70 NĂM HÀNH TRÌNH GIỮ BIỂN CỦA HẢI QUÂN NHÂN DÂN VIỆT NAM ANH HÙNG

Kỳ 4: Lập công xuất sắc trong vận chuyển chi viện miền nam và đặc công hải quân chiến đấu ở Cửa Việt-Đông Hà

Tháng 10/1963, Đoàn 759 chuyển về trực thuộc Quân chủng Hải quân và tháng 1/1964 đổi tên là Đoàn 125 Hải quân, hay còn gọi là Đoàn tàu “không số”. Trước đó, ngày 23/10/1961, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Đoàn 759 - vận tải quân sự đường biển, đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Quốc phòng.

Đoàn 125 thực hiện nhiệm vụ vận chuyển chi viện chiến trường miền nam bằng đường biển trong điều kiện địch thường xuyên kiểm soát, ngăn chặn, phong tỏa gắt gao và đánh phá ác liệt các tuyến vận tải chi viện của ta. Chúng theo dõi, giám sát, khống chế các tàu của ta trong suốt hành trình khi còn đang ở vùng biển quốc tế, thậm chí từ khi xuất phát ở Hải Nam (Trung Quốc).

Nhiều chuyến tàu ra đi phải quay về hoặc gặp địch phải chiến đấu và hy sinh; có chuyến bị địch thu được cả tàu và vũ khí (như tàu C187 chở hàng vào Trà Vinh tháng 6/1966; tàu C198 chở hàng vào Đức Phổ, Quảng Ngãi, tháng 7/1967). Có năm, do địch ngăn chặn, đánh phá ác liệt nên 100% chuyến đi không đến được bến giao hàng, một số phải quay lại, một số bị tổn thất, có năm tổn thất tới 50% (1967, 1968)…

Chuyển hàng xuống tàu chi viện cho chiến trường miền nam. (Ảnh tư liệu)

Chuyển hàng xuống tàu chi viện cho chiến trường miền nam. (Ảnh tư liệu)

Song, với tinh thần “Tất cả vì miền nam ruột thịt”, “Vì sự nghiệp giải phóng miền nam, thống nhất Tổ quốc”, những khó khăn thử thách ác liệt ấy không thể ngăn cản được những chuyến đi của các con tàu và cán bộ, chiến sĩ Đoàn tàu "không số" vận tải chi viện chiến trường.

Từ năm 1962-1972, Đoàn tàu "không số" đã thực hiện gần 170 lần chuyến tàu, thành công 65,06% số chuyến, trực tiếp chi viện hơn 5.700 tấn vũ khí và hàng trăm cán bộ tăng cường cho chiến trường Nam Bộ và Nam Trung Bộ. Đồng thời đã vận tải hàng trăm nghìn tấn hàng hóa, vũ khí tạo chân hàng cho tuyến chi viện chiến lược 559 vận chuyển vào chiến trường.

Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, các tàu của Đoàn 125 đã thực hiện 173 lần chuyến, chở 17.475 lượt người và 8.721 tấn vũ khí, hàng quân sự vào chiến trường miền nam và chở lực lượng tiến công giải phóng quần đảo Trường Sa, góp phần làm nên đại thắng mùa xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước.

Huấn luyện lực lượng đặc công nước chi viện chiến trường miền nam, trực tiếp tham gia chiến đấu và lập công xuất sắc trên chiến trường Cửa Việt-Đông Hà

Cuối năm 1961, Cục Hải quân đề nghị Bộ Quốc phòng cho phép tổ chức lực lượng đặc công hải quân để huấn luyện, tìm phương pháp đánh tàu mặt nước của địch. Ngày 23/10/1963, Đội 1 đặc công hải quân được thành lập làm nhiệm vụ nghiên cứu tình hình hoạt động của tàu thuyền địch, nghiên cứu phương pháp tổ chức, xây dựng lực lượng và huấn luyện, thử nghiệm cách đánh tàu mặt nước của địch… để tham mưu cho cấp trên tổ chức lực lượng đặc công hải quân chi viện cho miền nam tiến công địch trên chiến trường sông biển.

