Bất đồng lại nổi lên tại COP30

Vòng đàm phán khí hậu toàn cầu mới nhất đã đi được nửa chặng đường tại Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), đang diễn ra tại thành phố Belem của Brazil.

Một phiên thảo luận trong khuôn khổ Hội nghị COP30 tại Brazil. Ảnh: RAFA NEDDEMEYER
Một phiên thảo luận trong khuôn khổ Hội nghị COP30 tại Brazil. Ảnh: RAFA NEDDEMEYER

Một số sáng kiến được đề xuất, song tranh cãi và bất đồng vẫn gay gắt ngay cả với mục tiêu cũ, đặt ra thách thức lớn với tham vọng của nước chủ nhà Brazil trong tuần thảo luận căng thẳng cuối cùng.

Giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch

Không là một nội dung chính tại COP30, song vấn đề giảm nhiên liệu hóa thạch vẫn không hề “nguội” và nhiều bên tiếp tục thúc đẩy bước tiến xa hơn cho mục tiêu này sau hai năm thỏa thuận chuyển đổi, hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch đạt được tại COP28. Tổng thống Brazil Lula da Silva đã kêu gọi thống nhất một lộ trình cụ thể hơn để sớm chấm dứt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Giám đốc điều hành Chương trình Môi trường LHQ (UNEP) Inger Andersen cũng cho rằng các quốc gia cần tăng tốc hơn nữa nỗ lực giảm sử dụng, tiến tới “cai nghiện” nhiên liệu hóa thạch.

Sự ủng hộ về mặt chính trị tạo thêm động lực cho hàng chục nước thúc đẩy thảo luận đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi, dần loại bỏ nhiên liệu hóa thạch. Theo nguồn tin từ phái đoàn đàm phán của Pháp, một nhóm nước, trong đó có Pháp, Đức, Colombia và Kenya, cùng phối hợp đưa vấn đề nhiên liệu hóa thạch vào “gói đàm phán tổng thể” trong những ngày tới. Nhóm gồm khoảng 50 quốc gia ủng hộ sáng kiến này và nỗ lực vận động để đạt mức 100 quốc gia đồng thuận về lộ trình mới về giảm nhiên liệu hóa thạch.

Tuy nhiên, mục tiêu không dễ đạt được khi thời gian đàm phán không còn nhiều trước khi COP30 kết thúc ngày 21/11 tới; và thực tế là hầu hết các quốc gia sản xuất dầu mỏ bác bỏ sáng kiến này. Ước tính, 70 quốc gia cảnh báo sẽ phản đối bất kỳ thỏa thuận mới nào tại COP30 liên quan nhiên liệu hóa thạch.

Theo UNEP, nhiều tiến bộ đã đạt được trong việc triển khai cam kết theo Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, trong đó nhiều quốc gia nghiêm túc nhìn nhận về khủng hoảng khí hậu và đưa ra cam kết theo cơ chế Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC). Tuy nhiên, nỗ lực này vẫn chưa đủ, trong bối cảnh lượng khí thải tiếp tục tăng, đẩy nhiệt độ toàn cầu lên cao.

Trong báo cáo công bố trong khuôn khổ COP30, tổ chức Dự án Carbon toàn cầu cảnh báo, lượng khí thải CO2 từ các hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch dự kiến tăng 1,1%, đạt mức cao kỷ lục trong năm 2025.

Nâng quy mô tài chính khí hậu

Vấn đề tăng tài chính khí hậu trở thành tâm điểm gây chia rẽ lớn nhất tại COP30, khi các nước phát triển và đang phát triển tiếp tục gặp khó khăn trong việc dung hòa lợi ích. Một nhóm gồm 35 quốc gia do Brazil dẫn dắt đã đề xuất nâng quy mô tài chính khí hậu toàn cầu lên mức 1.300 tỷ USD mỗi năm dành cho các nước đang phát triển. Mức này cao gấp bốn lần cam kết 300 tỷ USD/năm mà các nước phát triển từng đưa ra tại COP29 năm 2024, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện đầy đủ.

Theo báo cáo mang tên Khoảng cách thích ứng biến đổi khí hậu, do UNEP công bố nhân dịp COP30, từ nay đến năm 2035, các nước đang phát triển cần từ 310 đến 365 tỷ USD/năm cho các nỗ lực thích ứng biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, mức chi thực tế mới chỉ đáp ứng 1/12 yêu cầu này. Một phần nguyên nhân là do kinh tế khó khăn, chi phí nợ công tăng cao và vốn Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) bị thu hẹp. Phần nữa là các nước đang phát triển gặp khó khăn trong tiếp nhận nguồn tài chính khí hậu. Theo Oxfam, phần lớn tài trợ khí hậu dưới dạng khoản vay, trong đó có những khoản vay không ưu đãi, làm gia tăng gánh nặng nợ công, khiến nhiều nước nghèo ngần ngại tiếp nhận các khoản tài chính khí hậu.

