Báo Nhân Dân trân trọng giới thiệu bài viết của đồng chí Trương An Ninh, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Quảng Trị.
Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 khẳng định: Phát triển kinh tế, xã hội theo hướng xanh, bền vững, toàn diện, hội nhập với 4 trụ cột phát triển về “Năng lượng - Logistics - Du lịch - Nông nghiệp xanh", trong đó công nghiệp năng lượng được xác định là động lực tăng trưởng hàng đầu trong chiến lược phát triển giai đoạn mới.
Công nghiệp năng lượng là động lực tăng trưởng hàng đầu
Là địa phương có nhiều tiềm năng phát triển điện gió, điện khí; kết hợp với tiềm năng đa dạng về nhiệt điện, thủy điện, Quảng Trị hội tụ đầy đủ điều kiện lý tưởng để phát triển năng lượng, nhất là năng lượng tái tạo. Đến nay, tổng công suất các dự án đã phát điện và vận hành thương mại đạt gần 1.559 MW, gồm 22 dự án điện gió, 11 dự án thủy điện, 4 dự án điện mặt trời mặt đất và hơn 1.200 công trình điện mặt trời mái nhà.
Nhiều dự án năng lượng khác đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư và đang triển khai thực hiện, nổi bật như: Nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch I, công suất 1.403 MW, tổng mức đầu tư hơn 42 nghìn tỷ đồng. Nhà máy nhiệt điện LNG Quảng Trạch II, công suất 1.500 MW, tổng mức đầu tư hơn 52.490 tỷ đồng. Nhà máy nhiệt điện LNG Quảng Trạch III, công suất thiết kế 1.500 MW (dự kiến vận hành giai đoạn 2031-2035). Nhà máy nhiệt điện Quảng Trị công suất 1.320 MW, tổng mức đầu tư hơn 55 nghìn tỷ đồng. Nhà máy tua-bin khí chu trình hỗn hợp Quảng Trị công suất 340 MW. Cùng với đó có 5 dự án điện gió gần bờ với tổng công suất gần 1.000MW, trong đó 01 dự án đã được tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư, 4 dự án đang trong quá trình xem xét. Các dự án điện gió ngoài khơi đang được khảo sát, đầu tư.
Không chỉ dừng ở con số, Quảng Trị còn sở hữu vị trí địa kinh tế đặc biệt - là điểm khởi đầu phía đông của Hành lang kinh tế Đông-Tây (EWEC), giao điểm của trục Bắc-Nam, với hệ thống hạ tầng giao thông đa dạng, đồng bộ: đường bộ, đường sắt, cảng biển, cảng hàng không. Tất cả những yếu tố đó tạo nên “hệ sinh thái năng lượng” thuận lợi cho phép sản xuất, truyền tải, lưu trữ và phân phối năng lượng được kết nối đồng bộ, hiệu quả. Trên đây chính là nền tảng vững chắc để Quảng Trị vươn lên trở thành trung tâm năng lượng của miền Trung.
Chọn năng lượng làm động lực tăng trưởng là bước đi đúng hướng, phù hợp với chủ trương, định hướng lớn của Đảng và nhà nước, thể hiện tinh thần quán triệt, vận dụng sáng tạo chỉ đạo của Trung ương đối với Quảng Trị. Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: "Quảng Trị với vị trí chiến lược trên trục hành lang kinh tế Đông-Tây đã nắm bắt tốt thời cơ để thúc đẩy các ngành kinh tế động lực đặc biệt là công nghiệp năng lượng với thế mạnh về năng lượng tái tạo và điện khí đang được khai thác".
Nghị quyết số 70-NQ/TW, ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó xác định rõ: “Phát triển đồng bộ, hợp lý và đa dạng hóa các loại hình năng lượng; ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch…”.
Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII được Chính phủ phê duyệt tổng công suất nguồn điện của Quảng Trị đến năm 2030 đạt 12.963 MW, trong đó riêng điện gió chiếm 4.614 MW. Hệ thống lưới điện truyền tải được quy hoạch đồng bộ với nhiều tuyến đường dây và trạm biến áp trọng điểm.
Những định hướng chiến lược và chính sách lớn nêu trên đã tạo nền tảng pháp lý và hành lang chính trị vững chắc để Quảng Trị phát huy tối đa lợi thế so sánh, đặc biệt là thế mạnh “nắng to, gió mạnh” nhằm phát triển đa dạng, bền vững và hiệu quả các loại hình năng lượng.
