Tái định hình nhân đạo trước biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện nay (11/12), ở phía bắc có bộ phận không khí lạnh mạnh đang di chuyển xuống phía nam.

Thành phố Hồ Chí Minh cùng các địa phương vùng Đông Nam Bộ đang đối diện thách thức kép: vừa thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, vừa phải bảo vệ môi trường, giữ gìn hệ sinh thái giữa bối cảnh nhu cầu tiêu thụ, nuôi nhốt động vật hoang dã vẫn tồn tại âm ỉ.

Năm 2025 được đánh giá là một năm thiên tai bất thường, cực đoan, với mưa lũ vượt mức lịch sử của lịch sử. Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn cả nước đã xảy ra 21 loại hình thiên tai.

Dự báo, ngày 11/12, Bắc Bộ có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác. Gió nhẹ. Sáng và đêm trời rét. Khu vực Trung Bộ có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Hai ngày gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin hồ chứa nước Sông Than, xã Anh Dũng (Khánh Hòa) bị nứt bê-tông mặt đập và thấm nước, khiến dư luận lo ngại về mức độ an toàn của công trình. 

Tối 10/12, Sở Công thương Hà Nội tổ chức lễ trao danh hiệu cơ sở, công trình xây dựng sử dụng năng lượng xanh thành phố Hà Nội năm 2025.

Những ngày gần đây, không khí tại Hà Nội luôn ở mức báo động. Đặc biệt, tối 7/12, nhiều ứng dụng quan trắc môi trường tại thành phố Hà Nội ghi nhận chỉ số chất lượng không khí (AQI) trung bình đạt 230, đưa Hà Nội trở thành thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Từ 7 giờ sáng đến 15 giờ chiều 10/12, khu vực thành phố Huế, thành phố Đà Nẵng, phía đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk và Khánh Hòa tiếp tục có mưa vừa, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Dự báo, từ ngày 11/12, mưa lớn ở thành phố Huế và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ giảm.

Dự báo, chiều và tối nay (10/12), khu vực các tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hòa tiếp tục có mưa với lượng mưa tích lũy phổ biến từ 10-40mm, có nơi trên 70mm, đề phòng nguy cơ xảy ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc tại nhiều xã/phường trên địa bàn các tỉnh trên.

Ngày 10/12, Đài Khí tượng Thủy văn Khánh Hòa phát tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất và ngập úng diện rộng do mưa lũ trên địa bàn toàn tỉnh.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa có văn bản gửi các đơn vị quản lý, khai thác hồ chứa thủy lợi quan trọng đặc biệt và hồ chứa thủy lợi liên tỉnh, yêu cầu khẩn trương rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành hồ chứa nhằm bảo đảm an toàn công trình, an toàn hạ du và chủ động ứng phó thiên tai trong thời gian tới.

Quốc hội yêu cầu trong năm 2026 cần thực hiện ngay các biện pháp cấp bách kiểm soát, ngăn chặn và khắc phục, cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; phấn đấu đến năm 2030, tại Hà Nội, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm giảm khoảng 20% so với mức trung bình năm 2024.

Ứng dụng theo dõi chất lượng không khí Hà Nội (số liệu từ trang AirIQ) cho thấy, trong 30 ngày qua, có đến 22 ngày chất lượng không khí ở Hà Nội ở mức kém và xấu (bấm xem trong bài).

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa yêu cầu các đơn vị quản lý hồ chứa thủy lợi quan trọng đặc biệt và liên tỉnh khẩn trương rà soát, đánh giá toàn diện quy trình vận hành, bảo đảm an toàn công trình và hạ du, hoàn thành trước tháng 4/2026.

Dự báo, ngày 10/12, khu vực Bắc Bộ rét về đêm và sáng, có nơi rét đậm. Không khí lạnh mạnh tăng cường, Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ tiếp tục mưa vừa đến mưa rất to.

