Tận dụng thế mạnh sẵn có
Theo thống kê, Thành phố Hồ Chí Minh mới có hơn 60 khu chế xuất, khu công nghiệp và khu công nghệ cao đang hoạt động với diện tích đất trên 27 nghìn ha, hội nhiều yếu tố cần và đủ cho hệ sinh thái công nghiệp hiện đại phù hợp định hướng phát triển toàn cầu.
Trước khi hợp nhất hành chính, Thành phố Hồ Chí Minh cũ vượt trội về công nghệ cao, chuyển đổi số, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tập trung nhiều mô hình khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo với khát vọng trở thành trung tâm tài chính-kinh tế quốc tế. Trong khi đó, tỉnh Bình Dương cũ nắm trong tay quỹ đất công nghiệp rộng lớn với 29 khu công nghiệp, 10 cụm công nghiệp. Không chỉ tập trung sản xuất-chế biến, địa phương này còn có tốc độ đô thị hóa nhanh và chú trọng vào chiến lược đầu tư cho công nghiệp công nghệ cao, đô thị thông minh. Du lịch biển, kinh tế biển, logistics lại được coi là điểm nhấn của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũ bên cạnh tiềm năng về năng lượng tái tạo, công nghiệp xanh ven biển…
Tất cả những ưu thế này giờ được tập hợp vào một siêu đô thị không chỉ rộng về diện tích, dồi dào về nhân lực, mạnh về nguồn lực mà còn thuận lợi về hạ tầng, cơ sở đến chiến lược, chính sách. Nếu trước đây, Thành phố Hồ Chí Minh thiếu quỹ đất để mở rộng phát triển công nghiệp và chi phí logistics cao, thì khi kết nối chặt chẽ với Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu, bài toán khó đã tìm ra lời giải. Tương tự, những bất cập của hai địa phương kia trong phát triển công nghiệp cũng dần được xóa bỏ khi sáp nhập vào thành phố mới.
Theo các chuyên gia kinh tế, Thành phố Hồ Chí Minh mới cần tận dụng tốt yếu tố liên kết vùng, đẩy mạnh tính “tích hợp”, ưu tiên phát triển hạ tầng khu công nghiệp gắn với sản xuất thông minh, bền vững. Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Ngọc Hòa cho rằng, chính sự phát triển đồng bộ của cảng biển, sân bay, khu công nghiệp tích hợp và mạng lưới logistics thông minh tại Thành phố Hồ Chí Minh mới sẽ giúp doanh nghiệp trong và ngoài nước tối ưu chi phí vận hành, rút ngắn thời gian giao thương và gia tăng lợi thế cạnh tranh. Khi nhìn thấy rõ ưu điểm hiện có, các tập đoàn lớn sẽ mạnh tay đầu tư công nghệ, nguồn vốn, từ đó thúc đẩy hơn nữa quy trình phát triển của hệ thống công nghiệp thông minh.
Tiệm cận toàn cầu
Theo quy hoạch tầm nhìn đến năm 2050, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ có 105 khu chế xuất, khu công nghiệp, là trung tâm công nghiệp hàng đầu của quốc gia. Nhiều chuyên gia nhận định, tái cấu trúc ngành công nghiệp theo hướng hiện đại, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và tôn trọng các tiêu chuẩn mang tính toàn cầu về môi trường-xã hội-quản trị là định hướng mà thành phố cần ưu tiên đến trong giai đoạn này.
Với quy mô rộng hơn trước, sự đầu tư bài bản về nguồn dữ liệu và tài nguyên số trên nền tảng chung sẽ tạo động lực để thành phố phát triển đồng bộ. Khi không quá phụ thuộc vào nguồn tài nguyên sẵn có, hệ thống nhà máy khá cồng kềnh, chủ động với các kế hoạch cụ thể để tối đa hóa thế mạnh về công nghệ, nhân lực chất lượng cao và có sự chuyển đổi linh hoạt giữa các trục quan trọng trong kinh tế công nghiệp, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ bứt phá, tăng cường năng lực cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Tại hội thảo “Cơ hội vàng từ Bất động sản Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh”, ông Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Nghiên cứu phát triển thành phố cho rằng, việc hoàn thiện hạ tầng các tuyến vành đai, cao tốc, trung tâm logistics cần sớm triển khai để tạo mạch phát triển thông suốt. Trong đó, ưu tiên hoàn thiện Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Mộc Bài, Biên Hòa-Vũng Tàu, cao tốc Bến Lức-Long Thành. Đây là các tuyến then chốt kết nối trực tiếp các khu công nghiệp, trung tâm nghiên cứu-phát triển, cảng biển quốc tế và các cảng nội địa.
Đầu tư phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao cũng là yếu tố quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền tảng công nghiệp thông minh. Máy móc, công nghệ hiện đại cần có đội ngũ giỏi để vận hành, sáng tạo, mang lại hiệu quả cao. Giải pháp được đặt ra là đào tạo nhân lực gắn với nhu cầu thực tế, tạo sự kết nối giữa nhà trường-doanh nghiệp-khu công nghiệp, chú trọng các ngành nghề gắn với kinh tế bền vững, công nghệ hiện đại.
