ĐỂ TIẾNG ĐỜN MÃI NGÂN VANG

Sau hơn 10 năm kể từ khi được UNESCO ghi danh, công tác bảo tồn và phát huy giá trị Đờn ca tài tử, trên thực tế vẫn còn nhiều khó khăn. Để tiếng đờn tiếp tục ngân vang, ngân xa, Thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều quan tâm và đầu tư trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Ðờn ca tài tử Nam Bộ, nhất là trong việc thực hành truyền dạy, sáng tác bài ca mới, tổ chức trình diễn và quảng bá môn nghệ thuật này đến với công chúng.

Tuy nhiên, việc thực hành Ðờn ca tài tử hiện nay còn một số hạn chế. Bởi lẽ, các loại hình nghệ thuật truyền thống dân tộc tồn tại đến nay đều do công lao truyền dạy, sáng tạo và phổ biến của các thế hệ nghệ nhân. Nhưng thực tế hiện nay, Ðờn ca tài tử đang đối mặt với những thách thức về sự tồn tại và phát triển bền vững, nhất là trong đội ngũ trao truyền và tiếp nhận. Các bản vắn, bản nhỏ của Ðờn ca tài tử đang bị lãng quên, công tác gìn giữ và khai thác giá trị âm nhạc của địa phương chưa được làm tốt, nhất là sự hạn chế về kiến thức, kỹ năng của nghệ nhân thực hành truyền dạy.

Cùng với đó, thông tin từ Trung tâm thực hành và truyền dạy Ðờn ca tài tử cho hay, thực trạng đáng lo ngại là hiện nay người đờn và người ca có tỷ lệ không cân đối, có dấu hiệu người đờn càng bị mai một, mà chưa có kế hoạch bảo tồn, phát triển một cách khoa học và thực chất. Do vậy, Trung tâm này kiến nghị, ngành chức năng cần thống kê cụ thể nguồn nhân lực của Ðờn ca tài tử, để từ đó có kế hoạch bồi dưỡng, tập huấn, phát huy tài năng nghệ thuật và có chính sách hỗ trợ giúp đỡ những nghệ nhân Ðờn ca tài tử.

Theo các chuyên gia nghiên cứu về Ðờn ca tài tử, ngoài việc cần có chính sách phù hợp cho các nghệ nhân để họ an tâm truyền nghề, thành phố cần thực hiện tốt việc đưa Ðờn ca tài tử và Cải lương vào du lịch.

Đây vừa là cách tăng sức hút các điểm đến du lịch, tạo sinh kế văn hoá, nguồn thu cho nghệ nhân lại vừa giúp di sản “sinh lợi” và “sống cùng cộng đồng”.

Lắng nghe người trong cuộc, Sở Văn hoá và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh đã giới thiệu nhiều đoàn Đờn ca tài tử của Thành phố tham gia biểu diễn quốc tế, quảng bá hình ảnh Việt Nam và văn hoá Nam Bộ. Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh cũng phối hợp với ngành văn hoá để đưa Đờn ca tài tử biểu diễn tại các điểm du lịch trên địa bàn. Hoạt động này đã góp phần tạo thêm sức thu hút các điểm đến, đồng thời giúp cho du khách, nhất là khách nước ngoài hiểu thêm di sản âm nhạc dân tộc của Việt Nam.

Chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh luôn nỗ lực hỗ trợ trong việc bảo tồn di sản, vì đó là câu chuyện giữ gìn bản sắc văn hóa, điều đã được khẳng định trong thời đại toàn cầu hóa. Công tác bảo tồn sẽ được gắn với phát huy giá trị của di sản để làm sao di sản văn hóa có thể sinh lợi về vật chất lẫn tinh thần. Việc bảo tồn, phát huy Ðờn ca tài tử cần thiết phải được tiến hành bài bản, có sự can thiệp, định hướng, hỗ trợ từ phía Nhà nước.

Tuy nhiên để nghệ thuật Đờn ca tài tử được lưu truyền qua nhiều thế hệ cần có sự tham gia ủng hộ hơn nữa của các tổ chức xã hội, các cơ quan, đơn vị, mà đặc biệt là nhân dân Thành phố. Phát huy hiệu quả sức mạnh tổng hợp này, nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam bộ - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại – sẽ tiếp tục tỏa sáng, mãi mãi là niềm tự hào của người dân Việt Nam.