"Người lính ghi sử bằng hình" - thước phim tri ân những dáng đứng dưới tầm bom

Đó là một thế hệ tài hoa, kiên cường, đã "chép sử bằng hình" với tất cả niềm tin, tính mạng, lòng quả cảm và trái tim của người nghệ sĩ-chiến sĩ.

Trong hành trình bền bỉ 65 năm, tính đến nay, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã sản xuất hơn 1.400 bộ phim các thể loại (tài liệu, khoa học, phim truyện), quay hàng chục vạn mét phim tư liệu nhựa và hàng ngàn phút phim tư liệu số.

Tiếp nối bản lĩnh kiên cường trong thời chiến, thời bình, những nhà làm phim Điện ảnh Quân đội nhân dân luôn có mặt trên khắp các nẻo đường từ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, đồng hành với đời sống và nhiệm vụ người lính để phản ánh những khó khăn, gian khổ, hy sinh mà vẫn toát lên phẩm chất cao đẹp của Bộ đội Cụ Hồ thông qua những tác phẩm điện ảnh.

Trong chiến tranh và trong cả thời bình, đã có 38 nghệ sĩ-chiến sĩ của Điện ảnh Quân đội nhân dân hy sinh trên khắp mọi miền Tổ quốc; nhiều đồng chí khác bị thương hoặc vẫn mang trong cơ thể di chứng của chiến tranh để có được những thước phim vô giá.

Thiếu tá Nguyễn Quang Quyết, đạo diễn phim chia sẻ: "Tôi may mắn khi được Đảng ủy, Ban Giám đốc tin tưởng giao cho trọng trách thực hiện bộ phim này. Đây vừa là tác phẩm hướng đến ngày kỷ niệm truyền thống của đơn vị, đồng thời là sự tri ân đối với những phóng viên chiến trường - những người đã không tiếc máu xương để làm nên những thước phim bất tử".

Một trong những điểm nhấn khiến bộ phim "Người lính ghi sử bằng hình" trở nên đặc biệt là sự chọn lọc những câu chuyện "đặc biệt trong rất nhiều câu chuyện đặc biệt".

Vì thời lượng có hạn, Đoàn làm phim chỉ có thể đưa vào phim những nhân vật, chi tiết đắt giá, tiêu biểu như câu chuyện của NSƯT Phan Sỹ Lan (nguyên là Quay phim Điện ảnh Quân đội nhân dân) - người đã bảo vệ chiếc máy quay như chính mạng sống của mình trong một trận càn quét của địch. Khi ấy, ông gói buộc máy quay, phim vào túi nilon, lội xuống dòng sông Thu Bồn, ngụy trang bằng bèo để đưa những thước phim về căn cứ an toàn.

Hay như NSƯT Trịnh Rãng, với những chia sẻ trong phim khiến ai cũng cảm thấy lặng người: "Một là chết, hai là sống - cũng phải bảo vệ bằng được máy". Đó chính là tinh thần thật sự của lớp người lính, nghệ sĩ thời chiến: họ sẵn sàng đánh đổi tất cả để giữ lại sự thật cho lịch sử, cho nhân dân.

Trung tá Nguyễn Huy Hùng - tác giả kịch bản phim, cũng là người có nhiều năm gắn bó với dòng phim tài liệu quân đội chia sẻ: "Chuyện phim là câu chuyện về các phóng viên chiến trường, cũng là ký ức chiến đấu, là chặng đường trưởng thành đầy gian khổ của đơn vị Điện ảnh Quân đội nhân dân có 38 chiến sĩ hy sinh trong kháng chiến và cả trong thời bình. Họ đã để lại một kho tàng tư liệu vô giá được đánh đổi bằng máu và bằng tinh thần quả cảm của người chiến sĩ".

"Tôi viết kịch bản này với lòng biết ơn sâu sắc. Chúng tôi, thế hệ hôm nay luôn ý thức rằng mình đang tiếp bước những người đi trước. Những phẩm chất của Cha anh - lòng dũng cảm, sự tận hiến, tình yêu nghề là tài sản quý báu mà chúng tôi phải giữ gìn và phát huy bằng những tác phẩm chân thực và xúc động", Trung tá Nguyễn Huy Hùng xúc động bộc bạch.

Bộ phim "Người lính ghi sử bằng hình" bên cạnh việc tập trung vào việc "kể lại câu chuyện của người trong cuộc" còn chủ động chuyển hướng điểm nhìn từ những đồng nghiệp, bạn bè, nhân chứng để tạo ra sự khách quan, đồng thời phản ánh chính xác sự lan tỏa của những người lính phóng viên trong lòng khán giả.

