Từ lợi thế địa kinh tế đến sức mạnh quốc gia

LTS: Một điểm tích cực trong việc góp ý vào Dự thảo văn kiện Đại hội Đảng XIV là nhiều chuyên gia đã từ các nội dung Dự thảo để đề xuất thêm về chương trình, kế hoạch hành động.

Việc phát triển các các tầng giá trị logistics xanh sẽ tạo bước nhảy vọt về năng lực cạnh tranh cho các trung tâm trung chuyển, logistics. Ảnh: KHIẾU MINH
Việc phát triển các các tầng giá trị logistics xanh sẽ tạo bước nhảy vọt về năng lực cạnh tranh cho các trung tâm trung chuyển, logistics. Ảnh: KHIẾU MINH

Trong số này, Thời Nay xin giới thiệu bài viết của tác giả Nguyễn Duy Minh (Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), Chủ tịch Liên đoàn Giao nhận Vận tải Quốc tế FIATA khu vực châu Á - Thái Bình Dương) về định hướng phát triển kinh tế-xã hội, mô hình tăng trưởng và phát huy lợi thế quốc gia.

Đại hội XIV của Đảng diễn ra trong thời điểm Việt Nam đứng trước yêu cầu phải kiến tạo tầm nhìn mới cho một quốc gia hùng cường và thịnh vượng. Đây không chỉ là sự chuyển giao nhiệm kỳ, mà còn là bước ngoặt tư duy về mô hình phát triển trong bối cảnh thế giới phân cực và cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Vị trí chiến lược trong dòng chảy thương mại toàn cầu

Bối cảnh này khiến tôi liên tưởng đến năm 1819, khi Stamford Raffles đặt nền móng đưa Singapore từ một làng chài nghèo trở thành trung tâm dịch vụ - thương mại - tài chính phục vụ cho dòng chảy thương mại toàn cầu. Tương tự, Việt Nam ngày nay cũng đang sở hữu một vị trí địa kinh tế mà không phải quốc gia nào cũng có được.

Nằm trên vành đai sản xuất công nghiệp và trục hàng hải ven biển nối Thượng Hải-Thâm Quyến-Quảng Châu của Trung Quốc với Hà Nội-Đà Nẵng-TP Hồ Chí Minh-Bangkok (Thái Lan) và có khả năng vươn sang Ấn Độ, nước ta đang trở thành một mắt xích quan trọng trong dòng chảy hàng hóa công nghiệp của khu vực. Trên “xa lộ hàng hải quốc tế” kết nối Bắc Á với Đông Nam Á, Việt Nam còn là cửa ngõ của các hành lang kinh tế trong tiểu vùng sông Mê Công mở rộng (GMS) bao gồm Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar với hai tỉnh Vân Nam, Quảng Tây (Trung Quốc) và hoàn toàn có thể mở rộng GMS + Ấn Độ.

Đặc biệt, với tiềm năng về đất hiếm và vị trí trung gian giữa Nhật Bản-Đài Loan (Trung Quốc)-Hoa Kỳ, Việt Nam có cơ hội tiếp tục nằm trên dòng chảy bán dẫn toàn cầu. Bên cạnh đó, quy mô hàng hóa xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh đang đưa Việt Nam vào vị thế mà Hàn Quốc và Đài Loan từng có để phát triển năng lực vận tải đường biển và đường hàng không kết nối quốc tế. Việt Nam còn có vịnh Vân Phong với vị thế tự nhiên tuyệt vời để phát triển thành cảng trung chuyển và tổng kho lưu trữ dầu mỏ, khí đốt của châu Á. Tất cả những lợi thế nổi trội đó đã biến Việt Nam trở thành "ngã tư tự nhiên" của các dòng chảy thương mại và đặc biệt dòng chảy sản xuất lắp ráp công nghiệp toàn cầu.

Trong bối cảnh thế giới phân cực ngày càng rõ nét, Việt Nam cần một chiến lược phát triển độc lập, không phụ thuộc vào bất kỳ cực quyền lực nào, đồng thời biết khai thác tối đa lợi thế vị trí địa kinh tế để trở thành trung tâm kết nối của châu Á - Thái Bình Dương...

