Dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) 2025:

Thận trọng khi mở rộng quyền hạn của Thừa phát lại

Sau 17 năm thi hành, Luật Thi hành án dân sự đã bộc lộ nhiều vướng mắc, bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu của tình hình mới hiện nay. Trong lần sửa đổi khá toàn diện này, hoạt động thi hành án dân sự được kỳ vọng sẽ tạo ra sự biến đổi về chất qua đó nâng cao giá trị của các bản án.

Các chấp hành viên đi thực địa tại tỉnh Lào Cai (cũ) để thi hành án.
Các chấp hành viên đi thực địa tại tỉnh Lào Cai (cũ) để thi hành án.

Tăng cường ứng dụng công nghệ trong hoạt động thi hành án dân sự

Dự thảo Luật Thi hành án dân sự đã bổ sung nguyên tắc tăng cường sử dụng, ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, hiện đại hóa hoạt động thi hành án dân sự. Theo đó, dự luật quy định việc thông báo thi hành án trực tiếp bằng phương tiện điện tử bên cạnh các phương thức khác nhằm giải quyết khó khăn về thông báo trong các vụ đại án, thanh toán tiền thi hành án qua chuyển khoản.

Trong trường hợp không xác định được địa chỉ của người được thông báo là người nước ngoài hoặc công dân Việt Nam đang ở nước ngoài thì việc thông báo được thực hiện trên phương tiện điện tử; trường hợp xác định được địa chỉ của người được thông báo ở nước ngoài thì việc thông báo được thực hiện linh hoạt theo một trong các phương thức (tương trợ tư pháp; qua dịch vụ bưu chính đến cơ quan đại diện ở nước ngoài; trên phương tiện điện tử).

Dự thảo luật cũng rút ngắn thời hạn xác định, phân chia tài sản của người phải thi hành án trong khối tài sản chung để thi hành án từ 45 ngày xuống còn 30 ngày. Giảm thời hạn thông báo để đương sự đến nhận tiền từ 15 ngày xuống 10 ngày, nhận tài sản từ 3 tháng (90 ngày) xuống 30 ngày, giảm được tối đa 60 ngày đối với khoản chủ động ra quyết định thi hành án.

Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động thi hành án dân sự

Hiện nay, hoạt động thi hành án dân sự của Thừa phát lại còn rất hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu. Một trong những nguyên nhân chính là do chưa có cơ sở pháp lý về thi hành án phù hợp để Thừa phát lại thực hiện.

Một trong những điểm mới nổi bật của dự thảo đó là đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động thi hành án dân sự, đề xuất cho các Văn phòng Thừa phát lại được tham gia vào hoạt động.

Dự thảo Luật đã đổi tên Văn phòng Thừa phát lại, Thừa phát lại thành Văn phòng Thi hành án dân sự và Thừa hành viên.

Khi tổ chức thi hành án, Thừa hành viên có nhiệm vụ, quyền hạn gần như bằng Chấp hành viên, trừ các nhiệm vụ liên quan đến quyền lực công như: xử phạt vi phạm hành chính; sử dụng công cụ hỗ trợ và trường hợp áp dụng biện pháp cưỡng chế cần huy động lực lượng thì phải được cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến trước khi ban hành quyết định cưỡng chế thi hành án. Như vậy, so với quy định hiện nay, Thừa hành viên (Thừa phát lại) tăng 4 nhiệm vụ, quyền hạn.

Tuy nhiên, trong quá trình soạn thảo, cũng có ý kiến giữ nguyên tên Văn phòng Thừa phát lại, Thừa phát lại như hiện nay. Theo ông Nguyễn Văn Lạng, Trưởng Văn phòng Thừa phát lại Ba Đình, thành phố Hà Nội, chế định thừa phát lại không phải là mới ở Việt Nam, đã hoạt động 16 năm và đã giúp người dân tự bảo vệ mình trước pháp luật. Việc thay đổi tên gọi có thể gây nhầm lẫn với cơ quan thi hành án dân sự của nhà nước và gây ra nhiều chi phí phát sinh.

img-1950-5106-3093jpeg-8058.jpg
Một trong những hoạt động chính hiện nay của các Văn phòng Thừa phát lại là lập Vi bằng. (Ảnh: Hữu Đăng)

Về việc được áp dụng biện pháp cưỡng chế trong trường hợp huy động lực lượng của Văn phòng Thi hành án dân sự, Thừa hành viên, có ý kiến cho rằng Văn phòng thi hành án dân sự phải xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền trước khi ban hành Quyết định cưỡng chế thi hành án. Có ý kiến khác đề nghị trong trường hợp cưỡng chế cần huy động lực lượng thì Văn phòng thi hành án dân sự phải chấm dứt hợp đồng dịch vụ thi hành án.

