Trên con đường dẫn vào Trạm bảo vệ rừng Cầu Treo (thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Sông Móng- Capét, xã Hàm Thạnh), không khó để bắt gặp cảnh cây khô, lá rụng dày đặc ven đường. Một số khu vực còn lác đác cây đang bật chồi xanh. Dọc hai bên là khu rừng khộp, loại rừng thường rụng lá vào mùa khô, vừa được xử lý thực bì bằng phương pháp đốt có kiểm soát để phòng cháy. Tại trạm, lực lượng bảo vệ rừng đang khẩn trương chia nhóm tuần tra. Mùa khô khiến lực lượng vốn đã mỏng lại càng vất vả hơn do phải chia nhỏ để kiểm soát trên diện rộng. Trong mỗi chuyến đi rừng, họ đều tỉa cành khô, gom lại nơi đất trống để hạn chế phát sinh cháy lan. Mặc cho thời tiết nắng nóng, công việc nặng nhọc, nhưng với họ, giữ rừng là giữ lấy màu xanh sự sống và tài nguyên quý báu của quê hương.
Ngay sau ca trực buổi sáng, vừa chuẩn bị bữa trưa, lực lượng tại Trạm bảo vệ rừng Cầu Treo lại nhận tin nghi có khói tại bìa rừng. Không chậm trễ, cả nhóm tức tốc di chuyển đến hiện trường. May mắn, đó chỉ là khói do người dân đốt thực bì trên đất nông nghiệp sát rừng. Quệt giọt mồ hôi, anh Nguyễn Tiến Đạt chia sẻ: “Dù nắng hay mưa, hễ thấy khói bốc lên từ rừng là chúng tôi lập tức báo lãnh đạo, chính quyền và lực lượng “bốn tại chỗ” để sẵn sàng ứng phó. Sau đó, tổ công tác nhanh chóng tiếp cận hiện trường để xác minh”.
Tương tự, Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Kóu (xã Tân Thành), nơi đang quản lý hơn 10.000ha rừng, cũng liên tục ứng trực, tuần tra phòng cháy. Mỗi khi hệ thống phần mềm cảnh báo cháy rừng phát hiện điểm nhiệt bất thường hoặc có khói, Ban Quản lý lập tức cử người đến kiểm tra, đồng thời triển khai flycam để tiếp cận gần hơn khu vực có nguy cơ cháy. “Nhiều trường hợp người dân đốt cỏ, tạo đường băng chống cháy nhưng phần mềm vẫn ghi nhận điểm báo cháy. Dẫu vậy, lực lượng vẫn phải đến kiểm tra để bảo đảm an toàn”, đại diện đơn vị cho biết.
Nhiều hộ dân sống giáp ranh rừng cũng chủ động thực hiện các biện pháp phòng cháy. Ông Hoàng Thiên Minh, ngụ xã Tân Thành, có vườn thanh long sát rừng, thường xuyên kiểm tra đường băng chống cháy và vệ sinh thực bì quanh vườn. “Nếu rừng cháy, gặp gió lớn, thì lửa rất khó kiểm soát. Cây thanh long bị lửa táp sẽ thiệt hại nặng. Vì thế, tham gia phòng cháy là cách tôi tự bảo vệ vườn nhà và giữ rừng chung”, ông Minh nói.
Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lâm Đồng, hơn 241 nghìn ha rừng (diện tích rừng thuộc tỉnh Bình Thuận cũ) đang ở mức cảnh báo cháy cao. Rừng khộp, rừng trồng ven biển, gần khu dân cư và khu vực giáp ranh các xã: Hàm Thạnh, Đồng Kho, Đa Kai, Phan Sơn… là những nơi có nguy cơ cao. Đặc biệt, nhiều khu rừng trải dọc biên giới với tỉnh Lâm Đồng cũ, địa hình đồi dốc kéo dài gần 200km, gây nhiều khó khăn cho công tác tuần tra, kiểm soát.
Đại diện lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lâm Đồng cho biết: “Từ đầu mùa khô đến nay, nhờ có vài cơn mưa trái mùa, nên cảnh báo cháy rừng vẫn đang duy trì ở cấp độ II. Nếu mỗi tuần có một cơn mưa sẽ giúp giảm nắng nóng và hạn chế nguy cơ cháy lan”. Chi cục đã có văn bản hướng dẫn các đơn vị chủ rừng chủ động xử lý thực bì, tỉa nhánh, tạo đường băng xanh chắn lửa, xây chòi canh, lập kế hoạch phòng cháy, chữa cháy theo phương châm “bốn tại chỗ”. Đồng thời, lực lượng kiểm lâm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, phần mềm cảnh báo nhiệt, hệ thống bản đồ theo dõi vật liệu cháy dưới tán rừng và cảnh báo cấp cháy rừng theo thời gian thực. Các đơn vị cần theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, xác định vùng trọng điểm có nguy cơ cháy cao và sẵn sàng lực lượng ứng phó. Công nghệ cảnh báo sớm là công cụ hỗ trợ đắc lực nhưng không thể thay thế con người khi xử lý tình huống tại chỗ...
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, các đơn vị được giao quản lý rừng phải coi bảo vệ rừng mùa khô là nhiệm vụ trọng tâm, tuyệt đối không được chủ quan, lơ là. Lực lượng bảo vệ rừng phải bảo đảm quân số, trực 24/24 giờ tại các chốt, tăng cường kiểm tra, kiểm soát người ra vào rừng, đặc biệt tại các khu rừng rụng lá, khu vực rừng trồng có nguy cơ bùng phát cháy nhanh.
Chi cục Kiểm lâm tỉnh cũng tăng cường phối hợp cùng chính quyền địa phương, các đơn vị chủ rừng triển khai đồng bộ phương án phòng cháy, chữa cháy rừng, chuẩn bị đầy đủ phương tiện, thiết bị, dụng cụ, vật tư ứng cứu kịp thời. Đồng thời, thường xuyên cập nhật thông tin cảnh báo từ Cục Kiểm lâm Trung ương và theo dõi sát diễn biến thời tiết.
Ủy ban nhân dân tỉnh cũng đã chỉ đạo các địa phương nâng cao vai trò quản lý nhà nước về bảo vệ rừng, giao trách nhiệm cụ thể cho người đứng đầu địa phương trong tổ chức, chỉ đạo phòng cháy, chữa cháy rừng. Trong năm 2024, toàn tỉnh Bình Thuận cũ phát hiện và xử lý kịp thời 21 vụ cháy rừng, chủ yếu cháy lớp thực bì, không thiệt hại đến tài nguyên rừng. Tính đến tháng 6/2025, tỉnh Bình Thuận ghi nhận sáu vụ cháy, tất cả đều được phát hiện và khống chế sớm. Không để xảy ra cháy lớn, lan rộng và kéo dài là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng và sự tham gia chủ động của người dân.