Cần một chiến lược tổng thể quốc gia

Việt Nam hôm nay cũng đứng trước cơ hội tái tạo kỳ tích tương tự bằng cách phát huy tài sản vị thế địa kinh tế chiến lược và đẩy mạnh mô hình liên kết Việt Nam - Singapore. Hiện hai quốc gia đã thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, mở ra nền tảng hình thành “cặp trung tâm kết nối chiến lược” (Pivot Hubs) mới của ASEAN và châu Á - Thái Bình Dương, giữ vai trò đầu mối trung chuyển, dịch vụ, logistics, tài chính và thương mại giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Sự cộng hưởng này có thể tạo ra “cặp trục xoay” mới của ASEAN, góp phần định hình không gian phát triển độc lập, linh hoạt trước những biến động cạnh tranh của các nước lớn, tương tự cách nước Xiêm cuối thế kỷ 19 (Thái Lan ngày nay) từng khéo léo tạo ra vị thế trung hòa để phát triển độc lập giữa hai cường quốc thời bấy giờ là Anh và Pháp.

Với vị trí địa kinh tế chiến lược, Việt Nam có đầy đủ tiềm năng để trở thành trung tâm kết nối và sáng tạo của châu Á - Thái Bình Dương. Để hiện thực hóa khát vọng trên, theo tôi cần sớm hình thành mô hình “hệ sinh thái cảng trung chuyển - Logistics - Khu thương mại tự do FTZ” tại các khu vực có điều kiện thuận lợi. Trước tiên, có thể thí điểm tại Đà Nẵng, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Long Thành, Lạng Sơn, Lào Cai, Móng Cái, Lao Bảo, Mộc Bài… gắn với các tuyến hành lang kinh tế quốc tế. Cùng với đó, phát huy quan hệ đối tác chiến lược với nhiều quốc gia, mời gọi tham gia đồng kiến tạo một hành lang mạng lưới cảng trung chuyển châu Á - Thái Bình Dương mà Việt Nam giữ vai trò kết nối tích cực. Việc phát triển các tầng giá trị logistics xanh, hành lang kinh tế xanh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số như IoT, AI, blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng cũng là yêu cầu cấp thiết, tạo bước nhảy vọt về năng lực cạnh tranh cho các trung tâm trung chuyển, trung tâm logistics. Trên nền tảng ấy, các trung tâm chiến lược sẽ phát triển đồng bộ năm tầng chủ lực gồm thương mại, dịch vụ, logistics, tài chính và đô thị đổi mới sáng tạo, hình thành hệ sinh thái toàn diện cho các trung tâm trung chuyển quốc gia.

Ngoài ra, cần sớm xem xét sửa đổi Nghị định 163 và tiến tới xây dựng Luật Logistics & Chuỗi cung ứng, tạo khung pháp lý dài hạn cho chiến lược phát triển trung tâm kết nối. Song song với hạ tầng và thể chế, cần xây dựng chiến lược phát triển mạnh các hãng vận tải biển, vận tải hàng không và vận tải xuyên biên giới - là trụ cột kết nối quốc tế quan trọng của một quốc gia trung chuyển. Để bảo đảm tính điều phối thống nhất, có thể xem xét thành lập Ủy ban Quốc gia về Phát triển Logistics và Chuỗi cung ứng do Thủ tướng đứng đầu.

Sức mạnh của một quốc gia không nằm ở việc sở hữu lợi thế, mà ở khả năng biến lợi thế ấy thành năng lực cạnh tranh thực chất. Để phát huy hết tiềm năng chiến lược của vị trí địa kinh tế, cần coi đây là tài sản quốc gia tối thượng, được ưu tiên trong mọi quyết sách phát triển với sự chỉ đạo xuyên suốt từ các cấp cao nhất. Việc nắm bắt vận hội lịch sử này sẽ giúp Việt Nam khẳng định vị thế, hiện thực hóa khát vọng hùng cường 2045 và góp phần xây dựng tương lai độc lập, thịnh vượng, bền vững cho toàn châu Á - Thái Bình Dương.

Có thể bạn quan tâm

Cuộc chơi không cần người chơi

Ly cà-phê đặt nhẹ, giọt nước lạnh trên thành cốc chảy dài. Hai người bạn thân quay đầu vào nhau, những nếp nhăn hằn sâu theo khóe mắt. Câu chuyện họ chia sẻ giống hệt hàng nghìn câu chuyện khác ngoài kia: Giá nhà tăng từng ngày, còn tiền gửi ngân hàng chỉ nhích từng năm.

Bao cấp cho người... giàu

Với quan điểm xuyên suốt “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”, Đảng và Nhà nước đã triển khai, đề xuất nhiều chính sách nhân văn nhằm bảo đảm quyền học tập cho mọi trẻ em, nâng cao an sinh xã hội và giảm gánh nặng tài chính cho người dân.