Do ảnh hưởng của các đợt mưa lũ liên tục trong thời gian qua, tuyến bờ kè sông Thạch Hãn đoạn đi qua khu phố Lập Thạch, phường Nam Đông Hà, tỉnh Quảng Trị sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng chục hộ dân và tuyến đường Trần Thánh Tông vừa được đầu tư xây dựng.

Từ đầu tháng 12 đến nay, tại các tỉnh, thành phố phía bắc, nhất là thành phố Hà Nội đang đối mặt với tình trạng chất lượng không khí (AQI) ở mức xấu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân. Để giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe, người dân cần thực hiện đúng khuyến cáo của ngành y tế đưa ra.

Nhiều ngày qua, Hà Nội liên tục vào nhóm thành phố ô nhiễm nhất thế giới, chỉ số AQI nhiều thời điểm ở mức xấu lên rất xấu, nồng độ bụi mịn PM2.5 vượt xa khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới. Trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên có ảnh hưởng không nhỏ từ khu vực phía đông thành phố.

Giao thông được đánh giá là một trong những nguồn phát thải lớn, góp phần đáng kể vào tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội và các tỉnh lân cận. Các chuyên gia cho rằng, kiểm soát nguồn phát thải này sẽ là nhiệm vụ trọng tâm trong nỗ lực cải thiện chất lượng không khí những năm tới.

Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng hiện tượng thời tiết cực đoan, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Do đó, xây dựng kế hoạch quản lý rủi ro thiên tai cho từng địa phương là yêu cầu cấp bách, giúp chủ động thích ứng, giảm thiểu tổn thất, hướng tới phát triển bền vững.

Ngày 9/12, Cục Cảnh sát Phòng, chống tội phạm về môi trường, Bộ Công an cho biết, lực lượng chức năng liên tiếp phát hiện nhiều vụ nuôi, nhốt và mua bán chim hoang dã trái phép tại Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Vĩnh Long.

Hiện nay đã bước vào mùa khô, nguy cơ cháy rừng đã hiển hiện ở Thái Nguyên, nhất là ở các xã phía bắc của tỉnh. Tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo các địa phương và lực lượng kiểm lâm tăng cường các biện pháp phòng chống, chữa cháy rừng.

Hà Nội đang trong những ngày ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Theo trang tổng hợp dữ liệu IQAir, Hà Nội là thành phố ô nhiễm thứ ba thế giới. Theo dự báo, hôm nay 9/12, chất lượng không khí tại Hà Nội, Ninh Bình, Hưng Yên tiếp tục duy trì ở mức rất xấu.

Trong 24 giờ qua, mực nước cao nhất ngày tại trạm Hòn Dáu đang có xu hướng giảm dần. Đỉnh triều cao nhất tại trạm Hòn Dáu (thành phố Hải Phòng) đạt 4,06m lúc 7 giờ 20 phút. Mực nước cao nhất tại trạm Vũng Tàu đạt 4,20m lúc 3 giờ 15 phút ngày 9/12.

Mặc dù là “chìa khóa” cho nông nghiệp xanh, giảm phát thải và bền vững nhưng việc chuyển đổi từ thuốc bảo vệ thực vật hóa học sang thuốc bảo vệ thực vật sinh học hiện còn gặp nhiều khó khăn. 

Dự báo, ngày 9/12, Bắc Bộ có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác. Sáng và đêm trời rét, có nơi rét đậm. Trung Bộ có mưa rào rải rác và có nơi có dông.

Dự báo, từ chiều 9/12 đến hết ngày 10/12, thành phố Huế và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ có mưa vừa, mưa to. Cảnh báo nguy cơ mưa có cường độ lớn (>100mm/3 giờ). Từ đêm 10/12, mưa lớn ở các khu vực trên có khả năng giảm dần.

Từ đầu tháng 12 trở lại đây, khu vực miền bắc, nhất là khu vực thành phố Hà Nội đối mặt với chỉ số chất lượng không khí (AQI) mức xấu, mức kém, ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động kinh tế, xã hội và sức khỏe cộng đồng, đặc biệt, là đối với nhóm trẻ em, người già, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh hô hấp.