Theo bà Phạm Huyền, Phó Trưởng Phòng Kiểm sát Thi hành án dân sự, Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội, cho rằng theo dự thảo thì quyền hạn của Thừa hành viên không khác gì Chấp hành viên (chỉ có một số nhiệm vụ là không được thực hiện). Tuy nhiên, theo bà Huyền, có những quy định “những điều Chấp hành viên không được làm” mà lại chưa có quy định tương tự với Thừa hành viên. Do đó, cần xây dựng lại để tránh xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người phải chấp hành án, điều này còn giúp người dân dễ dàng giám sát.

Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội còn băn khoăn, Luật đang được xây dựng hướng đến “xã hội hóa” với Văn phòng thừa phát lại. Tuy nhiên, thực tiễn trong quá trình Thi hành án dân sự có những quyền chỉ cơ quan nhà nước mới được làm, trong khi Thừa phát lại vẫn là tổ chức tư nhân.

"Thừa hành viên được áp dụng các biện pháp bảo đảm thi hành án và cưỡng chế thi hành án, thu giữ tài sản. Vậy ai sẽ là người ra quyết định cho các thừa hành viên thực hiện nhiệm vụ này, nhất là khi tổ chức này chỉ là một doanh nghiệp tư nhân?”, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội bày tỏ băn khoăn.

Vì vậy, bà Huyền đề nghị cần cân nhắc rất kỹ khi để Thừa hành viên được sử dụng quyền năng đó, tránh việc dễ dẫn đến lợi dụng việc cưỡng chế để xảy ra sai phạm. Đặc biệt, ngay cả với Chấp hành viên là cán bộ nhà nước vẫn vi phạm trong quá trình thu giữ, cưỡng chế tài sản, thậm chí dẫn đến khởi tố. Vị đại diện cũng đề nghị xây dựng chế tài rõ ràng về trách nhiệm của Trưởng văn phòng và Thừa hành viên để có căn cứ kiểm soát, xử lý sau này.

Có thể bạn quan tâm

Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) với đa số đại biểu tán thành (92,81%). (Ảnh: DUY LINH)

Mở rộng phạm vi xã hội hoá một số lĩnh vực giám định tư pháp

Luật quy định theo hướng mở rộng thêm phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực, chuyên ngành, trong đó riêng chuyên ngành giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân chỉ được thực hiện đối với tố tụng dân sự, hành chính.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Với Phiếu lý lịch tư pháp số 1, chỉ được yêu cầu cung cấp trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.

Công an tỉnh Hưng Yên hướng dẫn học sinh tự bảo vệ mình trên không gian mạng.

Để trẻ em thực sự an toàn trên nền tảng thương mại điện tử

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Một nạn nhân chất độc da cam đang điều trị bệnh dài hạn. Nhiều trường hợp phát sinh thêm bệnh thuộc Danh mục 17 bệnh của Bộ Y tế nhưng chưa được giám định lại theo quy định hiện hành. (Ảnh: Báo Nhân Dân/Minh Châu)

Đề nghị bổ sung quy định giám định lại cho nạn nhân chất độc da cam khi phát sinh thêm bệnh

Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc, cựu chiến binh và nạn nhân chất độc da cam/dioxin về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 131/2021/NĐ-CP. Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo bổ sung quy định cho phép giám định lại khi người phơi nhiễm chất độc hóa học phát sinh thêm bệnh mới thuộc Danh mục 17 bệnh do Bộ Y tế ban hành.

Ảnh minh họa. Nguồn: CP

Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12

Trong tháng 12, hàng loạt chính sách mới có hiệu lực như: Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giúp người bị tai nạn giao thông đi cấp cứu được hỗ trợ đến 5 triệu đồng; phạt tối đa 500 triệu đồng với vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước; kỳ thị người cai nghiện ma túy có thể bị phạt 2 triệu đồng…

Công an xã Pa Ủ xuống bản tuyên truyền về tệ nạn ma túy và vận động bà con phòng chống ma túy.

Kiểm soát, kéo giảm tệ nạn ma túy ở xã biên giới Pa Ủ

Pa Ủ là xã biên giới khó khăn nhất của tỉnh Lai Châu. Tình hình an ninh trật tự, đặc biệt là tệ nạn ma túy, diễn biến phức tạp; trước thực trạng đó, địa phương đang đẩy mạnh công tác phòng, chống ma túy từ cơ sở, từ gia đình, dòng họ, bản; ưu tiên mọi nguồn lực, biện pháp để đấu tranh và “làm sạch ma túy ngay tại bản”.