiêu dùng thông qua việc trà trộn, trá hình vào các hội thảo chuyên ngành, các bệnh viện, phòng khám.

Thứ ba, các doanh nghiệp còn thuê một số người nổi tiếng, diễn viên điện ảnh, người mẫu có sức ảnh hưởng tới xã hội, cộng đồng mạng để quảng cáo và bán trực tiếp tới tay người tiêu dùng qua các kênh quảng cáo trên mạng xã hội như YouTube, Facebook, Zalo... để né tránh, gây khó khăn cho công tác giám sát, kiểm tra của các cơ quan chức năng.

PV: Theo ông, cần có giải pháp gì để tiếp tục tăng cường công tác quản lý với mặt hàng sữa và sản phẩm sữa, thực phẩm lưu thông trên thị trường, ngăn chặn và xử lý triệt để các vi phạm?

Ông Trần Hữu Linh: Từ vụ việc nêu trên, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước sẽ chỉ đạo sát sao các Chi cục Quản lý thị trường tại địa phương, tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động lưu thông, phân phối các sản phẩm sữa, đặc biệt tại các kênh bán lẻ nhỏ lẻ, đại lý không chính thức, sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ về hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng.

Song song với công tác kiểm tra thực địa, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước sẽ tiếp tục thu thập phản ánh từ người tiêu dùng, đồng thời phối hợp liên ngành với ngành y tế (đối với chất lượng, tiêu chuẩn và an toàn thực phẩm) và ngành nông nghiệp (đối với sữa nguyên liệu và sản phẩm nông nghiệp) để thiết lập giải pháp ngăn chặn hiệu quả tình trạng sữa giả, sữa không bảo đảm chất lượng lưu thông trên thị trường.

Thông qua quá trình này, Bộ Công thương đang tiến hành rà soát, đánh giá toàn diện công tác quản lý lưu thông hàng hóa đối với mặt hàng sữa, tập trung vào việc nhận diện các lỗ hổng sau khâu phân phối. Từ đó đề xuất hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành, tăng cường tính hiệu lực, hiệu quả trong kiểm tra, xử lý các hành vi gian lận thương mại, quảng cáo sai sự thật, và vi phạm an toàn thực phẩm.

Mục tiêu xuyên suốt của Bộ Công thương là bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, bảo đảm ổn định thị trường và siết chặt kiểm soát với các mặt hàng có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.

PV: Xin cảm ơn ông!