Các chuyên gia cũng chỉ rõ, rào cản còn do khác biệt về định nghĩa tài chính khí hậu. Các nước phát triển chỉ muốn tập trung vào giảm phát thải, trong khi các nước đang phát triển muốn mở rộng sang cả thích ứng, bồi thường tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu. Các nước phát triển tính cả khoản vay và đầu tư tư nhân, trong khi các nước đang phát triển nhấn mạnh về viện trợ không hoàn lại thay vì các khoản tín dụng. Ngoài ra, các nước giàu muốn áp dụng tiêu chí minh bạch, có thể đo lường trong việc phân bổ tài trợ, trong khi các nước nghèo không đủ năng lực kỹ thuật, công nghệ để đáp ứng yêu cầu này...

Trong vai trò chủ nhà COP30, Brazil nỗ lực thúc đẩy đàm phán, tạo đột phá nhằm thông qua đề xuất nâng quy mô tài chính khí hậu lên 1.300 tỷ USD/năm dành cho các nước đang phát triển. Brazil nhấn mạnh sáng kiến này phản ánh kỳ vọng chung của các nước đang phát triển về một cơ chế tài chính khí hậu công bằng hơn. Tuy nhiên, đề xuất này tiếp tục vấp phải tranh cãi gay gắt, bộc lộ rõ chia rẽ sâu sắc giữa các quốc gia phát triển và đang phát triển.

Có thể bạn quan tâm

Bức tranh đắt giá

Bức tranh đắt giá

Một bức tranh (trong ảnh) bị lãng quên suốt 40 năm của danh họa Baroque Peter Paul Rubens đã được bán với giá 2,3 triệu euro tại phiên đấu giá tổ chức mới đây ở Versailles (Pháp).

Tổng thống Nga V.Putin (bên trái) tiếp Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tại Moscow. Ảnh: GETTYIMAGES

Sự lạc quan thận trọng

Đề cập kết quả cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Đặc phái viên Tổng thống Mỹ Steve Witkoff, Trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov cho hay "hòa bình không còn là điều xa vời". Tuy nhiên, tuyên bố này cho thấy sự thận trọng của Moscow về triển vọng chấm dứt xung đột với Kiev.

Nigeria tăng cường lực lượng an ninh. Ảnh: GETTY

Thách thức an ninh của Nigeria

Tổng thống Nigeria, Bola Tinubu đã ban bố tình trạng khẩn cấp an ninh trên toàn quốc hồi tuần trước, trong bối cảnh chính phủ quốc gia Tây Phi đang phải nỗ lực đối phó làn sóng bắt cóc hàng loạt khiến hàng trăm người - chủ yếu là học sinh - bị bắt kể từ tháng 11 đến nay.

Biếm họa: MEDDY

Xu hướng “bình thường mới” nguy hiểm

Một loạt quốc gia Đông Nam Á và Nam Á đang phải đối mặt hậu quả nặng nề từ lũ lụt và sạt lở đất. Đến đầu tuần này, hơn 1.000 người đã thiệt mạng, hàng trăm người còn mất tích và hàng triệu người chịu ảnh hưởng, sau khi một dải các cơn bão và mưa lớn kỷ lục trút xuống các nước trong khu vực.

Các kỹ thuật viên lắp đặt tấm pin mặt trời trên mái nhà của một nhà máy ở thành phố cảng Karachi của Pakistan. Ảnh: AFP

Làn sóng chuyển dịch sang năng lượng sạch

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt và nhu cầu giảm phát thải trở nên cấp bách, nhiều quốc gia đang tăng tốc chuyển dịch sang năng lượng sạch nhằm bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững.

Ảnh: THE NEW YORK POST

Ứng dụng đánh dấu ô nhiễm tiếng ồn

Thành phố New York (Mỹ) đang đối mặt tình trạng ô nhiễm tiếng ồn (trong ảnh) nghiêm trọng, với hàng trăm nghìn khiếu nại mỗi năm và nhiều nguồn âm vượt xa mức chuẩn cho phép. Để giải quyết vấn đề kéo dài này, thành phố vừa giới thiệu ứng dụng giúp cư dân tự đo tiếng ồn và hỗ trợ chính quyền xử lý hiệu quả hơn.

Internet trở nên nguy hại với thanh, thiếu niên nếu thiếu chế tài giám sát. Ảnh: SAFEWISE

Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Indonesia ưu tiên bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, trong đó thúc đẩy việc xây dựng môi trường trò chơi trực tuyến an toàn, thân thiện. Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đang xúc tiến thành lập một cơ quan chuyên trách nhằm bảo vệ trẻ em trước các hành vi lạm dụng trên mạng.

Tội phạm nhắm vào trẻ em gia tăng tại Canada. Ảnh: GETTYIMAGES

"Vùng tối" ở Canada

Trung tâm Phân tích giao dịch và báo cáo tài chính Canada (Fintrac) cảnh báo, các vụ lạm dụng và tống tiền tình dục trẻ em trực tuyến - một loại tội phạm toàn cầu đáng lo ngại nhắm vào trẻ em - vẫn tiếp tục gia tăng qua từng năm, báo động mức độ nghiêm trọng của các hình ảnh và video lạm dụng tình dục trẻ em.

Gian hàng làm thủ công thu hút đông đảo học sinh tham gia.

