Vì sao trận động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria gây thương vong lớn?

Các chuyên gia địa chấn cho biết, trận động đất có độ lớn 7,8 độ xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria hôm 6/2 có thể là một trong những trận động đất gây nhiều thương vong nhất trong thập kỷ này, với vết đứt gãy hơn 100km (62 dặm) giữa các mảng kiến tạo Anatolia và Ả Rập.
(Ảnh: ANews)
(Ảnh: ANews)

Tâm chấn cách thành phố Nurdagi của Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 26 km về phía đông ở độ sâu khoảng 18km trên đứt gãy Đông Anatolia; trận động đất lan tỏa về phía đông bắc, gây ra sự tàn phá nặng nề cho miền trung Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.

Các chuyên gia địa chấn cho biết, trận động đất độ lớn 7,8 độ xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria hôm 6/2 có thể là một trong những trận động đất gây nhiều thương vong nhất trong thập kỷ này, với vết đứt gãy hơn 100km (62 dặm) giữa các mảng kiến tạo Anatolia và Ả Rập.

Dưới đây là những gì các nhà khoa học cho biết đã xảy ra bên dưới bề mặt trái đất và những gì sẽ xảy ra sau đó:

ĐỘNG ĐẤT BẮT NGUỒN TỪ ĐÂU?

(Ảnh: ANews)
(Ảnh: ANews)

Tâm chấn cách thành phố Nurdagi của Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 26km về phía đông ở độ sâu khoảng 18km trên đứt gãy Đông Anatolia. Trận động đất lan tỏa về phía đông bắc, gây thiệt hại nặng nề cho cho miền trung Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.

Trong thế kỷ 20, đứt gãy Đông Anatolia ít có hoạt động địa chấn lớn. Roger Musson, một chuyên gia nghiên cứu tại Cơ quan Khảo sát địa chất Anh cho biết: “Nếu chúng ta chỉ đơn giản theo dõi các trận động đất (lớn) được ghi lại bằng máy đo địa chấn, thì nhìn nó ít nhiều sẽ trống rỗng”.

Theo Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS), chỉ có ba trận động đất được ghi nhận có độ lớn hơn 6,0 (theo thang độ Richter) kể từ năm 1970 trong khu vực. Nhưng vào năm 1822, một trận động đất độ lớn 7,0 đã tấn công khu vực này, làm khoảng 20.000 người thiệt mạng.

TRẬN ĐỘNG ĐẤT NÀY NGHIÊM TRỌNG NHƯ THẾ NÀO?

(Ảnh: ANews)
(Ảnh: ANews)

Mỗi năm chỉ có chưa đến 20 trận động đất có độ lớn hơn 7,0 trong số khoảng hàng chục nghìn trận động đất lớn nhỏ mỗi năm được ghi nhận hiện nay.

So với trận động đất độ lớn 6,2 xảy ra ở miền trung Italia năm 2016 làm khoảng 300 người chết, trận động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ-Syria đã giải phóng năng lượng nhiều gấp 250 lần - theo Joanna Faure Walker, người đứng đầu Viện Giảm thiểu Rủi ro và Thảm họa của Đại học London (University College London).

Chỉ có hai trận động đất gây thiệt hại về người nhiều nhất trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2022 có cùng độ lớn với trận động đất hôm 6/2.

TẠI SAO TRẬN ĐỘNG ĐẤT NÀY NGHIÊM TRỌNG NHƯ VẬY?

(Ảnh: ANews)

(Ảnh: ANews)

Đứt gãy Đông Anatolia là một đứt gãy trượt ngang.

Trong đó, các mảng đá rắn đẩy vào nhau qua một đường đứt gãy thẳng đứng, tạo ra ứng suất cho đến khi một mảng cuối cùng trượt theo chuyển động nằm ngang, giải phóng một lực căng cực lớn có thể gây ra động đất.

Đứt gãy San Andreas ở California có lẽ là vết nứt trượt nổi tiếng nhất thế giới mà các nhà khoa học cảnh báo, một trận động đất cực lớn có thể xảy ra dọc vết đứt gãy này đã quá hạn xảy ra theo chu kỳ 150 năm.

Đứt gãy ban đầu của trận động đất Thổ Nhĩ Kỳ-Syria bắt đầu ở độ sâu tương đối nông. David Rothery, nhà địa chất học tại Đại học Mở ở Anh, cho biết: “Sự rung chuyển trên mặt đất sẽ nghiêm trọng hơn so với một trận động đất sâu hơn có cùng độ lớn tại nguồn”.

NHỮNG LOẠI DƯ CHẤN NÀO CÓ THỂ XẢY RA SAU ĐỘNG ĐẤT?

(Ảnh: ANews)

(Ảnh: ANews)

Mười một phút sau trận động đất ban đầu, khu vực này hứng chịu một dư chấn mạnh 6,7. Một trận động đất độ lớn 7,5 xảy ra vài giờ sau đó, tiếp theo là một trận động đất khác có độ lớn 6,0 vào buổi chiều.

