Cần hoàn thiện chính sách, pháp luật công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp

Trước thực trạng pháp luật Việt Nam vẫn chưa có quy định cụ thể về công tác xã hội trong hệ thống tư pháp một cách có hệ thống, các chuyên gia cho rằng, đã đến lúc cần nghiên cứu để xây dựng một đạo luật riêng về công tác xã hội.
Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam Trần Doãn Tiến phát biểu đề dẫn hội thảo.
Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam Trần Doãn Tiến phát biểu đề dẫn hội thảo.

Sáng 30/11, hội thảo Hoàn thiện chính sách, pháp luật công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp đã diễn ra tại Hà Nội. Sự kiện được Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phối hợp Cục Bảo trợ xã hội (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) tổ chức.

28% dân số cần tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công tác xã hội

Phát biểu đề dẫn hội thảo, ông Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, cho biết: “Công tác xã hội là nhiệm vụ chính trị quan trọng luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm nhằm bảo đảm an sinh xã hội, công bằng xã hội.”

Theo ông Tiến, tại Việt Nam hiện nay có khoảng 28% dân số cần tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công tác xã hội. Cụ thể, trong số này có khoảng 11,5 triệu người cao tuổi; 7,6 triệu người khuyết tật; 1,5 triệu trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; 9,2 triệu người hưởng trợ cấp người có công với cách mạng; hơn 210 nghìn người nghiện ma túy.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hồi, Thứ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội thông tin: "Việt Nam có dân số 100 triệu người, trong đó có 12% người cao tuổi; trên 7% là người khuyết tật; 8% dân số thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo; gần 2 triệu trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; trên 230.000 người nghiện; hàng trăm nghìn đối tượng bị xâm hại, bạo lực, bạo hành và hàng triệu người có vấn đề về sức khỏe tâm thần, có các vấn đề trong cuộc sống."

Theo ông Nguyễn Văn Hồi, Thứ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội, vẫn còn nhiều bất cập liên quan đến phát triển công tác xã hội.

Theo ông Nguyễn Văn Hồi, Thứ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội, vẫn còn nhiều bất cập liên quan đến phát triển công tác xã hội.

Trong những năm qua, thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các bộ, ngành chức năng, đặc biệt là Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Công an đã từng bước tham mưu, hoàn thiện các văn bản pháp quy về công tác xã hội để trợ giúp các đối tượng kể trên. Nhiều bộ luật, luật chuyên ngành đã được ban hành như Bộ luật Lao động; Luật Người cao tuổi; Luật Người khuyết tật; Luật Trẻ em; Luật Phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS… Bên cạnh đó, còn có nhiều nghị định, thông tư và nhiều chương trình, đề án liên quan đến công tác xã hội… đã tạo thành chỉnh thể, hệ thống hành lang pháp lý về công tác xã hội.

Mặc dù vậy, Thứ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội cũng cho rằng: Hiện nay vẫn còn nhiều bất cập liên quan đến phát triển công tác xã hội. Cụ thể, các nguồn lực cho công tác tuyên truyền lĩnh vực này hạn chế; các hoạt động truyền thông chưa được quan tâm đúng mức khiến cho một bộ phận xã hội nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ về tầm quan trọng của công tác xã hội. Bên cạnh đó, khuôn khổ pháp lý cũng như các văn bản quy phạm pháp luật về công tác xã hội vẫn chưa hoàn chỉnh và đồng bộ…

Quang cảnh buổi hội thảo.

Quang cảnh buổi hội thảo.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Trần Doãn Tiến cho rằng: Về cơ bản, pháp luật quy định trong lĩnh vực tư pháp vẫn còn có khoảng trống, rải rác, đan xen, thiếu đồng bộ và bất cập trong quá trình triển khai.

“Có thể kể đến trong lĩnh vực tư pháp hiện nay chưa có văn bản pháp luật quy định trực tiếp, cụ thể về nghề công tác xã hội hay người làm công tác xã hội. Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính chưa quy định cụ thể vai trò của nghề công tác xã hội trong quá trình xử lý người vi phạm hành chính….”, ông Tiến dẫn chứng.

