Tôn vinh những giá trị Hội thề trung hiếu

Theo các nhà khoa học, toàn miền bắc hiện chỉ có hai Hội thề, một là Lễ hội Minh thệ ở Hải Phòng, hai là Hội thề trung hiếu ở đền Ðồng Cổ (quận Tây Hồ, Hà Nội). Trong đó, Hội thề trung hiếu do Vua Lý Thái Tông lập ra để củng cố vương quyền, củng cố sự đồng thuận tướng lĩnh để xây dựng đất nước. Sang thời Trần, Hội thề còn đề cao sự trong sạch của người làm quan. Bởi thế, nhiều nhà khoa học đề xuất phải có biện pháp để lan tỏa những giá trị của Hội thề trung hiếu đền Ðồng Cổ.
Khách du lịch tham quan đền Ðồng Cổ.
Khách du lịch tham quan đền Ðồng Cổ.

Cứ đến ngày mồng 4 tháng 4 (âm lịch) hằng năm, chính quyền và nhân dân làng Ðông Xã, phường Bưởi, quận Tây Hồ lại nô nức đến với Hội thề trung hiếu tại đền Ðồng Cổ (phố Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội), nơi thờ thần Ðồng Cổ (tức thần Trống đồng). Trong đó, quan trọng nhất là việc đọc lời thề: "Làm con bất hiếu/Làm tôi bất trung/Thần minh tru diệt". Lễ hội có lịch sử gần 1.000 năm, nhưng không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của tục thờ Trống đồng và lễ hội.

Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết: "Hội thề trung hiếu do một vị vua anh minh bậc nhất trong lịch sử lập ra, tổ chức lần đầu vào năm 1028. Theo sử sách, thần Trống đồng là người đã hai lần báo mộng cho Vua Lý Thái Tông để đánh thắng quân Chiêm Thành và dẹp loạn tiếm ngôi của các Hoàng tử sau khi Vua Lý Thái Tổ băng hà. Sau khi lên ngôi, Vua Lý Thái Tông cho tổ chức Hội thề trung hiếu ở đền Ðồng Cổ. Trăm quan đến đền Ðồng Cổ, quỳ trước thần Ðồng Cổ và đọc lời thề. Hội thề vừa được tổ chức trong cung, vừa tổ chức ở đền. Ðây là một Hội thề cấp quốc gia, do vua chủ trì và cũng là Hội thề quốc dân, vì người dân kinh thành nô nức đi xem".

Giải thích vì sao dân gian lại thờ thần Trống đồng, Giáo sư Sử học Lê Văn Lan cho biết: "Trống đồng không phải một nhạc cụ theo cách hiểu sau này. Các hoa văn trên trống đồng thể hiện mô hình vũ trụ của người Việt cổ. Ðó là vũ trụ gồm ba tầng, bốn thế giới. Thời xưa, ai đúc được trống đồng, đúc được mô hình vũ trụ là thủ lĩnh tối cao, là chủ đất nước. Thời Ðông Sơn, mô hình vũ trụ của trống đồng tượng trưng cho quyền lực. Vua Lý Thái Tông đã sử dụng rất khéo léo ý nghĩa này để đưa vào Hội thề. Sang thời Trần, Hội thề có một chút thay đổi, câu thề trở thành: "Làm tôi hết lòng trung, làm quan trong sạch, ai trái lời thề này, Thần minh giết chết". Tôi nghĩ rằng, lời thề này rất có ý nghĩa trong bối cảnh xã hội hiện nay".

Hội thề trung hiếu là lễ hội cấp quốc gia, sau này được dân gian hóa, do làng, xã tổ chức. Hiện nay, Hội thề được mở đầu bằng lễ dâng hương của 25 dòng họ thuộc làng Ðông Xã. Sau khi ôn lại lịch sử đền Ðồng Cổ, lễ thề trung hiếu được thực hiện với sự tôn nghiêm và trang trọng. 100 người đại diện cho nhân dân làng Ðông Xã gồm các đoàn thể: đội tế nam quan, người cao tuổi, cựu chiến binh, phụ nữ, thanh niên đứng trang nghiêm trước Thần vị. Người chủ thề hô vang: "Làm con bất hiếu/ Làm tôi bất trung/ Thần minh tru diệt" 100 người cùng giơ tay hô vang "Xin thề" ba lần.

Theo nhiều nhà khoa học, nước ta có hàng nghìn lễ hội, nhưng có rất ít Hội thề đề cao giá trị "trung hiếu" và "trong sạch", do đó, cần phải có biện pháp để bảo tồn, phát huy giá trị một cách thích hợp. Phó Giáo sư Trần Ðức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết: "Những giá trị như trung hiếu và trong sạch, công tâm thì thời nào cũng cần. Vậy chúng ta nên khôi phục thế nào để lan tỏa được những giá trị này? Việc đầu tiên theo tôi là cần phải định danh chính thức, đề nghị ghi Hội thề trung hiếu vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, từ đó có những bước tiếp theo trong bảo tồn, phát huy giá trị".

