Tăng tốc “xanh hóa” hệ thống xe buýt

Người dân hào hứng với xe buýt điện

Một tuần nay, chị Lê Ngọc Diệp ở đường Nguyễn Văn Cừ (quận Long Biên, Hà Nội) bắt đầu quay trở lại đi xe buýt. Trước đây, chị Diệp từng đi xe tuyến số 34 từ Bến xe Gia Lâm đến Bến xe Mỹ Đình. Tuy nhiên, chỉ sau vài lần trải nghiệm, chị đã dừng lại bởi chất lượng xe kém, vừa ô nhiễm môi trường, vừa làm chị dễ say xe.

Do đó, khi biết tin từ ngày 18/4/2025, tuyến xe buýt số 34 được thay thế bằng xe điện, chị Diệp đã trở lại đi làm bằng xe buýt và khá hài lòng khi thấy chất lượng phương tiện cũng như thái độ phục vụ được cải thiện rất nhiều.

“Tôi thấy xe buýt điện sạch sẽ, tiện ích, hiện đại. Hành khách mua vé điện tử có thể thanh toán bằng tài khoản ngân hàng, rất thuận tiện. Tôi mong có thêm nhiều tuyến xe buýt điện để mọi người sử dụng thay thế phương tiện cá nhân”, chị Diệp bày tỏ.

Đây là tuyến buýt thứ 5 tại Hà Nội được chuyển đổi từ phương tiện chạy dầu diesel sang chạy điện kể từ đầu năm 2025 đến nay, sau các tuyến số 05, 39, 47 và 59 với tổng cộng 76 xe (gồm 11 xe loại nhỏ, 65 xe loại trung bình).

Giám đốc Công ty cổ phần Xe điện Hà Nội Nguyễn Hữu Hồng cho biết, công ty đã chủ động triển khai đầu tư, chuẩn bị cơ sở hạ tầng và phương tiện, bảo đảm đầy đủ điều kiện kỹ thuật để đưa 17 xe buýt điện vào khai thác trên tuyến số 34.

Như vậy, từ tuyến buýt điện đầu tiên (tuyến E03) từ cuối năm 2021, đến nay, Hà Nội có 15 tuyến xe buýt điện với tổng số 236 xe, trong đó riêng Công ty trách nhiệm hữu hạn Dịch vụ sinh thái Vinbus vận hành 10 tuyến với 143 xe.

Sớm "xanh hóa" mạng lưới xe buýt

19/11/2024 00:14

Lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội đánh giá, chất lượng dịch vụ của xe buýt điện trên các tuyến rất ổn định, sản lượng và doanh thu đều tăng trưởng so với kế hoạch. Một số tuyến buýt điện như E01, E03 luôn dẫn đầu về sản lượng hành khách trong toàn hệ thống xe buýt.

Đại diện Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông Hà Nội cho biết, chỉ số hài lòng của khách hàng đối với chất lượng dịch vụ xe buýt điện đạt hơn 90%. Trên những chuyến xe buýt điện, lượng hành khách sử dụng vé tháng chiếm đến 80-85%.

Điều này cho thấy thành phố Hà Nội đang quyết tâm thực hiện đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn, phấn đấu đến năm 2030 có khoảng 70-90% và đến năm 2035, 100% số xe buýt sử dụng năng lượng xanh, sớm hơn 15 năm so với yêu cầu tại Quyết định số 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những dự án “xanh” đầu tiên của Futa Bus Lines (Công ty cổ phần xe khách Phương Trang) là thay thế xe buýt sử dụng nhiên liệu diesel bằng 150 xe buýt điện. Dự án đã đi vào hoạt động từ tháng 12/2024, giúp người dân dễ dàng tiếp cận với tuyến metro số 1 (tàu điện ngầm) Bến Thành-Suối Tiên.

Lựa chọn tuyến xe buýt điện số 154 đi từ nhà đến ga Phước Long để nối chuyến tới tuyến metro số 1, chị Mỹ Anh nhận xét: “Chi phí đi xe buýt điện hợp lý vì được thành phố trợ giá như xe buýt thường, lại giảm ô nhiễm và phát thải”. Đây cũng là tuyến buýt điện do Trung tâm Quản lý giao thông công cộng Thành phố Hồ Chí Minh mở mới trong số 17 tuyến xe buýt điện nhằm hỗ trợ người dân dễ dàng tiếp cận với tuyến metro số 1.

Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng Thành phố Hồ Chí Minh (Sở Giao thông công chánh) Lê Hoàn cho biết: Từ năm 2003 đến nay, thành phố đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông công cộng, trong đó khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trang bị xe buýt điện.

Kết quả là đến nay, thành phố có 163 xe buýt điện lăn bánh. Thời gian tới, các đơn vị vận tải tham gia đấu thầu 37 tuyến buýt sử dụng xe điện thì số lượng xe buýt điện sẽ còn tăng lên.