Không chỉ là kinh tế, còn là nhiệm vụ chính trị quan trọng
Mặt khác, phát triển năng lượng không chỉ là mục tiêu kinh tế, mà còn là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược, năng lực dự báo và hành động của Đảng bộ. Đây là lĩnh vực tạo ra giá trị gia tăng cao, có khả năng thu hút đầu tư lớn, tác động đến nhiều lĩnh vực sản xuất khác và thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Phát triển năng lượng sạch chính là kiến tạo kinh tế xanh, kinh tế carbon thấp, phù hợp với chiến lược quốc gia, xu thế toàn cầu và cam kết tại COP26, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Hướng đi này chính là sự chủ động nắm bắt xu thế, tinh thần dám đột phá phát triển, tạo sự bứt phá đặt trong tổng thể lợi ích chiến lược của quốc gia; là sự kết hợp hài hoà giữa ý Đảng, lòng dân và khát vọng phát triển trên tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”.
Trên cơ sở ưu thế vượt trội của Quảng Trị và chiến lược quốc gia, xu thế toàn cầu về phát triển năng lượng, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Trị lần thứ I đã xác định rõ: "Tập trung phát triển kinh tế nhanh và bền vững, lấy công nghiệp năng lượng, công nghiệp công nghệ cao, kinh tế số và logistics làm động lực tăng trưởng". Đồng thời, đặt ra mục tiêu và kỳ vọng lớn: đến năm 2030, tổng công suất các nguồn điện toàn tỉnh đạt trên 8.000 MW, sản lượng điện sản xuất khoảng 30.000 triệu kWh. Xây dựng Quảng Trị trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực miền Trung. Đưa vào vận hành Trung tâm điện lực Quảng Trạch, Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị. Thúc đẩy phương án tiếp khí vào đất liền tại Quảng Trị, tạo nền tảng hình thành chuỗi công nghiệp điện - khí quy mô lớn. Hình thành các trung tâm năng lượng quy mô lớn, hiện đại, kết nối đồng bộ với cảng biển nước sâu, hệ thống logistics và các khu công nghiệp ven biển, tạo động lực lan tỏa thúc đẩy phát triển...
Như vậy, năng lượng không chỉ là động lực của kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế tri thức mà còn là nguồn lực nền tảng cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của tỉnh. Cách tiếp cận này khẳng định công nghiệp năng lượng không đơn thuần là ngành sản xuất, mà là trục hạ tầng của phát triển bền vững, là "động lực" để hướng tới mục tiêu tự chủ, tự cường và phát triển đột phá của Quảng Trị trong tương lai.
Năng lượng không chỉ là động lực của kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế tri thức mà còn là nguồn lực nền tảng cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của tỉnh. Cách tiếp cận này khẳng định công nghiệp năng lượng không đơn thuần là ngành sản xuất, mà là trục hạ tầng của phát triển bền vững, là "động lực" để hướng tới mục tiêu tự chủ, tự cường và phát triển đột phá của Quảng Trị trong tương lai.
Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Quảng Trị Trương An Ninh
Tiềm năng, lợi thế đã hiện hữu, mục tiêu và quyết tâm chính trị đã rõ ràng nhưng vì sao chưa phát triển xứng tầm, chưa thật sự trở thành động lực tăng trưởng. Đây là câu hỏi mà Đảng bộ và người dân Quảng Trị luôn đau đáu. Vì vậy, vấn đề cốt lõi hiện nay là tập trung tháo gỡ những “điểm nghẽn” để bứt phá phát triển. Muốn vậy, thời gian tới, Quảng Trị cần tập trung triển khai đồng bộ một số giải pháp trọng tâm sau:
Tập trung tháo gỡ những “điểm nghẽn” để bứt phá
Thứ nhất, rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển nguồn và lưới điện phù hợp với quy hoạch tỉnh, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đã được Thủ tướng phê duyệt. Cần tập trung phát triển đồng bộ hạ tầng truyền tải và năng lượng, coi đây là “chìa khóa” để tạo sự đột phá trong phát triển năng lượng.
Thực tế cho thấy, không ít dự án điện gió, điện mặt trời ở Quảng Trị đã đi vào vận hành nhưng phải giảm phát, thậm chí phải tạm dừng phát điện vào giờ cao điểm do hệ thống bị quá tải hoặc bị cắt giảm công suất phát điện, gây thất thoát đáng kể nguồn lực, lãng phí công suất phát và làm giảm hiệu quả đầu tư.
Để khắc phục tình trạng đó, tỉnh cần sớm triển khai và hoàn thành đúng tiến độ Cụm Dự án 500kV: "Dự án Đường dây 500kV Lao Bảo - Trạm cắt 500kV Quảng Trị 2, Dự án Trạm biến áp 500kV Lao Bảo và đường dây 220kV đấu nối và Dự án Trạm cắt 500kV Quảng Trị 2 và các đường dây 500kV đấu nối". Bên cạnh đó, hình thành mạng lưới hạ tầng năng lượng liên hoàn gồm cảng chuyên dụng, bến LNG, kho chứa, khu logistics phục vụ tua-bin gió và thiết bị điện mặt trời, tạo nền tảng cho ngành năng lượng phát triển bứt phá.
