Thông qua Nghị quyết ban hành quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân

Sáng 26/9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố; Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân cấp xã, phường, đặc khu.

Thứ Sáu, ngày 26/09/2025 - 13:56

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp.

Trình bày tờ trình tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho biết, việc xây dựng Nghị quyết đã được Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15.

Qua đó, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất trong quy trình triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban của Hội đồng nhân dân, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân và đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã trên phạm vi toàn quốc nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân trong bối cảnh tổ chức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Về hình thức Nghị quyết, để tạo điều kiện giúp các địa phương thuận tiện trong việc tra cứu văn bản, dễ triển khai thực hiện trong bối cảnh sau sáp nhập, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Ủy ban đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, xây dựng Nghị quyết để ban hành 2 Quy chế: Quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và Quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân cấp xã.

Dự thảo cập nhật căn cứ ban hành dự thảo Nghị quyết; lược bỏ quy định tuyên bố Nghị quyết số 753/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 2/4/2005 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Quy chế hoạt động của Hội đồng nhân dân hết hiệu lực kể từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành (tại khoản 2 Điều 3). Vì trên thực tế, Nghị quyết số 753 đã không được áp dụng kể từ khi Quốc hội ban hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 thay thế cho Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003.

Đồng thời, lược bỏ khoản 3, Điều 3: “Trong quá trình thực hiện, nếu có vấn đề phát sinh, Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề xuất, kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung”; bổ sung Điều 3 (mới) quy định về hiệu lực của Nghị quyết; trách nhiệm thi hành Nghị quyết.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban tán thành với sự cần thiết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết. Nội dung dự thảo Nghị quyết phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp.

Về ban hành 2 Nghị quyết, đa số ý kiến Ủy ban tán thành với đề xuất của Ủy ban Công tác đại biểu. Đồng thời, đề nghị tiếp tục rà soát, chỉnh lý quy định của các dự thảo Quy chế để bảo đảm phù hợp với vị trí, vai trò và tính chất của mỗi cấp Hội đồng nhân dân, nhất là Hội đồng nhân dân cấp xã.

Một số ý kiến đề nghị xây dựng 1 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã (Phương án 2) vì cho rằng 2 dự thảo Nghị quyết và Quy chế kèm theo đang có có sự trùng lặp cả về nội dung và bố cục. Việc chỉ ban hành 1 Quy chế để áp dụng chung cho cả Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và Hội đồng nhân dân cấp xã cũng là phù hợp với tiền lệ trước đây.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị, việc ban hành 2 Nghị quyết cần đi kèm theo 2 quy chế; đồng thời tiếp tục rà soát kỹ lưỡng bởi ở cơ sở đang rất cần, đặc biệt là cấp xã với bộ máy mới, thẩm quyền mới.

Tại phiên họp, 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt nhất trí thông qua Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố; Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc mẫu của Hội đồng nhân dân cấp xã, phường, đặc khu.

VĂN TOẢN