Theo Thiếu tá Nguyễn Quang Quyết, tư liệu là bài toán lớn với các phim lịch sử. Rất may, với sự tham gia của NSND Lê Thi trong vai trò biên tập, nhiều thước phim tư liệu lần đầu tiên được trích lục và đưa ra ánh sáng, làm giàu thêm giá trị tư liệu cho bộ phim.

Trong phim, khán giả thấy rõ hình tượng người lính, phóng viên chiến trường cùng với đó là tình yêu quê hương, quyết tâm chiến đấu, chiến thắng bao giờ cũng gắn với động lực, khát vọng hòa bình, thống nhất mãnh liệt.

Quá trình ghi hình, đoàn làm phim đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo. Kịch bản và bản dựng, bản hòa âm đều nhận được sự góp ý, cụ thể của Hội đồng duyệt Điện ảnh Quân đội nhân dân.

"Tôi may mắn khi được thực hiện những đề tài về người lính, phóng viên, về những người làm công tác văn hóa, văn nghệ. Đây là bộ phim thứ năm về đề tài này và là phim thứ hai về những người lính phóng viên quay phim; cái khó nhất đó chính là cách thể hiện, phương pháp truyền tải thông điệp của phim không được lặp lại và mang những nét riêng có. Phim tài liệu 'Người lính ghi sử bằng hình' cũng là một trong những điều mà chúng tôi đặt ra ngay từ đầu khi triển khai quay", Thiếu tá Nguyễn Quang Quyết chia sẻ thêm.

Khi được hỏi về bút pháp nghệ thuật, đạo diễn cho biết, đoàn làm phim đặc biệt chú trọng nhịp điệu, khoảng lặng, cách xây dựng cảm xúc từ âm thanh đến hình ảnh và lời kể dẫn chuyện. "Người lính ghi sử bằng hình" là bộ phim không dễ để "xem nhanh" mà cần được thưởng thức bằng cảm xúc và sự lắng đọng. Mỗi lời kể, mỗi trường đoạn trong phim đều mang theo hơi thở của lịch sử, chân thực, sâu sắc và đầy tính nhân văn.

Trong thời đại mà thông tin số phát triển nhanh chóng việc truyền tải một thông điệp nào đó tới khán giả, nhất là những khán giả trẻ ngày nay về dòng phim chiến tranh, phim lịch sử là điều khá khó; nhất là khi nhu cầu thị hiếu của khán giả ngày một nâng cao đòi hỏi đoàn làm phim phải rất cẩn trọng và tỉ mỉ…

Với bộ phim tài liệu này, đoàn làm phim đã lựa chọn trong số rất nhiều những phỏng vấn của các nhân chứng, các sự kiện để đưa vào phim sao cho mới, lạ và xúc động tới người xem giúp khán giả cảm nhận được rằng: bộ phim không chỉ có ý nghĩa ghi lại lịch sử mà còn là thước đo của lòng tri ân.

Tư thế của người lính phóng viên chiến trường được bạn bè đồng nghiệp gọi là "dáng đứng dưới tầm bom", thể hiện, sự vất vả hiểm nguy mà thế hệ cha anh đi trước đã phải đối mặt. Nhưng họ sẵn sàng lên đường, bởi nếu không có họ, lịch sử sẽ không được ghi chép lại theo đúng những gì mà nó diễn ra.

Đảm nhận vai trò quay phim, Đại úy Hà Hải Long chia sẻ: "Thừa hưởng những hình ảnh tư liệu của cha anh để lại chúng tôi càng trân quý công việc mình đang làm.

Nhân dịp kỷ niệm 65 năm truyền thống Điện ảnh Quân đội nhân dân thế hệ chúng tôi xin tri ân những thành tựu của cha anh để lại và xin hứa sẽ hoàn thành tốt và tốt hơn nữa những mong mỏi mà lớp lớp thế hệ đã vun đắp, hy vọng trong hành trình 65 năm qua".

Điện ảnh Quân đội nhân dân suốt 65 năm qua luôn kiên định trên con đường sáng tạo và cống hiến. Tự hào về truyền thống vẻ vang đã được hun đúc trong chiến tranh và thời bình, đơn vị không ngừng nỗ lực xây dựng đảng bộ trong sạch, vững mạnh; đơn vị vững mạnh toàn diện, "mẫu mực, tiêu biểu".

Bộ phim tài liệu "Người lính ghi sử bằng hình" là khúc tráng ca được viết nên bằng hình ảnh, là niềm tin son sắt được trao truyền qua ống kính, qua từng thế hệ những người làm phim của Điện ảnh Quân đội nhân dân.