Từ di tích lịch sử đến những bài học sinh động

Địa đạo Củ Chi, một biểu tượng của sức mạnh Việt Nam trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều sáng kiến độc đáo. Từ mô hình học tập ứng dụng liên môn (STEM) đến “bảo tàng ảo” trong trò chơi điện tử trực tuyến (game online), thế hệ trẻ đang tiếp nối truyền thống và lòng tự hào dân tộc theo cách của thời đại mình.
Mô hình Địa đạo Củ Chi của nhóm học sinh Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội). (Ảnh LÊ DUY)
Mô hình Địa đạo Củ Chi của nhóm học sinh Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội). (Ảnh LÊ DUY)

Nằm ở huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh, Địa đạo Củ Chi ngày nay là di tích lịch sử văn hóa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đồng thời là điểm đến thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế.

Ứng dụng công nghệ trong giáo dục lịch sử

Có tổng chiều dài lên tới 250km, đầy đủ chức năng phòng thủ và chiến đấu, được tạo nên hoàn toàn bởi sức người từ những công cụ thô sơ, Địa đạo Củ Chi đã phản ánh trí tuệ, bản lĩnh của quân và dân ta, góp phần tạo nên những chiến công oanh liệt.

Một trong những sản phẩm nổi bật của giới trẻ trong việc tôn vinh Địa đạo là “Mô hình Địa đạo Củ Chi” của nhóm học sinh Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội), đã giành giải đặc biệt tại Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 20-năm 2024 do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức. Mô hình do nhóm 5 học sinh khối lớp 8 và 9 là Lưu Bảo Châu, Nguyễn Duy Kiên, Nguyễn Lâm Uyên, Lê Ngọc Khải Vỹ, Nguyễn Thanh Mai khởi xướng, thực hiện.

Điểm nổi bật của sản phẩm là sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống và hiện đại: tạo hình các robot chiến sĩ và dân quân được nặn bằng bột tò he; trong khi hoạt động được thiết kế và vận hành các công nghệ như cảm biến, tự động hóa, sử dụng pin năng lượng mặt trời… Các nhân vật robot có thể di chuyển theo kịch bản video trình chiếu để điều hướng người xem đến các vị trí trong địa đạo. Đèn led tại khu vực được giới thiệu cũng phát sáng, tạo hiệu ứng bắt mắt, mang lại trải nghiệm trực quan.

Mô hình này còn tích hợp các mã QR giúp học sinh và người tham quan có thể tìm hiểu thêm thông tin lịch sử về từng điểm trong địa đạo, từ hầm chứa vũ khí, kho lương thực, khu quân y… cho đến các chiến thuật chiến đấu sử dụng trong thời kỳ kháng chiến.

Nhóm học sinh cũng tạo ra trò chơi hỏi đáp lịch sử với ba cấp độ, cung cấp kiến thức về Địa đạo Củ Chi một cách thú vị và sinh động. Toàn bộ nội dung thông tin được viết bằng ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh, có lời thu âm, tra cứu thông tin, video tương tác... giúp học sinh có trải nghiệm mới khi học lịch sử cũng như mang đến khả năng tiếp cận khán giả quốc tế.

Theo đánh giá của Hội đồng giám khảo, mô hình có tiềm năng trở thành giáo cụ thực tế hữu ích, phù hợp với giáo viên, học sinh các cấp trong việc dạy và học về một di tích lịch sử quan trọng của đất nước. Đại diện nhóm, em Lưu Bảo Châu chia sẻ, thời gian tới nhóm sẽ tiếp tục phát triển thêm tính năng, bổ sung thêm các ngôn ngữ thông dụng, như tiếng Trung, Nga, Pháp, Tây Ban Nha, Hàn Quốc. Các em cũng dự định sáng tạo thêm mô hình giới thiệu về Địa đạo Vịnh Mốc (Quảng Trị).

"Vẽ" bản đồ địa đạo trong không gian số

Bên cạnh sáng tạo trong giáo dục truyền thống, kỹ thuật số cũng đang là công cụ đắc lực giúp giới trẻ tiếp cận và tôn vinh các giá trị lịch sử của dân tộc. Một dự án đặc biệt khác về Địa đạo Củ Chi là sự tái hiện công trình quân sự huyền thoại này trong Mini World - một game online dành cho người chơi từ 9 tuổi trở lên.

Ra mắt đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), bản đồ “Địa đạo Củ Chi-Theo dấu bình minh” nhanh chóng thu hút hàng chục nghìn lượt tham quan và bình luận sôi nổi của cộng đồng người chơi, cho thấy sức hấp dẫn và sự quan tâm mạnh mẽ của giới trẻ đối với những sáng tạo vừa giải trí vừa mang tính giáo dục, khơi dậy lòng tự hào và tinh thần dân tộc.

