Căng thẳng gia tăng về vấn đề hạt nhân Iran

Căng thẳng giữa Iran và các nước phương Tây leo thang sau khi Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ không thể thông qua dự thảo nghị quyết nhằm dỡ bỏ vĩnh viễn các lệnh trừng phạt đối với Tehran.

Phiên họp của HĐBA LHQ về dỡ bỏ trừng phạt Iran. Ảnh: UN
Phiên họp của HĐBA LHQ về dỡ bỏ trừng phạt Iran. Ảnh: UN

Tuy nhiên, các bên vẫn còn thời gian để đạt thỏa thuận trước hạn chót ngày 28/9 tới, khi các biện pháp trừng phạt tự động được khôi phục theo điều khoản “Snapback”.

Chia rẽ sâu sắc

Dự thảo nghị quyết do Hàn Quốc trên cương vị Chủ tịch HĐBA trong tháng 9 đệ trình ngày 19/9, đề xuất dỡ bỏ vĩnh viễn các lệnh trừng phạt đối với Iran. Tuy nhiên, văn kiện này đã không được thông qua, do chỉ được bốn thành viên HĐBA ủng hộ, trong khi chín thành viên bỏ phiếu chống, hai nước bỏ phiếu trắng. Nga, Trung Quốc, Algeria và Pakistan ủng hộ mạnh mẽ việc duy trì đình chỉ các nghị quyết trừng phạt Iran. Tuy nhiên, các nước châu Âu phản đối quyết liệt, Mỹ cũng gây áp lực bác bỏ nghị quyết.

Trước đó, hôm 28/8, Anh, Pháp và Đức (Nhóm E3) đã kích hoạt cơ chế “phục hồi nguyên trạng” theo điều khoản “Snapback”, hay cơ chế tự động tái áp đặt trừng phạt, trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), với lý do Iran không tuân thủ thỏa thuận. Cuộc bỏ phiếu của HĐBA được tiến hành theo quy trình nhóm E3 khởi động có thời hạn 30 ngày.

Kết quả bỏ phiếu nêu trên đồng nghĩa các lệnh trừng phạt trước đây của LHQ sẽ được áp dụng trở lại, sau khi thời hạn tự động khôi phục 30 ngày theo điều khoản “Snapback” trong JCPOA kết thúc vào ngày 28/9 tới. Song, quy định này có thể thay đổi nếu HĐBA có hành động đảo chiều. Iran và các cường quốc châu Âu vẫn còn thời gian để đạt thỏa thuận về việc trì hoãn tái áp đặt trừng phạt chống Tehran.

Cuộc bỏ phiếu đã phản ánh rõ sự chia rẽ sâu sắc giữa các thành viên HĐBA trong vấn đề hạt nhân Iran. Đại diện thường trực của Nga tại LHQ cho rằng, việc dự thảo nghị quyết không được thông qua đã vi phạm nghiêm trọng quy trình xem xét các tình huống tranh chấp liên quan JCPOA. Theo đại diện Nga, không có lý do pháp lý, chính trị hay thủ tục nào cho phép kích hoạt cơ chế “phục hồi nguyên trạng”. Phía Nga cáo buộc Nhóm E3 hành động ngoài phạm vi nghị quyết LHQ. Kết quả cuộc bỏ phiếu có thể khiến căng thẳng trong khu vực leo thang.

Đại diện Trung Quốc cũng cho rằng, châu Âu không có thẩm quyền khởi động tiến trình tái áp đặt trừng phạt Iran và cảnh báo việc thúc đẩy quá trình này có nguy cơ làm leo thang căng thẳng. Kết quả cuộc bỏ phiếu cũng gây bất lợi cho các nỗ lực ngoại giao nhằm sớm nối lại các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân Tehran. Trung Quốc kêu gọi các bên liên quan tìm giải pháp chính trị và ngoại giao khả thi để giải quyết vấn đề.