Đầu năm 1964, Đoàn 8 đặc công hải quân được thành lập, tổ chức huấn luyện kỹ thuật đánh tàu địch bằng 3 cách: đánh áp mạn, đánh bằng thủy lôi và đánh bằng hỏa lực bắn thẳng. Tháng 12/1964, kết thúc khóa huấn luyện đầu tiên, 150 đồng chí được chi viện cho các chiến trường Quảng Nam, Đà Nẵng, quận Thủ Đức (Sài Gòn), Tây Nam Bộ và tăng cường cho Tiểu đoàn 43 Rừng Sác xây dựng thành Đoàn 10 Rừng Sác (đặc công Rừng Sác). Số còn lại, tổ chức thành một đội hoạt động ở các cửa sông khu vực nam Quân khu 3 và Quân khu 4 sẵn sàng đánh địch nếu chiến tranh lan rộng ra miền bắc.

Đặc công hải quân liên kết thủy lôi đánh tàu địch ở chiến trường Cửa Việt, Quảng Trị. (Ảnh tư liệu)
Đặc công hải quân liên kết thủy lôi đánh tàu địch ở chiến trường Cửa Việt, Quảng Trị. (Ảnh tư liệu)

Ngày 13 /4/1966, Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập Đoàn Huấn luyện trinh sát đặc công, lấy phiên hiệu là Đoàn 126 thuộc Bộ Tư lệnh Hải quân, làm nhiệm vụ “Tổ chức, xây dựng huấn luyện lực lượng đặc công nước bổ sung cho các chiến trường miền nam và trực tiếp chiến đấu trên chiến trường Cửa Việt-Đông Hà”. Rạng sáng 31/3/1967, tổ chiến đấu của Đội 1 đặc công hải quân thực hiện trận đánh đầu tiên đã đánh chìm chiếc tàu cuốc 70 tấn của quân nam Triều Tiên, là chiếc tàu đầu tiên của đế quốc Mỹ và tay sai bị bộ đội đặc công hải quân đánh chìm tại cửa Việt.

Trong 7 năm (1966-1973) cùng với huấn luyện bổ sung 5.000 cán bộ, chiến sĩ cho chiến trường miền nam, trực tiếp chiến đấu trên chiến trường Cửa Việt-Đông Hà, Đoàn 126 đã chiến đấu hơn 300 trận, đánh chìm và đánh hỏng 336 tàu thuyền các loại của Mỹ, ngụy, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh. Và trong những năm 1974-1975, đặc công hải quân đã phối hợp tiến công quân địch trong các chiến dịch Trị Thiên-Huế, Đà Nẵng, là lực lượng chủ lực tiến công giải phóng các đảo thuộc quần đảo Trường Sa và các đảo ven bờ khác, góp phần làm nên thắng lợi trọn vẹn của dân tộc.

Có thể bạn quan tâm

[Ảnh] Triển lãm Hành động vì Cộng đồng 2025 - Không gian lan tỏa tình yêu thương và lòng nhân ái

[Ảnh] Triển lãm Hành động vì Cộng đồng 2025 - Không gian lan tỏa tình yêu thương và lòng nhân ái

Ngày 15/11, dưới cái nắng trong vắt và dịu dàng bên hồ Hoàn Kiếm, trong khuôn viên Báo Nhân Dân (71 Hàng Trống, Hà Nội), đã diễn ra Triển lãm Hành động vì Cộng đồng 2025 với chủ đề "Kiên trì phụng sự". Một không gian tuy nhỏ bé nhưng đầy ắp tình thương và lòng nhân ái, mang đến cho khách tham quan những xúc cảm đặc biệt.

Trải nhgiệm tính toán dấu chân carbon của bạn

Trải nhgiệm tính toán dấu chân carbon của bạn

Game tính Dấu chân carbon giúp người chơi khám phá và hiểu rõ tác động của các hành động hàng ngày đến môi trường thông qua lượng khí thải carbon. Người chơi sẽ đưa ra lựa chọn trong các tình huống đời sống thực tế và xem mức độ phát thải CO₂ tương ứng.

