Tác giả đã khái quát và tổng duyệt, điểm danh và trình bày, vừa mở ra những cành nhánh, điểm nhấn từ lịch sử trong hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc vừa đồng quy về một mẫu số chung những điều chính yếu nhất đã làm nên những chiến công oai hùng của quân đội ta, nhân dân ta, đất nước ta kể từ ngày Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập.
Tôi đặc biệt ấn tượng với phần mở đầu của tập thơ. Sáu khổ thơ liên hoàn như những nhịp trống đồng thúc lên âm vang xa vọng: “…Chỗ Bác cháu ta ngồi là vùng đất Phong Châu/Vua Hùng từng dậy dân mình trồng tre đánh giặc/Dạy dân cấy cầy, dạy cách ăn mặc/Khi nhìn về phía trước nhớ sau lưng”.
Chương 1 “Từ nhân dân mà ra” khái quát về sự ra đời, lớn mạnh và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng trong suốt chặng đường 80 năm (1944 - 2024). Trên đà thơ tự nhiên, chương 2 - “Những chiến công oai hùng” với các phần: Sống mãi với Thủ đô; Việt Bắc mồ chôn giặc Pháp; Bác Hồ lên non xem trận địa; Chiến công chấn động địa cầu; Những trận đầu thắng Mỹ: Bẻ gãy cuộc hành quân Gian xơn city; Nghiền nát không lực Hoa Kỳ; Đỏ trời Quảng Trị; Bản hùng ca Tây Nguyên; Toàn thắng về ta đã cho thấy tính tổ chức cao và nội lực bao quát, triển khai toàn diện song vẫn chú trọng từng điểm nhấn chính là phần trọng tâm của trường ca “Những chiến công oai hùng”. Mạch thơ đi liên tục, gắn kết qua từng sự kiện.
Chương “Những người con trung hiếu” là một tình cảm đặc biệt, cũng là một bước ngoặt, dấu mốc của Nguyễn Hữu Điền. Ông cảm nhận về Đại tướng Võ Nguyên Giáp rất tinh tế: “Vó ngựa tung hoành suốt chín năm/Lên vành hoa đỏ một Điện Biên/Ba mốt năm chỉ huy chiến dịch/Từ tổng hành dinh đến mọi miền”.
“Những chiến công oai hùng” với kết cấu biên niên sử chính là sở trường, thế mạnh của tác giả Nguyễn Hữu Điền khi ông vừa là người trong cuộc, nhập cuộc, hòa mình vào cuộc sống, chiến đấu vô cùng gian khổ hy sinh của quân và dân cả nước trong các cuộc chiến tranh cách mạng đồng thời đã có độ lùi về thời gian để nhìn nhận, tổng kết, đánh giá các sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử khách quan và có chiều sâu hơn.
Trường ca là thể loại có độ thử thách rất cao với người viết, kể cả các nhà thơ chuyên nghiệp. Cảm hứng sử thi phải là sợi chỉ đỏ xuyên suốt với mỗi trường ca. Ở đây, trong “Những chiến công oai hùng”, mạch nguồn lịch sử dân tộc đã là cảm hứng lớn để Nguyễn Hữu Điền đi suốt một hành trình dài một cách mạnh mẽ, giàu hình ảnh, bám sát các cuộc chiến tranh vệ quốc của nhân dân ta mà một trong những hình ảnh trung tâm là vẻ đẹp cao quý Bộ đội Cụ Hồ. Bám sát các chiến công và khái quát nó bằng hình tượng thơ, Nguyễn Hữu Điền đã dày công và rất trang nghiêm khi thể hiện từng khổ thơ, từng phần, các chương khá chặt chẽ và giàu cảm xúc. Đây cũng là điểm mấu chốt để trường ca “Những chiến công oai hùng” có sức nặng và sự hấp dẫn riêng.