Trong khi đó, Quyền đại diện Mỹ tại LHQ hoan nghênh kết quả bỏ phiếu, cáo buộc Iran đã làm giàu urani vượt xa giới hạn đã thỏa thuận. Đặc phái viên Anh cho rằng, kết quả bỏ phiếu phù hợp với cơ chế “Snapback” và việc nhóm E3 áp dụng biện pháp “khôi phục nguyên trạng” là hoàn toàn hợp pháp...

Nguy cơ đối đầu

Trước cuộc bỏ phiếu, Iran cho biết, đã gửi thông báo tới các nước E3 nhằm ngăn chặn khả năng bị kích hoạt cơ chế tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của LHQ. Trong đó, Iran đưa ra đề xuất mà theo Bộ trưởng Ngoại giao Iran là “sáng tạo, hợp lý và công bằng” để giải quyết những mối quan ngại thật sự và mang lại lợi ích cho cả hai bên. Thông báo cũng nêu rõ Iran không thể là bên duy nhất chịu trách nhiệm thực hiện đề xuất trên.

Đại diện thường trực Iran tại LHQ đã lên án kết quả bỏ phiếu là vi phạm luật pháp quốc tế, đồng thời bác bỏ hạn chót ngày 28/9 để tái áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế nghiêm ngặt đối với Iran. Đại diện Iran tiếp tục khẳng định chương trình hạt nhân của Tehran là vì mục đích hòa bình. Iran cáo buộc Nhóm E3 đã không thực hiện nghĩa vụ của mình và cuộc bỏ phiếu tại HĐBA cho thấy cơ hội đối thoại đã bị bỏ lỡ.

Nguy cơ đối đầu giữa Iran và các nước phương Tây gia tăng sau cuộc bỏ phiếu của HĐBA. Trước nguy cơ Iran bị tái áp đặt trừng phạt, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố phản đối và khẳng định, Iran đủ sức vượt qua mọi sức ép quốc tế. Trên truyền hình quốc gia ngày 20/9, Tổng thống Pezeshkian nhấn mạnh về “khả năng thích ứng phi thường” của Iran trước áp lực quốc tế, đồng thời bày tỏ quyết tâm không khuất phục trước sức ép và yêu sách từ bên ngoài.

Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran (SNSC) ra tuyên bố cảnh báo rằng, hợp tác giữa Iran với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ “bị đình chỉ trên thực tế” nếu LHQ tái áp đặt các lệnh trừng phạt chống Iran. Tuyên bố nêu rõ, các nước châu Âu đã “hành động thiếu cân nhắc” và việc hợp tác với IAEA bị đình chỉ là nhằm đáp trả hành động của nhóm E3. SNSC giao nhiệm vụ cho Bộ Ngoại giao Iran tiếp tục tham vấn để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Bộ Ngoại giao Iran ra tuyên bố lên án cuộc bỏ phiếu của HĐBA, đồng thời cảnh báo sẽ có phản ứng thích đáng đối với “bất kỳ hành động phi pháp nào”. Tuy nhiên, Iran vẫn lưu ý rằng “cánh cửa ngoại giao” chưa đóng lại. Bộ trưởng Ngoại giao Iran có kế hoạch gặp những người đồng cấp châu Âu tại New York (Mỹ) trong tuần này.

Có thể bạn quan tâm

Một siêu thị bán hàng tiêu chuẩn chất lượng tại Nhật Bản. Ảnh: NIKKEI

Phát triển hệ thống tiêu chuẩn toàn cầu

Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố Báo cáo Phát triển thế giới 2025, với chủ đề "Tiêu chuẩn cho phát triển", trong đó nhấn mạnh việc coi tiêu chuẩn là một phần trong chiến lược phát triển để các nước từng bước hướng tới sự thịnh vượng.