Các phân khu triển lãm có các bạn thuyết minh và giới thiệu về trải nghiệm tương tác.

Thêm tự hào và biết ơn trong hành trình khám phá triển lãm "95 năm Cờ Đảng soi đường"

Giữa không gian đầy sôi động của triển lãm "95 năm Cờ Đảng soi đường", có các em nhỏ ồ lên thích thú với các hình ảnh, video hấp dẫn; có những bạn trẻ háo hức trải nghiệm tương tác; và có những cựu chiến binh, người cao tuổi lặng lẽ đi hết các phân khu để xem từng hiện vật, hồi tưởng lại lịch sử một thời gian khó... 

80 năm ngoại giao Việt Nam

80 năm ngoại giao Việt Nam

Ngoại giao Việt Nam đã trải qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, luôn tận tụy phụng sự quốc gia, dân tộc, đóng góp lớn vào thành tựu chung, có ý nghĩa lịch sử của đất nước.

Việt Nam - Hoa Kỳ

Việt Nam - Hoa Kỳ

Trong ba thập kỷ, việc hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ chuyển từ đối đầu sang đối thoại, từ cựu thù thành Đối tác chiến lược toàn diện còn được xem là hình mẫu trong nỗ lực vượt qua khác biệt, thúc đẩy hòa bình, hợp tác hướng tới tương lai.

"Tôi đã trưởng thành từ một Cuba đầy nghĩa tình"

"Tôi đã trưởng thành từ một Cuba đầy nghĩa tình"

Năm 1978, người thanh niên Nguyễn Viết Thảo của miền Quan họ Bắc Ninh - khi ấy vừa tròn 18 tuổi - được lựa chọn là một trong năm lưu học sinh Việt Nam sang học tập tại Cuba. Đặt chân đến vùng đất Caribe xa xôi, ông mang theo hành trang là lòng nhiệt huyết và khát khao học tập.

Việt Nam - Thái Lan

Việt Nam - Thái Lan

Cùng nằm ở Đông Nam Á, Việt Nam và Thái Lan có nhiều nét tương đồng về điều kiện tự nhiên, cũng như văn hóa và điều kiện kinh tế. Đây là tiền đề quan trọng và thuận lợi để quan hệ Việt Nam-Thái Lan sớm hình thành trong lịch sử.
[TTCS] Kinh tế tư nhân

[TTCS] Kinh tế tư nhân

Sau gần 40 năm đổi mới, kinh tế tư nhân nước ta đã từng bước phát triển cả về số lượng và chất lượng, trở thành một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025, khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Phát triển kinh tế tư nhân nhanh, bền vững, hiệu quả, chất lượng cao vừa là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài; cần được cụ thể hóa trong các chiến lược, chính sách phát triển của đất nước.
Sáng mãi phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ-Người chiến sĩ hải quân”

Sáng mãi phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ-Người chiến sĩ hải quân”

Ra đời khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta bước vào giai đoạn vô cùng khó khăn gian khổ, Quân chủng Hải quân vừa xây dựng vừa chiến đấu và lập nhiều chiến công xuất sắc, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Dù trong lửa đạn chiến tranh, hay trong hòa bình độc lập, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ-Người chiến sĩ hải quân” vẫn luôn tỏa sáng và được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong Quân chủng nâng niu trân trọng, gìn giữ và phát huy, để mãi xứng đáng là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Đặc công người nhái huấn luyện

Một ngày với chiến sĩ Đặc công Hải quân

Trải qua 59 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, với tinh thần quả cảm, táo bạo, mưu trí và sáng tạo, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Lữ đoàn Đặc công Hải quân 126 đã vượt qua muôn vàn thử thách, hy sinh, lập nên những chiến công xuất sắc và đặc biệt xuất sắc trên chiến trường sông biển. Họ đã cùng nhau xây đắp truyền thống vẻ vang: “Anh dũng mưu trí - Khắc phục khó khăn - Đoàn kết lập công - Chiến thắng liên tục”, xứng đáng là lực lượng đặc biệt tinh nhuệ và thiện chiến của Quân chủng Hải quân.
Lễ thượng cờ Tàu ngầm 186 - Đà Nẵng

