Nếu năm 1990, Hà Nội chỉ có khoảng 600 doanh nghiệp tư nhân, số vốn 700 tỷ đồng, số lao động khoảng 200 nghìn người, đóng góp thu ngân sách khoảng 7% thì đến năm 2024, thành phố đã có 360 nghìn doanh nghiệp tư nhân, số vốn là 4,5 triệu tỷ đồng, số lao động khoảng 2,8 triệu người, đóng góp 45-50% GRDP của Hà Nội, đóng góp thu ngân sách khoảng 48-50%. Tính riêng 7 tháng năm nay, Hà Nội đã thành lập mới hơn 18.000 doanh nghiệp với tổng vốn đăng ký hơn 180.000 tỷ đồng. Khu vực hộ kinh doanh cũng tăng tốc mạnh. Số hộ chuyển đổi lên doanh nghiệp gấp 3-4 lần trước đây, dự kiến cả năm đạt khoảng 10.000 hộ.
Những số liệu trên cho thấy, kinh tế tư nhân ở Hà Nội đã có sự phát triển mạnh mẽ cả về chất lượng và số lượng. Trưởng ban Cố vấn Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Thành phố Hà Nội (HANOISME) Trịnh Thị Ngân đánh giá, các doanh nghiệp tư nhân không chỉ quan tâm đầu tư sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, thu nhập cho người lao động, mà còn đổi mới quản trị, đẩy mạnh chuyển đổi số, đào tạo lao động, thực hiện tốt văn hóa doanh nghiệp, xây dựng và bảo vệ thương hiệu…
Ngay sau khi Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành, Thành phố Hà Nội đã quán triệt và triển khai nghiêm túc tinh thần chỉ đạo của Trung ương, tiếp tục nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, xác định phát triển kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia trong bối cảnh mới. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng cho biết, một loạt các giải pháp hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp đã được Hà Nội tích cực triển khai như cắt giảm mạnh thủ tục hành chính; bổ sung, hoàn thiện quy hoạch và công khai, minh bạch, bình đẳng trong kêu gọi đầu tư các dự án phát triển kinh tế-xã hội, hạ tầng, năng lượng…
Thành phố đã ban hành hơn 80 chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2026-2030, tập trung hỗ trợ quản trị, hạ tầng sản xuất, hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp. Thành phố cũng triển khai mạnh mẽ chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động của chính quyền, cắt giảm tối đa thời gian xử lý thủ tục hành chính, áp dụng ký số kết quả hồ sơ doanh nghiệp. Bên cạnh đó, thành phố tăng cường đối thoại, lắng nghe doanh nghiệp, hộ kinh doanh và bảo đảm giám sát chặt chẽ từ các cơ quan, tổ chức chính trị-xã hội trong triển khai Nghị quyết.
Hà Nội đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 sẽ có khoảng 230 nghìn doanh nghiệp thực tế hoạt động, đạt 27 doanh nghiệp/1.000 dân; khu vực kinh tế tư nhân đóng góp 50-55% GRDP, tương ứng khoảng 31,8-35,0 tỷ USD. Ngoài ra, khu vực này phấn đấu chiếm 45-50% tổng thu ngân sách và tạo việc làm cho 55-60% lực lượng lao động.
Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp đánh giá, môi trường sản xuất, kinh doanh của Hà Nội vẫn tồn tại những hạn chế như thủ tục hành chính còn rườm rà, tiếp cận đất đai và tín dụng còn khó khăn, một số quy định pháp luật chồng chéo, thiếu tính nhất quán. Ông Nguyễn Vân, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội (HANSIBA), Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn N&G nhận định, kinh tế tư nhân hiện vẫn đối mặt nhiều rào cản kìm hãm sự phát triển, chưa bứt phá về quy mô và năng lực cạnh tranh, chưa đáp ứng được yêu cầu, kỳ vọng là lực lượng nòng cốt của kinh tế đất nước. Đơn cử, trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, các doanh nghiệp trong nước chủ yếu dừng lại ở vai trò nhà cung ứng cấp 2, cấp 3 cho các tập đoàn có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chưa nắm giữ vị trí then chốt trong chuỗi giá trị.
Do đó, rất cần sự trợ lực từ cơ chế, chính sách đồng hành của thành phố để các doanh nghiệp tư nhân trong nước có được môi trường kinh doanh thông thoáng, những thông tin kịp thời, minh bạch để tận dụng với những cơ hội. Thành phố cần thúc đẩy các doanh nghiệp hình thành chuỗi sản xuất, cung ứng thông qua chính sách ưu đãi vượt trội, bao gồm miễn giảm thuế, hỗ trợ tiếp cận tín dụng, bảo lãnh vay vốn, ưu đãi mặt bằng kinh doanh. Bên cạnh đó, chính sách thu hút FDI cũng cần được điều chỉnh mạnh mẽ, theo hướng tăng điều kiện ràng buộc về tỷ lệ nội địa hóa và tỷ lệ sản phẩm, dịch vụ mà các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước cung cấp cho doanh nghiệp nước ngoài.
Trưởng ban Cố vấn Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Thành phố Hà Nội (HANOISME) Trịnh Thị Ngân nhấn mạnh: “Cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng việc triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW sẽ đồng bộ với các chương trình cải cách hành chính, chuyển đổi số trong quản lý nhà nước và cải thiện chất lượng dịch vụ công. Các quy định pháp luật rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện; các chính sách thuế, phí và hỗ trợ tín dụng ổn định, minh bạch. Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện để doanh nghiệp đầu tư vào đổi mới công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu”.
