Những “triết lý kiểu... Chợ Rẫy”
Ca mổ tim vào ngày 30-9 vừa rồi có lẽ đã không đến với Phan Xuân Hiếu (sinh năm 1972, nhà ở Phú Yên) nếu anh có tiền nong van tim cách đây 10 năm. Hay nói khác đi, có lẽ anh cũng không có cơ hội được thực hiện ca mổ trị giá 70 triệu đồng này nếu không được BV Chợ Rẫy cho… mổ nợ, bởi gia đình đã xin đưa anh về, vì sau 10 năm dành dụm, bán cả ruộng vườn, họ chỉ gom được 10 triệu đồng, vừa đủ theo phiếu báo chi phí cho cuộc nong van tim 10 năm trước.
“Nếu bệnh nhân bế tắc, nhưng BV chưa bế tắc (về chuyên môn) thì BV không được phép bỏ cuộc”, “Không để bệnh nhân vừa thoát khỏi cùng cực về bệnh tật lại phải chuyển sang cùng cực về kinh tế”… là những “triết lý kiểu Chợ Rẫy” như thế đã dẫn đến sự ra đời của “dịch vụ chữa bệnh trả góp” có một không hai này!
Ngoài Phan Xuân Hiếu, danh sách “con nợ” (tài chính lẫn ân tình) của Chợ Rẫy còn rất nhiều. Đó là bệnh nhân Dương Thị Sáu (Trà Vinh). Để thực hiện ca mổ tim trị giá 50 triệu đồng, ngoài số tiền 5 triệu đồng do bà con lối xóm gom góp giúp đỡ và 15 triệu đồng do người con trai đi làm thuê được chủ ứng trước, BV Chợ Rẫy chấp nhận ghi tên bà Sáu vào sổ nợ của mình.
Bệnh nhân Lê Thị Lệ (Bến Tre) - làm ruộng, bệnh từ nhỏ, không có tiền điều trị - mổ thắt ống động mạch, ghi nợ 15 triệu đồng. Bệnh nhân Đoàn Thị Thanh Vân (Tiền Giang), cả hai vợ chồng là nhà giáo. Nhà nghèo, có hai con nhỏ, cô bị hẹp van hai lá nặng nhưng không có tiền nên lần lữa hoài không dám đi khám, nay Chợ Rẫy đồng ý cho cô phẫu thuật nợ với chi phí 50 triệu đồng…
Để con tim đau... vui trở lại
Chuyện chuẩn bị mổ tim ở Chợ Rẫy đã được đề cập từ đầu những năm 1990, với một đội ngũ được trang bị kỹ lưỡng: tiến sĩ Phạm Thọ Tuấn Anh, tiến sĩ Trần Quyết Tiến, thạc sĩ Nguyễn Hoàng Định (được đào tạo mổ tim tại Pháp); tiến sĩ Vũ Hữu Vĩnh (học tại Nhật); thạc sĩ Nguyễn Thái An (học ở New Zealand); bác sĩ chuyên khoa 1 Lê Thành Khánh Vân (học ở Úc)… nhưng mãi đến 10 năm sau, đội ngũ này mới thoát khỏi tình trạng “trùm mền” nhờ giám đốc mới của bệnh viện - Trương Văn Việt.
Ông đã khởi xướng chuyện mổ tim, động viên anh em đi học, chủ trương trang bị đầy đủ máy móc hiện đại. Từ việc triển khai mổ tim ở khu vực chung năm 2000, đến tháng 7-2004, đơn vị mổ tim được tách thành khoa mổ tim hở với hai phòng mổ biệt lập và ê kíp mổ gồm 10 bác sĩ phẫu thuật và 5 bác sĩ phụ trách hậu phẫu. Song song đó, BV còn mời các chuyên gia từ Nhật, Australia, Pháp, Đức, Singapore sang mỗi năm hai ba đợt để trao đổi kỹ thuật tiên tiến và kết hợp thực hiện những ca phức tạp.
1.000 bệnh nhân được mổ tim trong bốn năm qua tại Chợ Rẫy là con số rất có ý nghĩa. Trong số này, có những ca khá đặc biệt như trường hợp bệnh nhân bị u từ bụng chui vào tĩnh mạch chủ, vào tim rồi tồn tại tự do ở tâm nhĩ phải, qua van ba lá, chui lên động mạch phổi. Một số giáo sư Australia, Pháp, Singapore sang Việt Nam đều từ chối mổ, nhưng các thầy thuốc của Chợ Rẫy đã xử lý thành công và đây chính là ca mổ thành công thứ 15 về trường hợp này trên thế giới.
Trường hợp khác, một bệnh nhân ở Bình Dương suốt 17 năm nay có bụng to như người có thai 8 tháng, ai cũng nghĩ bệnh gan nên bụng trướng nhưng khi khám thấy bị viêm màng tim co thắt gây xuất tiết dịch trong ổ bụng và ca bệnh này cũng đã được phẫu thuật thành công.
Đến nay, Khoa mổ tim hở của BV Chợ Rẫy có thể xử trí nhiều trường hợp đa dạng từ bệnh tim bẩm sinh tứ chứng Fallot (máu đỏ đen trộn lẫn nhau) đến sửa van hai lá, ba lá, khối u trong tim, tổn thương động mạch chủ ngực, bụng; thực hiện nhiều ca mổ bắc cầu động mạch vành trong khi tim vẫn đập (không dùng máy tim phổi nhân tạo); mổ cấp cứu nhiều trường hợp phình động mạch chủ ngực dọa vỡ, u ở tim, tắc mạch vành…
Dù đa số bệnh nhân mổ tim đều khó khăn cả về bệnh lý lẫn tài chính, nhưng Ban lãnh đạo và các bác sĩ ở Khoa mổ tim hở BV Chợ Rẫy đều mong bệnh nhân tim - nhất là bệnh nhân nghèo - có nhiều thông tin hơn để đến với Chợ Rẫy kịp thời, giúp họ đỡ thiệt hại về cả sức khỏe lẫn tiền bạc.
