Thành lập Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụng phả học:

Giúp các dòng họ tìm lại gốc tích

* Thưa ông, đầu tuần này khi Trung tâm của ông thành lập cũng là lúc hơn một nghìn người thuộc chín dòng họ Đỗ ở xã Liên Khê, Khoái Châu, Hưng Yên kiến nghị lên ngành Tư pháp đòi "đổi họ" vì họ vốn không phải họ Đỗ. Ngành Tư pháp chưa có tiền lệ "giải quyết" những vụ việc rắc rối như thế này, nhưng đứng ở góc độ "phả học", ông thấy thế nào?  

 - Tôi không bất ngờ lắm về chuyện này. Nếu có điều kiện tôi sẽ khuyên các ông ấy không nên thay đổi làm gì, cho dù thay đổi là để trở về với họ gốc của mình. Về mặt phả học, thì việc dòng họ các ông ấy mấy trăm năm qua đổi họ cũng là chuyện bình thường. Các họ của nước ta thay đổi luôn luôn ấy chứ. Nhà Trần lên, người họ Lý phải đổi hết sang Nguyễn (vì kiêng tên bố nhà vua là Trần Lý). Họ Mạc sau thời làm vua, phải đổi sang họ Trình, họ Hoàng. Họ Đặng Vũ ở Xuân Trường, Nam Định (hậu duệ là tướng Đặng Vũ Hiệp, Giáo sư Đặng Vũ Khiêu), vốn là họ Vũ đấy chứ, nhưng vì làm con nuôi cho người họ Đặng từ thời xưa, mà đổi thành Đặng Vũ. Có họ Trần cũng đổi thành hai họ. Họ thứ nhất là họ Đặng Trần (có Đặng Trần Côn, tác giả Chinh phụ ngâm khúc), hậu duệ họ Đặng Trần bây giờ ở Chương Mỹ (Hà Tây). Họ thứ hai là họ Lý Trần (có danh nhân Lý Trần Quán). Nếu bây giờ người của các họ này đều nhất nhất muốn chuyên về họ cũ cho khỏi "đứt mạch" thì không biết sẽ ra sao. Cho nên tốt nhất là cứ để nguyên thế.  

* Mấy chục năm nay, chuyện việc chắp nối lại phả hệ tìm họ hàng rất mạnh mẽ. Các dòng họ lập được Ban liên lạc, soạn lại tộc phả (mà họ nào truy ra cũng có ông tổ là một vị vua!). Rồi ba năm trước, ông Lý Xương Căn ở tận bên Hàn Quốc cũng về dâng tộc phả nhận là hậu duệ đời thứ 31 của Lý Thái Tổ. Ông nhận thấy xu hướng này như thế nào?  

 - Mấy năm nay, tôi thấy đang có cả một cao trào chứ không chỉ phong trào tìm lại nguồn cội. Nhiều người đã đến tìm tôi để nhờ làm công việc này. Thường thì họ gặp rắc rối do gia phả bị gián đoạn (chỉ chép từ ba đến năm đời), những đời trước chỉ chép vài chữ, hoặc không có. Ví như có ông cụ họ Nguyễn ở Nghệ An, trong gia phả về những đời trước chỉ chép mỗi chữ "ở Trường Tân chạy loạn Hồ Quý Ly về". Ông cụ lặn lội ra Hà Nội hỏi Giáo sư Trần Bá Trí. Giáo sư Trí lại bảo đến tìm tôi. Tôi bảo cụ nên về Gia Lộc (Hải Dương) đến làng Gia Tân mà tìm, vì ngày xưa đấy là huyện Trường Tân. Ông cụ sau đó tìm được đến cảm ơn mãi. Thường thì để chắp nối phải có một vài chữ, một ít tích truyện hay một vài dấu vết nơi điền dã. Đó là căn cứ để lần tìm qua các sách cổ có liên quan.  

- Xin cảm ơn ông!

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.