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen tiếp tục dẫn đầu trong danh sách của Forbes. Ảnh: EUROPA

Phụ nữ kiến tạo tương lai

Tạp chí Forbes mới đây công bố danh sách "100 phụ nữ quyền lực nhất thế giới" năm 2025. Danh sách năm nay cho thấy, phụ nữ đang nắm giữ những vai trò then chốt trong việc định hình chính sách, dẫn dắt nền kinh tế và tạo ra ảnh hưởng văn hóa vượt biên giới.

Đấu giá trứng Phục sinh của Sa hoàng

Đấu giá trứng Phục sinh của Sa hoàng

Quả trứng Phục sinh có tên Winter Egg (trong ảnh), được Sa hoàng Nicholas II đặt làm quà tặng mẹ năm 1913, đã được mua lại với giá 30,2 triệu USD trong phiên đấu giá tổ chức mới đây tại Thủ đô London (Anh).

Bão Ditwah gây lũ lụt trên diện rộng tại Sri Lanka. Ảnh: NEWS NATION

Năm lao đao của châu Á

Tình trạng biến đổi khí hậu (BĐKH) gây bão, lũ lụt, sạt lở đất đang tàn phá hệ thống nước và điện trên khắp châu Á, đẩy hàng triệu người vào nguy hiểm và buộc các quốc gia phải chi hàng nghìn tỷ USD để duy trì các dịch vụ thiết yếu. Tương lai của châu lục này phụ thuộc hoàn toàn vào cách mà các chính phủ đầu tư ứng phó với BĐKH.

Ảnh: EURO NEWS

Cú sốc trong giới ngoại giao châu Âu

Vừa qua, bà Federica Mogherini (trong ảnh) - cựu Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) - đã nộp đơn từ chức tại Viện châu Âu, nơi bà giữ cương vị hiệu trưởng suốt 5 năm qua.

Biếm họa: RAHMA

Giật gấu vá vai

LHQ đưa ra lời kêu gọi các mạnh thường quân viện trợ 23 tỷ USD cho các hoạt động nhân đạo trong năm 2026, mức được đánh giá là quá ít ỏi, chỉ bằng một nửa so lời kêu gọi của năm 2024. Tuy nhiên, đây là con số được tính toán thực tế, trong bối cảnh các nhà tài trợ lớn cắt giảm mạnh “bầu sữa” đóng góp cho hoạt động nhân đạo.

Học sinh giới thiệu sản phẩm.

Nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo và sẵn sàng hội nhập

Chiếc máy lọc không khí dùng trong gia đình nhỏ gọn thân thiện với chi phí thấp, mô hình sạc điện hay tủ sấy mini sử dụng năng lượng mặt trời… nằm trong số những sản phẩm, mô hình sáng tạo của học sinh THPT trên cả nước, đã hiện thực hóa ý tưởng từ bài học lý thuyết thành sản phẩm thực hành.

Nhiều sản phẩm đồ chơi đã bị cơ quan chức năng thu hồi. Ảnh: AP

Chiến dịch bảo vệ sức khỏe trẻ em ở Australia

Chính quyền bang Victoria (Australia) mới đây thu hồi hàng loạt sản phẩm đồ chơi tiềm ẩn rủi ro đối với sức khỏe trẻ em. Đây là một phần trong chiến dịch kiểm tra do cơ quan chức năng triển khai đối với hệ thống cửa hàng bán lẻ và cửa hàng trực tuyến trong thời kỳ cao điểm của các hoạt động mua sắm trước Giáng sinh.

Hàng triệu người dân Syria vẫn đang cần hỗ trợ nhân đạo sau xung đột. Ảnh: REUTERS

Gian nan tiến trình chuyển đổi ở Syria

Tổng Thư ký LHQ nhấn mạnh: Những gì chờ đợi phía trước Syria không chỉ là một cuộc chuyển giao chính trị, mà còn là tái thiết những cộng đồng tan vỡ và hàn gắn chia rẽ xã hội sâu sắc.