Luyện quân ở đơn vị 4 “đặc biệt”

4 yêu cầu đối với cán bộ, thủy thủ tàu ngầm là: “lòng trung thành đặc biệt, tinh thần đoàn kết đặc biệt, tính kỷ luật đặc biệt và bảo đảm bí mật đặc biệt”. Trải qua gần 14 năm xây dựng, phát triển, Lữ đoàn Tàu ngầm 189 đã và đang trưởng thành, lớn mạnh. Quân chủng Hải quân có thêm lực lượng mới tinh nhuệ, hiện đại, góp phần nâng cao khả năng SSCĐ, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Cán bộ, nhân viên Phòng Kỹ thuật-Công nghệ, Nhà máy X46 đã nghiên cứu chế tạo thành công thiết bị tháo, kiểm tra, sửa chữa khối côn ma sát tiến ly hợp động cơ M500.

Ứng dụng công nghệ mới nâng cao năng lực sửa chữa tàu

Nhà máy X46, Cục Hậu cần-Kỹ thuật Hải quân được thành lập ngày 26/4/1955. Đây là cơ sở đầu tiên đóng mới, sửa chữa tàu thuyền, vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật cho Quân chủng Hải quân. Kế thừa, phát huy truyền thống 70 năm xây dựng và phát triển, Nhà máy đã đầu tư trang bị hiện đại và ứng dụng khoa học công nghệ mới trong lao động sản xuất, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Tàu tuần tiễu của Tiểu đoàn 100, Trung đoàn 171 bảo vệ cầu Long Biên, tháng 5/1967. (Ảnh tư liệu)

Kỳ 3: Tham gia chống chiến tranh phá hoại miền bắc bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ

Bị thất bại trong chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, đế quốc Mỹ tiếp tục đẩy mạnh chiến tranh xâm lược bằng chiến lược “Chiến tranh cục bộ” và mở cuộc leo thang chiến tranh phá hoại miền bắc bằng không quân và hải quân hòng đè bẹp ý chí quyết tâm giải phóng miền nam, thống nhất đất nước của nhân dân ta.
Hải quân nhân dân Việt Nam đánh trả máy bay Mỹ bắn phá miền bắc ngày 5/8/1964. (Ảnh tư liệu: Bảo tàng Lịch sử quốc gia)

Kỳ 2: Quân chủng Hải quân chiến đấu và xây dựng, trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1964-1975)

Trước yêu cầu của tình hình mới, ngày 3/1/1964, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 01/QP-QĐ nâng cấp Cục Hải quân thành Quân chủng Hải quân, Ban chỉ huy Cục thành Bộ Tư lệnh Quân chủng, với nhiệm vụ: “Chỉ huy, lãnh đạo xây dựng Quân chủng Hải quân, đảm nhận nhiệm vụ hoạt động chiến đấu trên không phận, hải phận, bờ biển miền bắc”. Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển mới cả về quy mô tổ chức và sức mạnh chiến đấu của Hải quân, lực lượng nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền và chiến đấu trên chiến trường sông biển, hải đảo của Tổ quốc.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp đọc quyết định thành lập thủy đội Sông Lô, Bạch Đằng ngày 24/8/1955. (Ảnh tư liệu)

Kỳ 1: Hải quân nhân dân Việt Nam ra đời, xây dựng và phát triển trong điều kiện hòa bình

Để bảo vệ, giữ vững trật tự an ninh trên các vùng duyên hải, chống mọi hoạt động của bọn hải phỉ, biệt kích, đặc vụ, bảo đảm an toàn cho nhân dân đi lại làm ăn trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc, ngày 26/4/1955, Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập Trường Huấn luyện bờ bể (phiên hiệu C45) và Xưởng sửa chữa tàu thuyền (phiên hiệu C46), là hai cơ sở bảo đảm về kỹ thuật hải quân và đào tạo cán bộ của Cục Phòng thủ bờ bể sẽ ra đời sau đó.
Tàu của Đoàn 125 chở đặc công ra giải phóng Trường Sa