Đáng lưu ý, hiện nay đội ngũ người làm công tác xã hội và cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực tư pháp vẫn còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng, làm ảnh hưởng đến việc phát triển các quy định phát triển dịch vụ công tác xã hội chuyên nghiệp trong lĩnh vực tư pháp nói riêng và các lĩnh vực khác nói chung.

Cần xây dựng luật riêng về công tác xã hội

Đánh giá trên góc độ pháp lý, bà Lê Thị Vân Anh, Phó Vụ trưởng Vụ pháp luật hình sự-hành chính (Bộ Tư pháp) cho rằng, hiện pháp luật Việt Nam vẫn chưa có quy định cụ thể về công tác xã hội một cách có hệ thống như chưa có quy định về vị trí, vai trò, chức năng, trách nhiệm và quyền hạn của người làm công tác xã hội dẫn đến những hạn chế trong phát triển dịch vụ chuyên nghiệp cũng như bảo đảm quá trình hỗ trợ đối tượng có nhu cầu.

Bên cạnh đó, các quy định về việc hỗ trợ, trợ giúp các đối tượng trong hệ thống tư pháp còn rải rác, manh mún ở nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau. Điều này cũng làm ảnh hưởng đến việc phát triển các quy định phát triển dịch vụ công tác xã hội chuyên nghiệp trong lĩnh vực tư pháp và cả các lĩnh vực khác.

“Đã đến lúc cần nghiên cứu để xây dựng một đạo luật riêng về công tác xã hội (Luật Công tác xã hội), trong đó có các quy định về công tác xã hội trong lĩnh vực Tư pháp”, bà Vân Anh đưa ra quan điểm.

Bà Lê Thị Vân Anh, Phó Vụ trưởng Vụ pháp luật hình sự-hành chính (Bộ Tư pháp).

Bà Lê Thị Vân Anh, Phó Vụ trưởng Vụ pháp luật hình sự-hành chính (Bộ Tư pháp).

Cụ thể, đại diện Vụ Pháp luật hình sự-hành chính cho rằng, trước mắt có thể tập trung vào một số vấn đề như dịch vụ công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp; vai trò, vị trí, chức năng, trách nhiệm của nhân viên công tác xã hội; cơ chế tuyển dụng người làm công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp; quy trình, trình tự triển khai mô hình dịch vụ công tác xã hội chuyên nghiệp.

Ngoài ra, Luật Công tác xã hội cũng cần tập trung hướng tới mục tiêu hỗ trợ đối tượng là người vi phạm pháp luật, người là nạn nhân, nhân chứng như mô hình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp; dịch vụ hỗ trợ, phục hồi, tái hòa nhập cộng đồng dành cho người vi phạm pháp luật….

Đưa ra giải pháp về nguồn nhân lực, bà Vân Anh khẳng định, cần có kế hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp; tổ chức tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ bảo đảm tính chuyên nghiệp của các dịch vụ can thiệp.

PGS.TS Nguyễn An Lịch, Viện trưởng Viện An sinh xã hội và phát triển cộng đồng, cũng cho rằng: Dựa trên cơ sở rút kinh nghiệm, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, tham khảo việc xây dựng các bộ luật tại Việt Nam, hệ thống luật về công tác xã hội tại Việt Nam cần khẩn trương được phê duyệt và công bố trong nước và quốc tế, đáp ứng nhu cầu trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

PGS.TS Nguyễn An Lịch, Viện trưởng Viện An sinh xã hội và phát triển cộng đồng trình bày tham luận tại hội thảo.

PGS.TS Nguyễn An Lịch, Viện trưởng Viện An sinh xã hội và phát triển cộng đồng trình bày tham luận tại hội thảo.