Việc tổ chức Hội thề trung hiếu là lễ hội cấp quốc gia là rất khó, nhưng nhiều nhà khoa học đều đề xuất phải có biện pháp để lan tỏa những giá trị của Hội thề trung hiếu đền Ðồng Cổ. Tiến sĩ Lê Thị Minh Lý, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam chia sẻ: "Hội thề có bối cảnh lịch sử đặc biệt. Chúng ta không quay trở lại được thời xa xưa ấy, cũng như không nên "diễn" lại hội xưa. Nhưng chúng ta có thể tiếp nhận, tạo ra những giá trị mới, trong đó, điều quan trọng là giá trị trao truyền trong cộng đồng. Tôi cho rằng trước hết cần kết nối không gian đền Ðồng Cổ với các di tích khác trong khu vực. Chúng ta nên đưa học sinh đến để dạy cho các em việc giữ lời hứa trong cuộc sống hôm nay". Một số nhà khoa học cũng đề xuất, trước mắt quận Tây Hồ có thể mở rộng Hội thề, với sự tham gia của các phường trên địa bàn để lan tỏa những giá trị của Hội thề. Bên cạnh đó, hiện nay, đền Ðồng Cổ đã bị thu hẹp rất nhiều so với xưa kia. Với một Hội thề đặc biệt như thế, nhiều nhà nghiên cứu cũng đề xuất phải tìm lại không gian di tích xưa. Qua đó, có thể phát huy tốt hơn giá trị Hội thề trung hiếu ■

Có thể bạn quan tâm

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Bí thư Thành ủy Hà Nội, kiểm tra tiến độ dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô tại tỉnh Hưng Yên.

Đưa dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô về đích

Do khó khăn trong giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô đang chậm so với kế hoạch. Nhìn rõ vấn đề này, thành phố Hà Nội và hai tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh đang phối hợp chặt chẽ, vào cuộc với những yêu cầu cụ thể để bảo đảm tiến độ dự án.

Lễ hội rước vua giả ở đền Sái (xã Thư Lâm, Hà Nội) là lễ hội lớn trong vùng, hằng năm thu hút đông đảo khách du lịch.

Điểm đến hấp dẫn ở phía bắc Thủ đô

Sau khi sắp xếp lại địa giới hành chính, xã Thư Lâm là địa bàn có nhiều di tích, di sản văn hóa ở khu vực phía bắc Thủ đô. Trong đó, có những địa danh đã trở thành điểm du lịch nổi tiếng như làng gỗ mỹ nghệ Thiết Úng, đền Sái, rối nước Đào Thục…, cùng nhiều giá trị tiềm ẩn chưa được khai thác.

Thành phố Hà Nội đang tích cực chuyển đổi số mạnh mẽ trong thực hiện các thủ tục hành chính.

Tích cực hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ số

Thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính theo hướng chuyển đổi số rõ nét. Những thay đổi này sẽ góp phần hình thành nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả.

Dự án đường Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu-Voi Phục có điểm đầu tại nút giao Ô Chợ Dừa và điểm cuối tại nút giao thông Voi Phục, với tổng chiều dài hơn 2,2km.

[Ảnh] Hà Nội đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án đường Vành đai 1

Thành ủy Hà Nội đã ra Thông báo số 66-TB/TU ngày 21/11/2025 và Văn bản số 85-CV/TU ngày 23/11/2025 về đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 1 (đoạn Hoàng Cầu-Voi Phục); bảo đảm hoàn thành toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng xong trước ngày 15/12/2025 và thông tuyến trước ngày 15/1/2026.

Ảnh minh họa.

Hà Nội và Vientiane tiếp tục hợp tác chặt chẽ, bền vững

Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, chiều 2/12, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội đã có cuộc hội đàm với đồng chí Anouphap Tounalom, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thủ đô Vientiane.

Lãnh đạo Thành phố Hà Nội trao chứng nhận cho các doanh nghiệp đạt TOP 1 hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích năm 2025.

Hàng Việt chinh phục người tiêu dùng

Chương trình “Bình chọn hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích” năm 2025 đã tạo thêm một sân chơi uy tín, minh bạch, giúp doanh nghiệp khẳng định thương hiệu và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Đoàn Chủ tịch kỳ họp thứ 28 Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội. ( Ảnh THẾ ĐẠI)

Tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn

Tại kỳ họp thứ 28 của Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội khóa 16, nhiệm kỳ 2021-2026, các đại biểu đã chỉ ra một số điểm nghẽn như: nhà ở xã hội, thoát nước đô thị, ùn tắc giao thông, trường học quá tải... Đây là những vấn đề bức xúc đã tồn tại trong thời gian dài, cần có giải pháp để giải quyết triệt để.