Chuyên gia Musson cho biết: “Những gì chúng ta đang thấy hiện nay là hoạt động đang lan sang các đứt gãy lân cận. Chúng tôi cho rằng địa chấn sẽ tiếp tục trong một thời gian".

Sau trận động đất thảm khốc năm 1822, các dư chấn đã kéo dài sang tới năm sau.

SỐ NGƯỜI CHẾT DO ĐỘNG ĐẤT CÓ THỂ LÀ BAO NHIÊU?

(Ảnh: ANews)

(Ảnh: ANews)

Các trận động đất có độ lớn tương tự ở các khu vực đông dân cư đã làm chết hàng nghìn người. Trận động đất độ lớn 7,8 ở Nepal năm 2015 đã cướp đi sinh mạng của gần 9.000 người.

"Sẽ không tốt. Nó sẽ là hàng ngàn và có thể là hàng chục ngàn", ông Musson nói.

Ông nói thêm, thời tiết mùa đông lạnh giá đồng nghĩa với việc những người bị mắc kẹt dưới đống đổ nát có ít cơ hội sống sót hơn.

Có thể bạn quan tâm

Cảng Los Angeles, California, Mỹ. (Ảnh minh họa: THX/TTXVN)

Nền kinh tế thế giới: Bức tranh tươi sáng

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đánh giá nền kinh tế thế giới năm nay vẫn duy trì được sức bền và khả năng chống chịu với các cú sốc. Chỉ số tích cực của các nền kinh tế lớn, nhất là Mỹ và châu Âu, đã tô điểm các gam màu tươi sáng cho bức tranh kinh tế thế giới.

Tòa nhà bị phá hủy sau cuộc không kích của Israel tại Jbaa, Liban, ngày 4/12/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)

Israel không kích Liban

Chỉ một ngày sau khi Israel và Liban tiến hành cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên sau nhiều thập kỷ và bất chấp cả việc hai nước đã ký thỏa thuận ngừng bắn hồi tháng 11/2024, ngày 4/12, quân đội Israel thông báo đã bắt đầu các cuộc tấn công nhằm vào “những mục tiêu khủng bố của lực lượng Hezbollah” tại miền nam Liban.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Cảnh ngập lụt sau những trận mưa lớn tại tỉnh Songkhla, Thái Lan. (Ảnh: THX/TTXVN)

Liên hợp quốc hỗ trợ các nước Nam Á ứng phó lũ lụt nghiêm trọng

Liên hợp quốc tiếp tục hỗ trợ chính phủ một số quốc gia Nam ÁĐông Nam Á ứng phó với tình trạng lũ lụt và sạt lở đất ở mức thảm khốc, khiến hơn 1.500 người thiệt mạng và ảnh hưởng gần 11 triệu người. Đây là thông điệp mà người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên hợp quốc, ông Stephane Dujarric đưa ra vào ngày 4/12.

Người lao động làm việc tại một siêu thị tại Washington D.C, Mỹ. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Mỹ: Số nhân sự bị cắt giảm cao nhất trong 5 năm

Với các thông báo cắt giảm mạnh nhân sự của các doanh nghiệp Mỹ vào tháng 11, tổng số người mất việc trong cả năm 2025 tiếp tục vượt xa mốc 1 triệu người, trong bối cảnh tái cấu trúc doanh nghiệp, trí tuệ nhân tạo (AI) và thuế quan góp phần làm giảm số lượng việc làm.

Bộ trưởng Nội vụ và An toàn Hàn Quốc Yun Hojung chụp ảnh kỷ niệm với các đại sứ, đại biện các nước tại Hàn Quốc. (Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc)

Đẩy mạnh hợp tác về hành chính giữa Hàn Quốc và Việt Nam

Ngày 4/12, Bộ trưởng Nội vụ và An toàn Hàn Quốc Yun Hojung đã tổ chức gặp gỡ đoàn ngoại giao tại Seoul, giới thiệu về những chính sách mới về Hành chính công của chính quyền Lee Jae Myung. Đại sứ Việt Nam tại Hàn Quốc Vũ Hồ đã tham dự sự kiện này cùng với gần 100 đại sứ, đại biện các nước tại Seoul.

Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu Back. (Ảnh: Yonhap/ TTXVN)

Hàn Quốc định hướng tái thiết quân đội

Ngày 3/12, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu Back đã chủ trì cuộc họp với các chỉ huy cấp cao để thảo luận định hướng củng cố và xây dựng lực lượng quân đội, 1 năm sau động thái thiết quân luật bất thành có sự tham gia của cựu Bộ trưởng Quốc phòng và một loạt quan chức quân đội dưới thời cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergei Shoigu. (Ảnh: THX/TTXVN)

Trung Quốc, Nga củng cố tin cậy chiến lược

Trong khuôn khổ vòng tham vấn an ninh chiến lược Trung Quốc-Nga lần thứ 20 diễn ra tại Moskva, Trung Quốc và Nga nhất trí triển khai đầy đủ nhận thức chung quan trọng mà nguyên thủ hai bên đạt được về an ninh chiến lược, qua đó thúc đẩy điều phối chiến lược song phương lên tầm cao chất lượng hơn.

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.