Thúc đẩy phát triển, ứng dụng và quản trị trí tuệ nhân tạo an toàn, trách nhiệm và nhân văn

Việc kịp thời xây dựng dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo có ý nghĩa hết sức quan trọng, góp phần tạo nền tảng pháp lý thúc đẩy nghiên cứu phát triển, ứng dụng và quản trị trí tuệ nhân tạo một cách an toàn, có trách nhiệm và nhân văn.

Chiều 15/10, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức Hội thảo “Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo”.

Đặt nền móng pháp lý cho toàn bộ hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo

Theo Tiến sĩ Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội: Trí tuệ nhân tạo là nền tảng công nghệ mang tính đột phá của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đang tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực của đời sống, từ sản xuất, kinh doanh, giáo dục, y tế, giao thông, đến quốc phòng và an ninh. Ở Việt Nam, trí tuệ nhân tạo được xác định là một trong những công nghệ ưu tiên quốc gia, đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi số, phát triển kinh tế tri thức và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

a-khai-1796.jpg
Tiến sĩ Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phát biểu khai mạc hội thảo. (Ảnh: TL)

Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã đặt mục tiêu Việt Nam thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo; từng bước làm chủ một số công nghệ chiến lược, công nghệ số như trí tuệ nhân tạo; phát triển mạnh mẽ ứng dụng trí tuệ nhân tạo dựa trên dữ liệu lớn đối với các ngành, lĩnh vực quan trọng.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh của trí tuệ nhân tạo cũng đặt ra nhiều thách thức về pháp lý, đạo đức, trách nhiệm và an toàn, đòi hỏi phải có hành lang pháp lý phù hợp, vừa quản lý chặt chẽ, vừa khuyến khích, thúc đẩy phát triển, đổi mới sáng tạo.

Chính vì vậy, việc kịp thời xây dựng dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo trình Quốc hội xem xét, ban hành có ý nghĩa hết sức quan trọng.

“Đây là đạo luật đầu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực này, góp phần tạo nền tảng pháp lý thúc đẩy nghiên cứu phát triển, ứng dụng và quản trị AI một cách an toàn, có trách nhiệm và nhân văn”, ông Khải nêu rõ.

Làm rõ cơ chế bảo hiểm, giới hạn trách nhiệm và tiêu chí phân bổ rủi ro -bảo đảm tính hợp lý, khả thi

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nhận định, việc Quốc hội và Chính phủ chủ động xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo là một bước đi kịp thời, thể hiện tư duy kiến tạo thể chế, đón bắt xu thế công nghệ và khơi mở không gian đổi mới sáng tạo. Đây là đạo luật đầu tiên tại Việt Nam đặt nền móng pháp lý cho toàn bộ hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo - từ phát triển, ứng dụng, đến quản lý rủi ro và bảo vệ quyền lợi người dân.

Nhấn mạnh từ góc nhìn doanh nghiệp, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đánh giá cao tinh thần cầu thị, khoa học và đổi mới trong dự thảo Luật, ông Tuấn cho biết, nhiều nội dung then chốt đã được tiếp cận theo chuẩn mực quốc tế như: quản lý dựa trên rủi ro, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), đạo đức và quyền con người trong trí tuệ nhân tạo, hay các quy định về minh bạch, giải trình và gắn nhãn nội dung sinh bởi trí tuệ nhân tạo.

toan-canh-1510-5036.jpg
Hội thảo “Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo”. (Ảnh: TL)

Tuy nhiên, để Luật thực sự đi vào cuộc sống và trở thành động lực phát triển, ông Tuấn cũng lưu ý một số điểm lớn: Cần bảo đảm sự linh hoạt và thích ứng trong khung pháp lý; giảm tối đa rào cản hành chính cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và startup. Đồng thời, cần đầu tư nghiêm túc cho hạ tầng dữ liệu và tính toán - đây là "nhiên liệu" sống còn của trí tuệ nhân tạo; xác định rõ trách nhiệm pháp lý, đặc biệt trong chuỗi giá trị trí tuệ nhân tạo - từ nhà phát triển, nhà cung cấp đến người triển khai.

“Việc Luật đề xuất trách nhiệm pháp lý khách quan với hệ thống rủi ro cao là phù hợp, nhưng cần làm rõ cơ chế bảo hiểm, giới hạn trách nhiệm và tiêu chí phân bổ rủi ro một cách hợp lý và thực thi được”, ông Tuấn nói.

Điều 11 và Điều 15 dự thảo Luật quy định hệ thống trí tuệ nhân tạo có rủi ro cao phải tự phân loại và đánh giá sự phù hợp ban đầu trước khi đưa ra thị trường hoặc khi có thay đổi đáng kể trong quá trình vận hành.

Theo luật sư Nguyễn Tuấn Linh - Công ty Luật quốc tế BMVN, quy định tự đánh giá/phân loại yêu cầu hệ thống trí tuệ nhân tạo có rủi ro cao quá rộng và có thể yêu cầu các nhà cung cấp hoặc nhà nhập khẩu nền tảng phát triển trí tuệ nhân tạo phân loại tất cả các hệ thống trí tuệ nhân tạo mà người dùng tạo ra thông qua các nền tảng - điều không khả thi về mặt kỹ thuật đối với các nhà cung cấp hoặc nhà nhập khẩu và cũng không phù hợp với thực tiễn của ngành trí tuệ nhân tạo.

“Việc giao trách nhiệm này cho chủ sở hữu nền tảng cũng có thể gây ra những hậu quả không mong muốn. Nó có thể không khuyến khích họ cung cấp môi trường phát triển mở hoặc linh hoạt, đặc biệt là đối với các công ty khởi nghiệp, nhà nghiên cứu và doanh nghiệp”, luật sư nói.

Từ những phân tích trên, luật sư Tuấn Linh khuyến nghị cần có một sự miễn trừ rõ ràng - nhà cung cấp hoặc nhà nhập khẩu các nền tảng phát triển trí tuệ nhân tạo được miễn tiến hành tự phân loại các trí tuệ nhân tạo có rủi ro cao do người dùng của họ tạo ra.

Về cơ chế tiền kiềm đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo, ông Trần Văn Trí, Giám đốc Công ty cổ phần Truyền thông Luật Việt Nam đề nghị nên xem xét linh hoạt hơn để không làm chậm tiến độ ra mắt sản phẩm trí tuệ nhân tạo, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh. Đồng thời, cần có quy định cụ thể, rõ ràng hơn về phạm vi, mức độ áp dụng trí tuệ phải gắn nhãn.

Có thể bạn quan tâm

Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) với đa số đại biểu tán thành (92,81%). (Ảnh: DUY LINH)

Mở rộng phạm vi xã hội hoá một số lĩnh vực giám định tư pháp

Luật quy định theo hướng mở rộng thêm phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực, chuyên ngành, trong đó riêng chuyên ngành giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân chỉ được thực hiện đối với tố tụng dân sự, hành chính.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Với Phiếu lý lịch tư pháp số 1, chỉ được yêu cầu cung cấp trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.