Tổ hợp dự án nhà ở xã hội và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long. (Ảnh QUANG NGUYÊN)

Áp dụng cơ chế mới phục vụ tái định cư và tạm cư

Một giải pháp quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc cho công tác đền bù, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng khi thực hiện các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị trên địa bàn Hà Nội đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua tại kỳ họp thứ 28.

Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hà Nội biểu quyết thông qua hội nghị lần thứ ba, trong đó có Quy định mới về công tác cán bộ.

Nâng cao hơn nữa chất lượng công tác cán bộ

Thành ủy Hà Nội đã ban hành Quy định về phân cấp quản lý cán bộ và quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, tạm đình chỉ công tác, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc chung vui với nhân dân thôn Khánh Chúc Đồi, xã Ba Vì trong Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc.

Bài 4: Cụ thể hành động hướng tới mục tiêu hạnh phúc

Lãnh đạo Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, hạnh phúc là thước đo cuối cùng cho mọi thành quả phát triển của Thủ đô. Mục tiêu đưa ra là cam kết để cả hệ thống chính trị của thành phố phải hành động quyết liệt hơn bằng nhiều giải pháp cụ thể, hiệu quả.

Các đại biểu cùng ôn lại những ký ức về chiến thắng Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không.

Sống lại chiến tích trận “Điện Biên Phủ trên không”

Kỷ niệm 53 năm Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” (12/1972-12/2025) là dịp để Ban Quản lý di tích Nhà tù Hỏa Lò giúp công chúng ôn lại ký ức, sống lại chiến tích xưa. Từ đó, lan tỏa tinh thần yêu nước, trách nhiệm trong dựng xây đất nước.

Chuyển đổi số là giải pháp giảm tải cho chính quyền địa phương (Trong ảnh: Trung tâm Phục vụ hành chính công tại xã Phú Xuyên).

Chuyển đổi số, yêu cầu tất yếu trong quản lý đô thị

Với tốc độ đô thị hóa nhanh, chính quyền địa phương đang phải đối diện rất nhiều vấn đề, áp lực từ dân số, hạ tầng, môi trường… Lộ trình phân cấp khi thực thi mô hình chính quyền địa phương hai cấp khiến cho yêu cầu về đổi mới phương thức quản lý càng trở nên cấp thiết hơn.

Cán bộ Thuế Thành phố Hà Nội hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang kê khai thuế.

Đồng hành hộ kinh doanh chuyển đổi thuế

Trong Chiến dịch 60 ngày đêm hỗ trợ hộ kinh doanh kê khai và phát triển lên doanh nghiệp (D60), cán bộ, nhân viên ngành Thuế Thành phố Hà Nội đã tới tận cơ sở để hỗ trợ người dân thực hiện các quy định mới, trên tinh thần “không để bất kỳ hộ kinh doanh nào bị bỏ lại phía sau”.

Hỗ trợ toàn diện để phát triển nông nghiệp

Với mục tiêu phát triển nông nghiệp Thủ đô theo hướng nông nghiệp sinh thái, bền vững, tạo ra các sản phẩm chất lượng, an toàn thực phẩm, hiệu quả kinh tế cao, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội vừa thông qua nghị quyết hỗ trợ toàn diện các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp với kinh phí dự kiến gần 670 tỷ đồng/năm.

Từ ngày 1/7/2026, thành phố Hà Nội thực hiện vùng phát thải thấp thí điểm tại một số khu vực trong Vành đai 1.

Lộ trình thực hiện thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1 từ 1/7/2026

Từ ngày 1/7/2026, thành phố Hà Nội sẽ thực hiện vùng phát thải thấp thí điểm tại một số khu vực trong Vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028 thực hiện vùng phát thải thấp tại Vành đai 1 và một số khu vực tại Vành đai 2 trở vào. Từ ngày 1/1/2030, thực hiện vùng phát thải thấp tại Vành đai 3 trở vào.

Nghệ nhân Ưu tú Phan Thị Thuận, người tiên phong trong việc đưa sản phẩm lụa từ tơ sen ra thị trường.

Hà Nội dành kinh phí hỗ trợ nghệ nhân và bảo tồn nghề, làng nghề

Thành phố Hà Nội hỗ trợ một lần đối với Nghệ nhân Nhân dân là 40.000.000 đồng/người; Nghệ nhân Ưu tú là 30.000.000 đồng/người; Nghệ nhân Hà Nội là 20.000.000 đồng/người. Nghệ nhân Nhân dân truyền dạy được bồi dưỡng 500.000 đồng/người/buổi; Nghệ nhân Ưu tú, Nghệ nhân Hà Nội truyền dạy được bồi dưỡng 300.000 đồng/người/buổi…

Phát triển hạ tầng trạm cung cấp năng lượng sạch cần chính sách hỗ trợ.

Cần chính sách đủ “mạnh” và thông minh để tạo động lực

Thông tin liên quan đến chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn Hà Nội đang được dư luận đặc biệt quan tâm bởi sự tác động lớn đến đời sống, việc làm của người dân. Để thực thi, các chính sách hỗ trợ cần tạo ra động lực thực sự.