Lực lượng an ninh Syria bảo vệ một sự kiện tại Thủ đô Damas. Ảnh: CNN

Cánh cửa mở rộng với Damas

Chính phủ Canada tuyên bố nước này đã đưa Syria ra khỏi danh sách các quốc gia nước ngoài bị coi là ủng hộ khủng bố, đồng thời xóa tên của nhóm Hayat Tahrir al-Sham - lực lượng dẫn dắt liên minh nổi dậy từng góp phần lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad - trong danh sách các tổ chức khủng bố.

Gucci cũng là một nhãn hiệu bị điều tra. Ảnh: BUSINESS TIMES

Mặt tối của ngành thời trang xa xỉ tại Italy

Hàng loạt thương hiệu thời trang cao cấp tại Italy đang bị cuốn vào cuộc điều tra quy mô lớn liên quan nghi vấn sử dụng chuỗi cung ứng bóc lột lao động. Dù chưa hãng nào bị truy cứu, vụ việc đã gây chấn động ngành thời trang toàn cầu và đặt dấu hỏi lớn về mặt tối phía sau các thương hiệu “Made in Italy”.

Biếm họa: EUCONEDIT

Kế hoạch mạo hiểm

Tập đoàn lưu ký chứng khoán Euroclear của Bỉ vừa lên tiếng cảnh báo, việc Liên minh châu Âu (EU) có kế hoạch cho Ukraine vay 140 tỷ euro (tương đương 162 tỷ USD) từ tài sản bị phong tỏa của Nga có thể sẽ bị coi là hành vi “tước đoạt” và có nguy cơ làm tăng chi phí vay nợ của các quốc gia thành viên.

Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân (thứ ba, trái sang) giới thiệu bức vẽ kỷ vật gia đình trao tặng Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam.

Nghĩa tình thủy chung Việt Nam - Cuba

Hơn 200 hình ảnh, tranh vẽ, hiện vật, tư liệu về tình hữu nghị Việt Nam - Cuba được giới thiệu trong triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” nhân kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước (1960-2025), thu hút người dân và du khách đến Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam dịp này.

Hai nhà lãnh đạo Nga (bên phải) và Ấn Độ gặp gỡ tại New Delhi. Ảnh: CHINA DAILY

Nga, Ấn Độ củng cố quan hệ đối tác chiến lược

Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa có chuyến công du Ấn Độ kéo dài hai ngày, trong bối cảnh sức ép của phương Tây với hai nước ngày càng lớn. Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên khẳng định quyết tâm tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt và đặc quyền trong tổng thể hợp tác toàn diện.

Áp lực giá cả giảm bớt là căn cứ để RBI cắt giảm lãi suất. Ảnh: GETTY

RBI đối phó “bão thuế quan” từ Mỹ

Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI - tức ngân hàng trung ương) đã cắt giảm lãi suất cơ bản trong bối cảnh lạm phát xuống thấp, tạo dư địa làm dịu bớt tác động của “cơn bão thuế quan” mà Mỹ áp lên nền kinh tế nước này.

Bức tranh đắt giá

Bức tranh đắt giá

Một bức tranh (trong ảnh) bị lãng quên suốt 40 năm của danh họa Baroque Peter Paul Rubens đã được bán với giá 2,3 triệu euro tại phiên đấu giá tổ chức mới đây ở Versailles (Pháp).

Tổng thống Nga V.Putin (bên trái) tiếp Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tại Moscow. Ảnh: GETTYIMAGES

Sự lạc quan thận trọng

Đề cập kết quả cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Đặc phái viên Tổng thống Mỹ Steve Witkoff, Trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov cho hay "hòa bình không còn là điều xa vời". Tuy nhiên, tuyên bố này cho thấy sự thận trọng của Moscow về triển vọng chấm dứt xung đột với Kiev.