Qua thống kê, hiện Thành phố Hồ Chí Minh có hơn 2.200 xe buýt đang lưu hành, trong đó có 528 xe chạy bằng khí CNG, 163 xe buýt điện. Ông Ngô Hải Đường, Trưởng phòng Quản lý vận tải đường bộ, Sở Giao thông công chánh Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Thành phố đang đẩy nhanh việc ban hành và thực hiện các chính sách đầu tư nhằm “xanh” hóa hệ thống giao thông vận tải, ưu tiên phương tiện sử dụng năng lượng sạch, không phát thải với mục tiêu phát triển hệ thống giao thông công cộng theo hướng xanh và bền vững.

Theo kế hoạch, thành phố khuyến khích các đơn vị vận tải đầu tư, chuyển đổi các tuyến xe buýt đang chạy bằng xăng, dầu diesel sang xe điện, phấn đấu đến năm 2030, toàn bộ xe buýt được chuyển đổi sang xe điện, hoặc sử dụng năng lượng xanh. Đối với các tuyến xe buýt mở mới từ năm 2025 trở đi, bắt buộc 100% số phương tiện phải sử dụng điện hoặc sử dụng năng lượng xanh.

Khó khăn về vốn đầu tư và hạ tầng trạm sạc

Những kết quả đạt được trong chuyển đổi xe buýt sang phương tiện sử dụng năng lượng xanh vừa qua là cơ sở quan trọng để Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh thúc đẩy thực hiện những mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất trong quá trình chuyển đổi toàn bộ hệ thống xe buýt sang sử dụng năng lượng xanh là nguồn vốn đầu tư rất lớn.

Theo tính toán của các cơ quan chức năng, để “xanh hóa” 100% số xe buýt tại Hà Nội theo lộ trình đến năm 2035, thành phố cần khoảng 48.625 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách thành phố chi 35.996 tỷ đồng, còn lại 12.629 tỷ đồng doanh nghiệp phải tự bố trí để mua phương tiện; chi trả một phần chi phí lãi vay; đầu tư hạ tầng trạm sạc,…

Trưởng phòng Kế hoạch-Tài chính (Sở Xây dựng Hà Nội) Phan Trường Thành đề xuất, các thành phố phải có chính sách huy động mọi nguồn lực trong nước và quốc tế, Nhà nước và tư nhân trong việc đầu tư, phát triển hạ tầng và phương tiện xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh. Khuyến khích, hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp vận tải và các đơn vị xã hội hóa đầu tư phương tiện, hạ tầng… cho xe buýt xanh.

Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến nguồn kinh phí để thực hiện chương trình chuyển đổi phương tiện công cộng sang phương tiện “xanh” giai đoạn 2025-2030 là 3.521 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ lãi vay đầu tư chuyển đổi phương tiện khoảng 2.000 tỷ đồng, kinh phí đầu tư xây dựng trạm sạc điện khoảng 1.300 tỷ đồng. Ngoài ra, hạ tầng phục vụ xe buýt xanh, nhất các là trạm cung cấp điện, cung cấp khí CNG trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh còn quá ít, chưa đáp ứng được nhu cầu.

Theo tính toán của Sở Giao thông công chánh Thành phố Hồ Chí Minh, đến năm 2030 thành phố có khoảng 3.317 xe buýt điện, sẽ cần ít nhất 25 trạm cung cấp năng lượng điện với 269 trụ sạc điện. Bên cạnh đó, với số lượng phương tiện xe buýt sử dụng khí CNG đến năm 2030 là 528 xe cũng cần ít nhất sáu trạm cung cấp năng lượng CNG.

Ông Nguyễn Duy Khánh, Giám đốc Xí nghiệp Vận tải buýt (Công ty cổ phần Xe khách Sài Gòn) chia sẻ: Chủ trương chuyển đổi phương tiện cũ sang phương tiện xanh là rất đúng đắn, phù hợp cam kết chung tiến tới NetZero của Chính phủ. Tuy nhiên, điều làm doanh nghiệp chưa sẵn sàng trước hết do kinh phí đầu tư phương tiện lớn, mặt khác, trên địa bàn thành phố có rất ít trạm sạc điện phục vụ xe buýt.

Để vận hành các tuyến xe buýt điện đạt hiệu quả như mong muốn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã yêu cầu các sở, ban, ngành khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình đầu tư, chuyển đổi phương tiện; đồng thời đẩy mạnh đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trạm sạc đồng bộ phục vụ vận hành phương tiện sử dụng năng lượng sạch.

Các ngành chức năng phải đẩy nhanh việc xây dựng và ban hành khung đơn giá, định mức đối với xe buýt điện nhỏ và trung bình, làm cơ sở pháp lý và tài chính cho việc mở rộng quy mô đầu tư phương tiện sử dụng năng lượng xanh trong thời gian tới.

“Không chỉ dừng ở việc chuyển đổi sang năng lượng xanh, Sở Xây dựng cần nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá các đơn vị vận tải, tiến tới cấp “sao” cho các hãng xe buýt xanh, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ người dân Thủ đô…”, ông Quyền nhấn mạnh.