Cũng trong khuôn khổ hội thảo, các đại biểu cũng tập trung thảo luận, phân tích và khái quát về căn cứ, cơ sở chính trị-pháp lý liên quan đến công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp; nghiên cứu, đánh giá kết quả thực hiện công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp thời gian qua; chia sẻ kinh nghiệm, mô hình về công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp (truy tố, xét xử, điều tra, giam giữ, cải tạo, hòa nhập cộng đồng…)

Cùng với đó, các đại biểu cũng kiến nghị các giải pháp truyền thông phổ biến, tuyên truyền pháp luật; nâng cao nhận thức của toàn xã cũng như cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, các tầng lớp nhân dân về công tác xã hội nói chung và công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp nói riêng.

Theo báo cáo, hiện cả nước đã có 425 cơ sở trợ giúp xã hội, trong đó công lập có 195 cơ sở. Một số mô hình cung cấp dịch vụ công tác xã hội cũng được hình thành tại một số bệnh viện tuyến trung ương, tuyến huyện; mô hình cung cấp dịch vụ công tác xã hội trong trường học; Đoàn thanh niên; Hội phụ nữ.

Có khoảng 235 nghìn người làm công tác xã hội; hơn 100 nghìn cộng tác viên giảm nghèo, phòng chống tệ nạn xã hội, bảo vệ trẻ em và phát triển cộng đồng…

Có thể bạn quan tâm

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu trước 31/1/2026, hoàn thành xây mới, tái định cư cho những hộ có nhà bị lũ cuốn trôi, sập đổ hoàn toàn. (Ảnh: VGP)

Ý kiến cử tri

Đợt mưa lũ lịch sử xảy ra hồi tháng 7 vừa qua, bản Cửa Rào 2 có 12 gia đình bị thiệt hại nhà ở, có năm hộ đã được Bộ Công an hỗ trợ xây dựng nhà ở. Cuộc sống của các gia đình hiện rất khó khăn.

Chiến sĩ Trung đoàn bộ binh 812 giúp đồng bào Chăm ở thôn Lâm Giang (xã Hàm Thuận Bắc) dọn bùn.

Sớm ổn định cuộc sống người dân vùng ngập

Sau hơn một ngày chìm trong “biển nước”, các địa phương phía đông tỉnh Lâm Đồng đang khẩn trương hỗ trợ người dân dọn dẹp nhà cửa, vệ sinh môi trường, khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống. Các lực lượng bộ đội, công an, chính quyền địa phương cùng tình nguyện viên có mặt tại những vùng ảnh hưởng nặng.

Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng.

Xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân đạt hiệu quả cao

Chiều 5/12, Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng, nhằm giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số chuyên đề trọng tâm, cấp bách cuối năm 2025; kiểm điểm tự đánh giá xếp loại chất lượng của Ban Thường vụ Đảng ủy xã năm 2025.

Các đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Lương Quốc Đoàn (lần lượt thứ nhất và ba từ trái sang) trao giải A Giải báo chí và giải A Cuộc thi viết cho các tác giả, đại diện nhóm tác giả tiêu biểu.

Trao giải báo chí về "tam nông" tặng 34 tác phẩm xuất sắc

Năm nay, Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn ghi nhận kỷ lục về số lượng tác phẩm dự thi với gần 1.900 bài gửi. Từ đây, Ban tổ chức đã đánh giá, lựa chọn và tìm ra hai giải A, bốn giải B, sáu giải C, mười giải Khuyến khích và 12 giải chuyên đề. Báo Nhân Dân có một tác phẩm giành giải chuyên đề.

Trao giải "Vinh danh người truyền lửa" cho 15 cá nhân xuất sắc.

Vinh danh những “Người truyền lửa” vì cống hiến, đóng góp thiết thực cho cộng đồng

Những cá nhân tiêu biểu nhất của giải thưởng “Vinh danh Người truyền lửa” đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng đều có chung một tinh thần luôn nỗ lực không ngừng vì những điều tốt đẹp. Câu chuyện họ mang theo đã truyền cảm hứng, góp phần bồi đắp niềm tin, khơi dậy khát vọng cống hiến và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.

Anh Lương Minh Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Đắk Lắk trao tặng Bằng khen của Ban Chấp hành Tỉnh đoàn Đắk Lắk cho anh Nguyễn Văn Minh.

