Để đạt được mục tiêu đề ra, theo các chuyên gia, cần một loạt giải pháp đồng bộ, từ xác định vị trí việc làm, đổi mới công tác tuyển dụng, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ, đến đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và cải cách thủ tục hành chính.
Không thể dừng ở tính cơ học
Thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, công tác tinh giản bộ máy thời gian qua đã đạt những kết quả bước đầu.
Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, việc tinh gọn bộ máy nhà nước là chủ trương lớn, nhận được sự đồng thuận cao từ toàn xã hội nhưng qua triển khai vẫn còn mang tính cơ học, chưa gắn liền với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ và đổi mới phương thức vận hành. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về một cuộc “cách mạng tổ chức” toàn diện, sâu rộng.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương, thẳng thắn nhận định: "Thời gian qua, chúng ta đã giảm được đầu mối, tầng nấc, tổ chức, lãnh đạo và biên chế. Tuy nhiên, việc giảm này mới chỉ dừng lại ở tính cơ học".
 |
| Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. (Ảnh: ĐĂNG KHOA) |
Thực tế, không ít trường hợp sáp nhập các đơn vị với nhau theo nguyên tắc hành chính đơn thuần nhưng chưa giải quyết được bài toán chất lượng. Có hiện tượng người có năng lực thực sự lại rời bỏ khu vực công, trong khi đó, một số vị trí lẽ ra phải tinh giản thì lại không bị tác động.
Theo ông Hà, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là công tác đánh giá, sắp xếp cán bộ chưa thực sự khoa học. "Người cán bộ cần phải như con dao pha, giỏi một việc nhưng có thể làm được nhiều việc khác. Nhưng để có đội ngũ như vậy, chúng ta phải có chiến lược đào tạo bài bản, thực tế hơn thay vì nặng về lý thuyết như hiện nay", ông nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, một vấn đề then chốt vẫn chưa được giải quyết triệt để, đó là xác định vị trí việc làm. Nếu chưa xác định được rõ ràng từng vị trí cần bao nhiêu nhân sự, với nhiệm vụ cụ thể ra sao, thì việc tinh giản biên chế khó có thể thực hiện hiệu quả.
Nhìn nhận từ góc độ tài chính công, TS Đinh Duy Hòa, nguyên Vụ trưởng Vụ Cải cách hành chính, Bộ Nội vụ cho biết, hiện nay chi phí cho hoạt động của bộ máy hành chính chiếm tới gần 70% ngân sách nhà nước.
"Chúng ta có thể hình dung như trong một gia đình, nếu thu nhập có hạn nhưng chi tiêu chủ yếu dành cho ăn uống, sinh hoạt, học hành mà không có khoản nào để đầu tư thì rất khó phát triển kinh tế. Bộ máy nhà nước cũng vậy. Nếu cứ duy trì một hệ thống tổ chức cồng kềnh, tốn kém thì nguồn lực dành cho đầu tư phát triển đất nước sẽ bị thu hẹp", ông Hòa phân tích.
Lần này chúng ta thấy sự quyết liệt để giải quyết vấn đề này thể hiện rõ trong những phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm. “Tổng Bí thư đã nói rất rõ là phải làm một cuộc cách mạng về cải cách tổ chức bộ máy, phải đổi mới thật sự, làm mới hệ thống chính trị của chúng ta, làm sao cuối cùng bộ máy gọn lại, ít tầng nấc, điều quan trọng là hoạt động hiệu lực, hiệu quả", TS Hòa chia sẻ.
Cần đánh giá tác động chính sách một cách khoa học, bài bản
Theo TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, việc tinh gọn bộ máy hành chính là một yêu cầu cấp thiết, thể hiện quyết tâm chính trị rất cao của lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng để cải cách thực sự thành công, cần có bước đánh giá tác động chính sách một cách khoa học, bài bản trước khi triển khai trên diện rộng.
Bên cạnh đó, một yếu tố không thể thiếu là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. PGS, TS Nguyễn Chu Hồi, đại biểu Quốc hội Đoàn thành phố Hải Phòng nhận định: "Nếu không làm được phân cấp hiệu quả, triệt để, thì dù bộ máy có tinh giản đến đâu cũng không phát huy tác dụng".
 |
| PGS, TS Nguyễn Chu Hồi, đại biểu Quốc hội Đoàn thành phố Hải Phòng. (Ảnh: TRUNG HƯNG) |
Theo ông Hồi, một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là tư duy "ôm việc" ở cấp trên, trong khi cấp dưới không được giao đủ quyền hạn để chủ động triển khai công việc. Điều này không chỉ làm tăng áp lực lên các cơ quan cấp trung ương mà còn làm chậm quá trình xử lý công việc ở địa phương.
Chánh Văn phòng, người phát ngôn Bộ Nội vụ Vũ Đăng Minh cũng đồng tình rằng cần phải thiết kế bộ máy theo hướng khoa học, tính toán chính xác chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị. Trên cơ sở thiết kế bộ máy, phải bố trí đúng người, đúng việc, phải đánh giá xem ai vào vị trí nào phù hợp với vị trí đó và phát huy tốt được vị thế đó.
“Những người nào không phù hợp, trong Nghị quyết 27 của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 6 khóa XIII đã nhắc đến việc phải có một cơ chế cạnh tranh và thải loại. Chúng ta có thể tìm người tài để bố trí vào những vị trí cần người tài, đồng thời xem xét để thải loại những người không đáp ứng được công việc ra khỏi bộ máy”, ông Minh nói.
Một trong những vấn đề mấu chốt khi tinh gọn bộ máy là phải tìm được người tài để vận hành hệ thống. Ông Minh cho rằng, nếu lựa chọn được cán bộ có đủ phẩm chất, trình độ, năng lực chuyên môn thì họ sẽ có những quyết sách đúng và trúng, góp phần đơn giản hóa quy trình, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả quản lý.
Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Tổng Bí thư Tô Lâm và sự ủng hộ của nhân dân, công cuộc sắp xếp tổ chức bộ máy đang được kỳ vọng tạo bước ngoặt. Tuy nhiên, thành công chỉ đến khi “người tài được đặt đúng vị trí”, cơ chế phân cấp được vận hành thông suốt, và mọi thủ tục rườm rà được thay thế bằng nền hành chính hiện đại, vì dân.
Tinh gọn bộ máy không chỉ để tiết kiệm ngân sách, mà còn là động lực thúc đẩy đất nước phát triển nhanh, bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế - thông điệp này sẽ tiếp tục là kim chỉ nam cho hành động của toàn hệ thống chính trị trong thời gian tới.
![[Video] Hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia phải giải quyết được “điểm nghẽn lớn”](https://cdn.nhandan.vn/images/8f0e69cb696c03bfdf91ec30c3d24bbd44a9643ce1fb8c17cf4d9898ff6d3b9d8ccdd9a00eb6e020333b0b877bec59ea31017b07789999476c90be6e264b4707/img-2283-4357.png.webp)