Nigeria tăng cường lực lượng an ninh. Ảnh: GETTY

Thách thức an ninh của Nigeria

Tổng thống Nigeria, Bola Tinubu đã ban bố tình trạng khẩn cấp an ninh trên toàn quốc hồi tuần trước, trong bối cảnh chính phủ quốc gia Tây Phi đang phải nỗ lực đối phó làn sóng bắt cóc hàng loạt khiến hàng trăm người - chủ yếu là học sinh - bị bắt kể từ tháng 11 đến nay.

Biếm họa: MEDDY

Xu hướng “bình thường mới” nguy hiểm

Một loạt quốc gia Đông Nam Á và Nam Á đang phải đối mặt hậu quả nặng nề từ lũ lụt và sạt lở đất. Đến đầu tuần này, hơn 1.000 người đã thiệt mạng, hàng trăm người còn mất tích và hàng triệu người chịu ảnh hưởng, sau khi một dải các cơn bão và mưa lớn kỷ lục trút xuống các nước trong khu vực.

Các kỹ thuật viên lắp đặt tấm pin mặt trời trên mái nhà của một nhà máy ở thành phố cảng Karachi của Pakistan. Ảnh: AFP

Làn sóng chuyển dịch sang năng lượng sạch

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt và nhu cầu giảm phát thải trở nên cấp bách, nhiều quốc gia đang tăng tốc chuyển dịch sang năng lượng sạch nhằm bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững.

Ảnh: THE NEW YORK POST

Ứng dụng đánh dấu ô nhiễm tiếng ồn

Thành phố New York (Mỹ) đang đối mặt tình trạng ô nhiễm tiếng ồn (trong ảnh) nghiêm trọng, với hàng trăm nghìn khiếu nại mỗi năm và nhiều nguồn âm vượt xa mức chuẩn cho phép. Để giải quyết vấn đề kéo dài này, thành phố vừa giới thiệu ứng dụng giúp cư dân tự đo tiếng ồn và hỗ trợ chính quyền xử lý hiệu quả hơn.

Internet trở nên nguy hại với thanh, thiếu niên nếu thiếu chế tài giám sát. Ảnh: SAFEWISE

Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Indonesia ưu tiên bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, trong đó thúc đẩy việc xây dựng môi trường trò chơi trực tuyến an toàn, thân thiện. Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đang xúc tiến thành lập một cơ quan chuyên trách nhằm bảo vệ trẻ em trước các hành vi lạm dụng trên mạng.

Tội phạm nhắm vào trẻ em gia tăng tại Canada. Ảnh: GETTYIMAGES

"Vùng tối" ở Canada

Trung tâm Phân tích giao dịch và báo cáo tài chính Canada (Fintrac) cảnh báo, các vụ lạm dụng và tống tiền tình dục trẻ em trực tuyến - một loại tội phạm toàn cầu đáng lo ngại nhắm vào trẻ em - vẫn tiếp tục gia tăng qua từng năm, báo động mức độ nghiêm trọng của các hình ảnh và video lạm dụng tình dục trẻ em.

Gian hàng làm thủ công thu hút đông đảo học sinh tham gia.

Thúc đẩy giao lưu nhân dân Việt - Mỹ

Lễ hội Hữu nghị Việt Nam - Mỹ diễn ra ngày 23/11 tại Hà Nội là sự kiện cuối cùng trong bốn lễ hội được tổ chức tại các tỉnh, thành phố Việt Nam trong năm nay, nhằm kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ song phương.

GST được áp đối với hầu hết hàng hóa và dịch vụ tại Ấn Độ. Ảnh: GETTY IMAGES

Cải cách thuế tiêu dùng ở Ấn Độ

Chính phủ Ấn Độ chính thức áp dụng Thuế Hàng hóa và Dịch vụ (GST) phiên bản mới, được gọi là GST 2.0, từ tháng 9 vừa qua. Giới chức kỳ vọng đây sẽ là một trong những bước điều chỉnh quan trọng trong chính sách tài khóa của quốc gia đông dân nhất thế giới.