Tặng Bằng khen cho anh Nguyễn Văn Minh vì đã có hành động dũng cảm cứu người trong mưa lũ

Hành động dũng cảm của anh Nguyễn Văn Minh không chỉ hỗ trợ lực lượng chức năng kịp thời đưa người dân ở vùng lũ đến nơi an toàn, anh còn có tinh thần trách nhiệm, xả thân vì cộng đồng, là tấm gương điển hình về người tốt, việc tốt để đoàn viên, thanh niên trong và ngoài tỉnh học tập, rèn luyện.

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; điều tra làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, Thành phố Hồ Chí Minh … là một số tin tức đáng chú ý ngày 5/12.

Đoạn bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long đã bị nước biển cuốn trôi hoàn toàn.

Sớm gia cố bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải

Những ngày này, triều cường kết hợp với sóng to, gió lớn đã gây sạt lở hơn 500m bờ bao ngăn triều cường khu vực Cồn Nhàn thuộc 2 ấp Đông Thành, Hồ Thùng, xã Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long. Nước biển tràn vào đất liền gây thiệt hại thủy sản, hoa màu, ảnh hưởng khoảng 50ha đất sản xuất của hàng chục hộ dân.

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Công điện số 236/CĐ-TTg ngày 5/12/2025, yêu cầu các cơ quan chức năng khẩn trương xử lý vụ cháy xảy ra lúc 4 giờ 37 cùng ngày tại số 227 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh (TP Hồ Chí Minh), khiến bốn người thiệt mạng và hai người bị thương. 

Dự án "Mắt sáng cộng đồng" bố trí các xe phẫu thuật lưu động đạt chuẩn bệnh viện để hỗ trợ người dân vùng sâu, vùng xa.

Dự án "Mắt sáng cộng đồng": Mỗi đôi mắt sáng trở lại là một cuộc đời lần nữa mở ra

Hơn 10 năm về trước, đoàn bác sĩ của Bệnh viện Mắt quốc tế DND không quản ngại khó khăn, đến Quỳnh Nhai (Sơn La) để tiến hành thay thủy tinh thể cho hơn 100 người cao tuổi. "Đó là những ngày trời rét căm, chúng tôi 'mang' cả phòng mổ lên núi, với mong muốn đem ánh sáng trở lại cho bà con vùng cao", bác sĩ Quỳnh hồi tưởng.

Thành phố Đà Nẵng họp triển khai "chiến dịch Quang Trung".

Đà Nẵng tăng tốc triển khai "chiến dịch Quang Trung"

Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng yêu cầu việc sửa chữa và xây dựng lại nhà cửa phải bảo đảm tiêu chí an toàn, bền vững, không để tình trạng nhà làm xong 2-3 năm đã hư hỏng. Tại các địa bàn khó khăn chưa triển khai được phải có phương án tạm thời cho dân ngay.

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Hồ Văn Niên cùng lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và địa phương thực hiện nghi thức khởi công xây dựng nhà mới cho gia đình bà Hồ Thị Hương, ở xã Tây Trà.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu sớm hoàn thành việc xây mới và sửa chữa nhà cho người dân vùng bão lũ

Sáng 5/12, tại buổi lễ trao kinh phí hỗ trợ cho các gia đình có nhà bị hư hỏng do mưa lũ ở xã Tây Trà, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu địa phương huy động tối đa nguồn lực, sớm hoàn thành việc xây mới, sửa chữa nhà, để các gia đình nhanh chóng ổn định chỗ ở, an cư, lạc nghiệp.

Văn phòng Làng trẻ em SOS Việt Nam.

Cần giải quyết tốt các vấn đề đặt ra khi chuyển các Làng SOS về địa phương quản lý

Gần 40 năm qua, với sự hỗ trợ của Làng trẻ em SOS quốc tế và các nhà tài trợ, Việt Nam có hơn 7.000 trẻ em, thanh, thiếu niên được nuôi dưỡng tại 17 cơ sở. Hiện nay, do nhiều nguyên nhân, nhiều Làng trẻ SOS cơ sở bị dừng nguồn tài trợ dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.