Bộ đội đặc công tham gia giải phóng Trường Sa

Ngay sau chiến thắng Buôn Ma Thuột, Quân ủy Trung ương kiến nghị với Bộ Chính trị "vừa chuẩn bị cho trận quyết chiến chiến lược cuối cùng, vừa tiến hành giải phóng các đảo và quần đảo quân ngụy đang chiếm giữ". Kiến nghị này đã được ghi trong Nghị quyết Bộ Chính trị ngày 25/3/1975.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp đọc quyết định thành lập hai thủy đội Sông Lô và Bạch Đằng, ngày 24/8/1955. (Ảnh tư liệu)

Kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân: Thành lập Hải quân Nhân dân Việt Nam

Thực hiện nghị quyết của Tổng Quân ủy, để chuẩn bị thành lập Cục Phòng thủ bờ bể, ngày 26/4/1955, Bộ Quốc phòng-Tổng Tư lệnh ra quyết định thành lập Trường Huấn luyện bờ bể (mang phiên hiệu C45) và Xưởng sửa chữa tàu thuyền (mang phiên hiệu C46). Đây là hai cơ sở trực thuộc Cục Phòng thủ bờ bể sẽ thành lập sau đó.
Đồng chí Đỗ Mười, Nguyễn Chánh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp duyệt 2 thủy đội Sông Lô, Bạch Đằng trên sông Cấm, ngày 24/8/1955. Ảnh tư liệu

Bên bờ sông Cấm

Sông Cấm Hải Phòng là dòng sông lớn gắn với nhiều sự kiện lịch sử, kinh tế, chính trị, văn hóa, đời sống... của địa phương. Đôi bờ sông này còn là nơi đóng quân của Xưởng sửa chữa tàu thuyền (C46), nay là Nhà máy X46, Cục Hậu cần-Kỹ thuật Hải quân và Trường Huấn luyện bờ bể (C45), nay là Học viện Hải quân. Và cũng chính tại nơi đây, 70 năm về trước đã chứng kiến cuộc thao diễn ra mắt 2 thủy đội sông Lô và Bạch Đằng.
Một chiếc tàu Không số chuyển vũ khí, đạn dược vào miền nam. Ảnh tư liệu

Nơi xuất phát của chuyến tàu Không số đặc biệt

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Quảng Bình có vị trí chiến lược hết sức quan trọng: tuyến đầu của miền bắc Xã hội chủ nghĩa và hậu phương trực tiếp của chiến trường miền nam; là địa bàn trung chuyển chiến lược, chi viện sức người, sức của cho chiến trường... Quảng Bình cũng chính là nơi chuẩn bị và tổ chức chuyến vận tải hàng đầu tiên chi viện chiến trường miền nam bằng đường biển của Tiểu đoàn vận tải thủy 603 - Tập đoàn đánh cá sông Gianh (đóng tại thôn Thanh Khê, xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch).
Chỉ huy Lữ đoàn 955 đón nhận Quân kỳ Quyết thắng trong Lễ công bố quyết định thành lập.

Lữ đoàn 955 - cầu nối đất liền với đảo xa

Ngày 26/4/2018, Lữ đoàn 955 thuộc Vùng 4 Hải quân chính thức được tái thành lập, trên cơ sở hợp nhất các hải đội tàu vận tải quan trọng. Mang trong mình sứ mệnh làm cầu nối đất liền với đảo xa, những năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 955 đã vượt qua khó khăn, hiểm nguy, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trực chốt bảo vệ chủ quyền biển đảo, đồng thời tổ chức hàng trăm chuyến tàu đưa các đoàn công tác và hàng hóa từ đất liền đến đảo xa an toàn tuyệt đối.