Trước mắt, kiến nghị Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia sớm có giải pháp khắc phục tình trạng cắt giảm công suất phát điện khả dụng, ảnh hưởng đến việc lập kế hoạch vận hành, phương án tài chính của các doanh nghiệp.
Thứ hai, đẩy nhanh tiến độ các dự án năng lượng đang triển khai, đặc biệt là tranh thủ “giai đoạn chuyển tiếp” từ nay đến trước năm 2030 để hoàn thành, đưa vào vận hành các dự án trọng điểm như Nhiệt điện Quảng Trị, Nhiệt điện Quảng Trạch I và Nhiệt điện LNG Quảng Trạch II, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh năng lượng và thực hiện cam kết tại COP26.
Song song với đó, chỉ đạo xử lý dứt điểm tồn tại của các dự án điện gió như Hướng Linh 1, Hướng Linh 2 trên tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo điều kiện để duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định, tránh lãng phí nguồn lực đã đầu tư.
Về lâu dài, cần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng, siết chặt kỷ cương, tăng tính minh bạch và trách nhiệm, bảo đảm mọi dự án vừa tuân thủ quy định pháp luật, vừa phát huy hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường, hướng tới phát triển năng lượng bền vững, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Thứ ba, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, đặc biệt nghiên cứu ban hành chính sách đặc thù, cơ chế ưu đãi vượt trội để thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước, khơi thông nguồn lực xã hội cho phát triển năng lượng tái tạo, LNG, điện gió, điện mặt trời và các công nghệ mới như hydrogen xanh, lưu trữ năng lượng.
Ưu tiên các nhà đầu tư chiến lược có năng lực tài chính, công nghệ cao, có cam kết phát triển bền vững. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, thông thoáng, minh bạch. Đồng hành và hỗ trợ doanh nghiệp, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án, nhất là các dự án năng lượng trọng điểm.
Thứ tư, phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng, ưu tiên triển khai các dự án động lực, tạo bước đột phá trong thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tập trung hoàn thiện hạ tầng các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, bảo đảm liên kết đồng bộ với hệ thống giao thông, cảng biển và logistics. Lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt công tác giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch phục vụ các dự án. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm như Nhiệt điện Quảng Trạch I, Nhiệt điện LNG Quảng Trạch II, các dự án điện gió, điện mặt trời. Đồng thời, nâng cấp và ngầm hóa lưới điện nhằm tăng tính an toàn, ổn định, hiện đại hóa hạ tầng năng lượng của tỉnh.
Thứ năm, phát triển năng lượng gắn liền với bảo vệ môi trường và bảo đảm an sinh xã hội. Mỗi dự án năng lượng phải được triển khai trên tinh thần kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường và tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm chia sẻ lợi ích với cộng đồng, hỗ trợ sinh kế và cải thiện đời sống người dân vùng dự án. Đây chính là nền tảng để Quảng Trị phát triển năng lượng bền vững.
Thứ sáu, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, kỹ sư, chuyên gia năng lượng chất lượng cao, có năng lực quản trị dự án quy mô lớn, làm chủ công nghệ hiện đại. Chú trọng hợp tác đào tạo nhân lực cho điện gió, điện mặt trời, LNG và hydrogen xanh; đẩy mạnh đào tạo nghề và tái đào tạo lao động địa phương, giúp người dân có cơ hội tham gia vào chuỗi giá trị năng lượng; đồng thời, xây dựng chính sách thu hút, đãi ngộ đội ngũ chuyên gia, nhân tài trong lĩnh vực năng lượng.
Với niềm tin và khí thế mới sau Đại hội, Đảng bộ và nhân dân Quảng Trị đang quyết tâm biến lợi thế thành sức mạnh, biến tiềm năng thành hiện thực, từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm năng lượng sạch, năng lượng tái tạo của khu vực miền Trung và cả nước. Để năng lượng thực sự trở thành động lực tăng trưởng, ngoài khơi thông nguồn lực, giải phóng tiềm năng, phát huy lợi thế và tận dụng tốt cơ chế, chính sách, Quảng Trị cần quyết liệt hành động, triển khai kịp thời, đồng bộ các giải pháp để nắm bắt thời cơ, vận hội mới, bứt phá vươn lên, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Với niềm tin và khí thế mới sau Đại hội, Đảng bộ và nhân dân Quảng Trị đang quyết tâm biến lợi thế thành sức mạnh, biến tiềm năng thành hiện thực, từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm năng lượng sạch, năng lượng tái tạo của khu vực miền Trung và cả nước. Để năng lượng thực sự trở thành động lực tăng trưởng, ngoài khơi thông nguồn lực, giải phóng tiềm năng, phát huy lợi thế và tận dụng tốt cơ chế, chính sách, Quảng Trị cần quyết liệt hành động, triển khai kịp thời, đồng bộ các giải pháp để nắm bắt thời cơ, vận hội mới, bứt phá vươn lên, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Quảng Trị Trương An Ninh