Rời đảo Len Đao. Ảnh: TRẦN SƠN HẢI

Trường Sa trong tim những người đi biển

Nghe thông tin “mùa ra đảo” cuối năm, đất liền rộn ràng hướng ra cùng các chiến sĩ và cư dân Trường Sa, lại nhớ giữa tháng 5/2024, khi mặt trời phương nam rót nắng vàng như mật xuống hải cảng Cam Ranh, hơn 200 đại biểu của Đoàn Công tác số 23 tập trung bên cầu cảng…

Kiều bào dự hội chợ từ thiện tại Thủ đô Budapest, Hungary. Ảnh: UBNV

Khát vọng đồng hành cùng Tổ quốc

Với hơn 1.300 lượt ý kiến đóng góp cho Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng gửi về từ khắp các châu lục, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, niềm tin và khát vọng đồng hành cùng Tổ quốc.

Quản trị rủi ro công bằng

Những ngày qua, lũ lụt hoành hành suốt dải duyên hải Nam Trung Bộ từ Phú Yên, Khánh Hòa đến Đắk Lắk, gây thiệt hại về người và tài sản vô cùng lớn.

Việt Nam đang thiếu lao động trình độ cao. Ảnh: ANH QUÂN

Tìm đúng cánh cửa cho mình

Năm nay, các sự kiện quốc gia đều được mọi người quan tâm đặc biệt. Sau những kỳ lễ tiết tưng bừng phấn khởi, phải có một khoảng thời gian để mỗi cá nhân “nguội” lại.

Ngập do triều cường tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: THẾ ANH

“Nước tới bánh xe”

Giữa cơn mưa xối xả cuối năm, trên đoạn đường Tôn Thất Thuyết, dòng xe hơi đứng im, kiên nhẫn. Xe máy xoay xở lao lên vỉa hè để rồi cũng chịu trận vì quá đông. Nước bắt đầu dâng, nhiều đoạn không thể phân biệt lòng đường và vỉa hè. Tiến không được, lùi cũng không xong.

Ăn quá nhiều đồ ăn vặt dễ dẫn đến mất cảm giác khi vào bữa chính.

Quan tâm đúng cách

Trong thời đại phát triển như vũ bão của tên lửa, internet… vấn nạn béo phì không còn là vấn đề của riêng các nước phát triển.

Ảnh: ANH QUÂN

Xét học bạ, dễ tuyển sinh nhưng khó công bằng

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến về việc có nên tiếp tục hay dừng áp dụng xét tuyển đại học bằng học bạ. Đây là một trong những phương thức phổ biến nhất nhiều năm qua, được nhiều thí sinh lựa chọn nhưng cũng gây ra những tranh luận về tính công bằng và minh bạch.

Kiểm soát lạm quyền

Một ngày đẹp trời, tôi nhận được cuộc gọi từ người quen. Anh khá am hiểu pháp luật và bày tỏ sự bức xúc: “Ông xem thế nào, giờ thấy có những hành vi lạm quyền quá mức”.

Người trẻ lạc nhịp

Theo số liệu từ Cục Thống kê, trong quý III/2025, hơn 1,6 triệu thanh niên Việt Nam (15 - 24 tuổi) không có việc làm, cũng không tham gia học tập hay đào tạo nghề.

Nhẹ đầu mối, nặng lo toan

Sáng thứ 6, điểm phục vụ hành chính công phường Khương Đình (Hà Nội) đông nghẹt. Ghế ngồi đã kín chỗ, nhiều người phải đứng ra tận cửa vào. Không gian khoảng 30 m² huyên náo những âm thanh thúc giục. Anh công chức xua cao tay, nói lớn: “Các bác cứ bình tĩnh. Giờ việc của 5-6 phường gộp một, phải từ từ để chúng cháu giải quyết!”.

Giữ “đường thẳng, lối thông” từ chính quyền cơ sở

Vài chục năm trước, mỗi khi nghe thấy câu chuyện tắc đường tại một số quốc gia Đông Nam Á, tôi vẫn không tưởng tượng nổi tại sao lại có lượng xe cộ lớn đến thế tập trung tới thủ đô và các thành phố lớn bên nước bạn.

Người bán không nhầm

Hai tuần từ sau trận ngập lụt lịch sử tại Thái Nguyên, hình ảnh những chiếc ô-tô đầy bùn đất, cùng hóa đơn sửa chữa hàng chục, hàng trăm triệu đồng vẫn được thảo luận sôi nổi trên các diễn đàn.

Áp lực thành công

Thành công chưa bao giờ hiện diện dày đặc như hôm nay. Chỉ cần lướt mạng xã hội, người ta dễ dàng bắt gặp vô số “tấm gương vượt khó”, “triệu phú tự thân” hay những “câu chuyện truyền cảm hứng”. Nhưng cũng chính vì thế, chưa bao giờ cảm giác thua kém và áp lực phải thành công lại lan truyền mạnh mẽ như hiện nay.

