Chúng tôi cùng các cán bộ, nhân viên Trạm bảo vệ rừng số 3 (Trạm Cầu Khỉ) và một số thành viên tổ bảo vệ rừng cộng đồng bản Rum Ho, xã Kim Thủy, huyện Lệ Thủy đi tuần tra rừng ở lâm phần của Ban quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Ðộng Châu-Khe Nước Trong.
Trạm trưởng Vương Công Thuyết cho biết, trạm được phân công quản lý, bảo vệ hơn 10 nghìn héc-ta rừng tự nhiên, độ che phủ rừng rất cao, lên tới hơn 98% và có rất nhiều loài động, thực vật nguy cấp, quý hiếm nằm trong Sách Ðỏ cần được ưu tiên bảo vệ. Trong khu vực rừng có các bản Rum Ho, Mít Cát và Trung Ðoàn, xã Kim Thủy với hầu hết là đồng bào Bru-Vân Kiều, sống chủ yếu phụ thuộc vào rừng cho nên nguy cơ tác động đến nguồn tài nguyên rừng rất cao.
Xác định nhiệm vụ giữ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học là hết sức quan trọng, Ban quản lý Khu dự trữ bố trí cho trạm 16 cán bộ, nhân viên, tham gia làm nhiệm vụ tại điểm trạm chính và trực ở các chốt sâu giữa rừng.
Ðặc biệt, đơn vị tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp của cấp ủy, chính quyền địa phương và Ðồn Biên phòng Làng Ho trong công tác bảo vệ rừng. Bên cạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn đồng bào ý nghĩa của việc giữ rừng, bảo vệ bản làng, Ban quản lý Khu dự trữ hợp đồng với các tổ, nhóm bảo vệ rừng cộng đồng, qua đó gắn trách nhiệm của dân bản trong thực hiện nhiệm vụ chung này.
Bí thư Chi bộ bản Rum Ho Hồ Văn Vàng cho biết, bản có 120 hộ, 372 nhân khẩu, được Ban quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Ðộng Châu-Khe Nước Trong giao khoán bảo vệ 1.840 ha rừng đặc dụng. Từ đầu năm 2024 đến nay, người dân trong bản đã được nhận 3 đợt tiền chi trả từ ERPA, mỗi đợt 3,6 triệu đồng/hộ.
Ngoài khoản tiền nêu trên, bản Rum Ho được hỗ trợ thêm mô hình sinh kế với 3 con bò giống sinh sản để giúp đỡ cho 3 hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Khoản tiền này đã góp phần giúp các hộ dân trong bản mua thêm cây, con giống phát triển sản xuất, nâng cao đời sống. Bây giờ người dân đã thấy được hiệu quả của việc giữ rừng.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Kim Thủy Hồ Văn Xoan cho biết, từ khi được giao khoán bảo vệ rừng, bà con ở các bản càng nhiệt tình và có trách nhiệm hơn trong việc giữ rừng. Từng bản đều có tổ bảo vệ rừng cộng đồng mà thành viên là đại diện các gia đình tham gia.
"Các tổ trưởng có trách nhiệm phân công các tổ viên luân phiên tham gia nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ rừng. Thường là người dân chủ động đi tuần rừng, có lúc đi cùng lực lượng chuyên trách của Khu dự trữ cho nên rừng được kiểm tra, bảo vệ tận gốc, tránh không bị đối tượng xấu dòm ngó để chặt trộm", ông Xoan nói thêm.
Giám đốc Ban quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Ðộng Châu-Khe Nước Trong Bạch Thanh Hải cho biết, đơn vị được giao quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, lưu trữ và phát triển các nguồn gen động, thực vật quý hiếm với tổng diện tích đất rừng hơn 34.200 ha.
Trong đó, diện tích rừng được chi trả kinh phí giảm phát thải khí nhà kính là 28.978 ha. Trong năm 2024, từ số tiền hơn 10,7 tỷ đồng tiếp nhận từ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Quảng Bình để thực hiện ERPA, Ban quản lý đã sử dụng vào các mục đích thiết yếu, như: khoán bảo vệ rừng và hỗ trợ sinh kế cho cộng đồng dân cư các bản Rum Ho, Mít Cát, Trung Ðoàn, An Bai, Hà Lẹc, xã Kim Thủy và bản Bạch Ðàn, xã Lâm Thủy; tăng cường thực thi pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng thực hiện theo quy định của Luật Lâm nghiệp 2017; nâng cao nhận thức trong công tác bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng cho cán bộ chủ chốt ở cộng đồng thôn, xã, lực lượng an ninh, dân quân cơ động; nâng cao nhận thức, hiểu biết về công tác bảo tồn đa dạng sinh học cho người dân vùng đệm và thực hiện có hiệu quả công tác cứu hộ động vật hoang dã...
Ban quản lý đã ký hợp đồng bảo vệ rừng cộng đồng với hơn 1.200 hộ là dân tộc Bru-Vân Kiều. Với thu nhập tăng thêm mỗi năm khoảng 10 triệu đồng từ bảo vệ rừng cùng hỗ trợ về sinh kế, lâm sinh đã giúp đời sống đồng bào ngày càng được nâng cao. Giờ đây, đồng bào dân tộc Bru-Vân Kiều ở miền tây huyện Lệ Thủy nhận thức được rằng, chung tay giữ rừng thật tốt chính là giữ lấy sự ấm no cho bản làng, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai. Giữ rừng để hưởng lợi từ rừng và bảo vệ môi trường sống cho con cháu sau này.