Nhóm tác giả lập trình là Mini-Dev, gồm Nguyễn Tuấn Tiến (sinh năm 1994), Trường Giang (sinh năm 2006), Hoàng Nhân (sinh năm 2011) và Mini Cá (sinh năm 2007); đã dành khoảng ba tuần để nghiên cứu và dựng lại Địa đạo Củ Chi trong môi trường game. Để bảo đảm các chi tiết trong bản đồ sát với thực tế, nhóm đã chia nhau tham khảo từ nhiều nguồn tư liệu cũng như đến khu di tích lịch sử. Trưởng nhóm Nguyễn Tuấn Tiến cho biết, ý tưởng tạo Địa đạo Củ Chi trong Mini World ra đời từ hiệu ứng mạnh mẽ của bộ phim điện ảnh “Địa Đạo - Mặt trời trong bóng tối”.

Nhóm mong muốn các bạn thanh thiếu niên chưa có điều kiện tham quan Địa đạo Củ Chi, hoặc chưa đủ tuổi để xem bộ phim “Địa Đạo” cũng biết đến và cảm nhận được một địa danh độc đáo chứa đựng bao kỳ tích. Là trò chơi trực tuyến, bản đồ tích hợp nhiều nhiệm vụ tương tác như hoàn thành hành trình, trả lời câu hỏi lịch sử, tìm kiếm vật phẩm… để người chơi trải nghiệm và ghi nhớ lịch sử một cách tự nhiên, thú vị. Sau khi kết thúc “Địa đạo Củ Chi”, nhân vật trong game sẽ bước tiếp tới một bản đồ mới thể hiện các công trình văn hóa và danh lam thắng cảnh khác trên đất nước Việt Nam, cũng được xây dựng bởi Mini-Dev. Đó là thông điệp nhân văn từ nhóm tác giả GenZ: sau bóng tối của chiến tranh sẽ là ánh sáng của hòa bình, nơi non sông tươi đẹp đang phát triển từng ngày và tiếp tục mở ra những trang sử mới.

Qua những dự án trên, có thể thấy khả năng sáng tạo phong phú và linh hoạt của các bạn trẻ Việt Nam trong việc kết nối quá khứ và hiện tại, phát huy các di sản quý báu của dân tộc qua lăng kính công nghệ. Với những “chương trình” học nằm ngoài sách vở chân thực và hấp dẫn, giá trị của Địa đạo Củ Chi nói riêng và các di tích, địa danh lịch sử nói chung đã và đang được giữ gìn, lan tỏa tới mai sau, từ Việt Nam ra thế giới.

Có thể bạn quan tâm

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.

Hà Trịnh tổ chức liveshow cá nhân vào ngày 15/12.

Hà Trịnh và liveshow đầu tiên trong sự nghiệp

Hà Trịnh từng gây ấn tượng với MV "Tình ca" và album "Nghìn trùng xa cách" gồm 9 sáng tác của Phạm Duy với phần phối của Nguyễn Hữu Vượng. Tuy nhiên phải đến thời điểm này cô mới có điều kiện tổ chức đêm nhạc riêng cùng ban nhạc Màu Nước.

Phía trước chùa Chuông.

Khám phá “Phố Hiến đệ nhất danh thắng” chùa Chuông

Là một trong 17 di tích trọng điểm của Khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến (tỉnh Hưng Yên), chùa Chuông nằm tại khu phố Nhân Dục, phường Hiến Nam trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách yêu di sản. Ngôi chùa cổ với kiến trúc đặc sắc trong đó hình tượng quả chuông màu vàng gắn trên mái ngói tạo nên dấu ấn riêng.

Quang cảnh hội thảo. (Ảnh:LINH BẢO).

Tiếp tục phát huy tính sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ

Văn học-nghệ thuật có vai trò quan trọng trong công tác tư tưởng, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, công nghệ số phát triển nhanh như hiện nay. Trước tình hình đó, các hội văn học, nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cần nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình để tổ chức hoạt động đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.

Ra mắt bộ sách “Người hùng không cầm súng”

Ra mắt bộ sách “Người hùng không cầm súng”

Bộ sách “Người hùng không cầm súng” của tác giả 82 tuổi Tất Thọ, do Nhà xuất bản Văn học ấn hành kể về những con người hết sức bình dị ở nhiều ngành nghề, nhiều lứa tuổi, chiến đấu với những hoàn cảnh khắc nghiệt để cống hiến cho sự tiến bộ.