Bà Trương Thị Tám (đội khăn vấn, hàng cuối) trong một lần được chụp ảnh với Bác Hồ.

Tấm gương “du kích Hoàng Ngân” xứ nhãn

Về xã Khoái Châu (tỉnh Hưng Yên), một miền quê cách mạng, gặp chúng tôi, Bí thư Đảng ủy xã Khoái Châu Bùi Huy Cường tự hào giới thiệu: “Ở đây có cụ Trương Thị Tám, Anh hùng dùng đón gánh đánh Tây từ tuổi 17 đấy, nay đã 92 tuổi, cụ còn khỏe và minh mẫn lắm”.

Sau cơn lũ dữ

Trong những năm gần đây, những cơn bão nhiệt đới, những cơn lũ dữ có chiều hướng thay đổi trái quy luật thông thường. Miền bắc, miền trung nước ta vừa liên tiếp phải gánh chịu những cơn bão, lũ gây thiệt hại vô cùng lớn.

Ngẫm chuyện ngập

Người Thủ đô không chỉ yêu giai điệu và ca từ của ca khúc “Hà Nội mùa vắng những cơn mưa”, mà hiện tại, có lẽ họ đều mong đến thời điểm tên bài hát thành hiện thực. Mấy tuần qua, bão chồng bão, mưa ngập khắp nơi. Bão tan, thấy mưa chuyển mùa cũng nơm nớp lo ngập. Lo mãi đến thành ám ảnh.

Những cái tên

Chẳng ai biết những cái tên có từ bao giờ, nhưng chắc chắn một điều rằng, mỗi cái tên, từ địa danh, đồ vật và đặc biệt là tên người bao giờ cũng mang hàm ý sâu xa nào đó.

Ngôi nhà và sự an toàn trong bão

Khi còn nhỏ, mỗi kỳ nghỉ hè, tôi thường được đưa về nhà ông bà ngoại gửi. Quê gần biển (Nam Định cũ), đã không ít lần ông bà và cháu cùng trải qua những cơn bão lớn.

Công dân quốc tế và những đứa con thiếu quê hương

Đã có thời, cụm từ “công dân quốc tế” được nhắc đến đầy tự hào. Đó là những người giỏi giang, từ rất sớm đã bước chân vào làm việc cho các tổ chức quốc tế. Theo báo cáo của Liên hợp quốc, toàn hệ thống hiện có khoảng 130 nghìn nhân sự đang làm việc tại các cơ quan, tổ chức trực thuộc trên phạm vi toàn cầu (số liệu năm 2024).

Tọa đàm “Bảo mật dữ liệu và an ninh mạng trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” do Báo Nhân Dân tổ chức. Ảnh: THÀNH ĐẠT

Tăng bảo mật dữ liệu và an ninh mạng

Khối lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra mỗi ngày chính là nền tảng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dự báo, xây dựng chính sách và cung cấp dịch vụ công thông minh.

Đơn vị thiết giáp của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An ra quân huấn luyện.

Kỷ niệm 80 năm lực lượng vũ trang tỉnh Nghệ An (21/8/1945-21/8/2025): Xứng đáng với truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam và quê hương Xô Viết anh hùng

Trải qua 80 năm (21/8/1945-21/8/2025) xây dựng chiến đấu và trưởng thành, lực lượng vũ trang tỉnh Nghệ An đã vượt qua nhiều khó khăn gian khổ, đóng góp to lớn trong các cuộc kháng chiến và bảo vệ Tổ quốc cũng như xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

Tiền lời bán đất

Hơn 20 năm trước, khi mới lên Hà Nội học, tôi có thời gian ở nhờ nhà người bác trên đường 32, phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm (cũ). Nhà bác bán cơm bình dân, xoay xở qua ngày nhờ tệp khách chính là người lao động thu nhập thấp và cánh lái xe đường dài.

Nhận diện thủ đoạn “nhảy dù”

Gần đây, có hai câu chuyện "kỳ lạ" xảy ra tại hai thành phố lớn của nước ta. Đó là chuyện xây nhà “nhầm” trên đất của người khác ở Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh. Về lý, đất nhà ai người ấy sở hữu và toàn quyền định đoạt. Tuy vậy, hai câu chuyện tưởng đúng lý mười mươi, tới giờ bỗng gây tranh cãi.

Giấy bạc của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Tấm lòng người sưu tập tiền cổ

Như một cái duyên, tôi gặp lại Huỳnh Minh Hiệp, người đàn ông dáng đậm, đôi mắt sáng và giọng nói trong trẻo, mang theo cả một kho tàng ký ức: nhà sưu tập tiền cổ.