Thúc đẩy giao lưu nhân dân Việt - Mỹ

Lễ hội Hữu nghị Việt Nam - Mỹ diễn ra ngày 23/11 tại Hà Nội là sự kiện cuối cùng trong bốn lễ hội được tổ chức tại các tỉnh, thành phố Việt Nam trong năm nay, nhằm kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ song phương.

GST được áp đối với hầu hết hàng hóa và dịch vụ tại Ấn Độ. Ảnh: GETTY IMAGES

Cải cách thuế tiêu dùng ở Ấn Độ

Chính phủ Ấn Độ chính thức áp dụng Thuế Hàng hóa và Dịch vụ (GST) phiên bản mới, được gọi là GST 2.0, từ tháng 9 vừa qua. Giới chức kỳ vọng đây sẽ là một trong những bước điều chỉnh quan trọng trong chính sách tài khóa của quốc gia đông dân nhất thế giới.

Nguồn: ISTOCKPHOTO

Đối tác đặc biệt ưu tiên

Theo lời mời của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, từ ngày 4 đến 5/12 tới, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ thăm cấp Nhà nước tới Ấn Độ và tham dự Hội nghị thượng đỉnh thường niên lần thứ 23 giữa hai nước.

Ảnh: AP

Thảm kịch từ lỗ hổng quản lý

Vụ hỏa hoạn tại khu phức hợp Wang Fuk Court (trong ảnh) ở quận Tai Po, Hong Kong (Trung Quốc), với ít nhất 146 người thiệt mạng và hàng trăm người mất tích, trở thành thảm kịch dân sự nghiêm trọng nhất đặc khu hành chính này trong nhiều thập niên.

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Ảnh: AP

Gần 80.000 thị thực bị thu hồi

Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo nước này đã thu hồi khoảng 80.000 thị thực không phải thị thực định cư từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai kể từ ngày 20/1.

Lực lượng chức năng Mỹ tại hiện trường vụ nổ súng. Ảnh: ABC NEWS

Mỹ siết chặt chính sách nhập cư

Chính phủ Mỹ vừa công bố một loạt biện pháp siết chặt chính sách nhập cư, trong đó có dừng xử lý đơn xin nhập cư vào Mỹ của công dân Afghanistan, rà soát các trường hợp được chấp thuận tị nạn từ thời chính quyền tiền nhiệm và ngừng tiếp nhận người di cư từ 19 quốc gia.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

Ryan Wedding trước kia và hình ảnh gần đây do FBI cung cấp. Ảnh: AP

Vết trượt của vận động viên Olympic

Giới chức Mỹ đang phát lệnh truy nã cựu vận động viên Olympic Ryan Wedding với tội danh điều hành đường dây buôn bán ma túy nguy hiểm. Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) cho biết, y đang ẩn náu tại Mexico, đồng thời công bố phần thưởng 15 triệu USD cho người cung cấp thông tin giúp bắt giữ được Wedding.

Biếm họa: ISTOCKPHOTO

Cài đặt lại quan hệ

Liên minh châu Âu (EU) và Liên minh châu Phi (AU) vừa tiến hành hội nghị thượng đỉnh nhằm cài đặt lại quan hệ vốn bị bỏ bê thời gian qua, trong bối cảnh địa - chính trị toàn cầu phân hóa sâu sắc.

Rừng siêu cây thuộc hệ sinh thái của GBB.

Bên dưới mái vòm khu vườn được check-in nhiều nhất thế giới

David, kỹ sư của Tập đoàn EcoWise khi dẫn chúng tôi đi tham quan Trung tâm năng lượng tái tạo của khu phức hợp Gardens by the Bay (Singapore) có nói rằng: “Mỗi năm Singapore có 500.000 tấn chất thải từ gỗ và cây cảnh. Chúng tôi chuyển những chất thải đó thành năng lượng”.

Một chiếc xe thử nghiệm sạc không dây trên tuyến đường A10. Ảnh: ELECTREON

Sáng kiến đường sạc xe điện không dây

Pháp đang tiên phong thử nghiệm tuyến đường cao tốc có khả năng sạc điện cho xe ngay khi đang di chuyển, mở ra kỳ vọng về một mạng lưới giao thông không phát thải, vận hành hiệu quả và bền vững trong tương lai.

Tổng thống Mỹ D.Trump (bên phải) và người đồng cấp Ukraine Zelensky tại một cuộc gặp ở Nhà Trắng. Ảnh: THE ECONOMIST

Bước tiến trong kế hoạch hòa bình Ukraine

Cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine được hai bên đánh giá hiệu quả và đạt tiến triển. Phía Mỹ tin tưởng “sớm đạt thỏa thuận cuối cùng”, hướng tới nền hòa bình công bằng và lâu dài cho Ukraine. Các nước châu Âu phản hồi tích cực, trong khi Nga khẳng định sẽ nghiên cứu kỹ và sẵn sàng thảo luận về đề xuất của Mỹ.

Ảnh: DEUTSCHLAND.DE

Mỹ không có ý định đàm phán ba bên

Chính quyền Mỹ hiện phản đối việc tổ chức cuộc đàm phán ba bên với đại diện châu Âu và Ukraine như một phần trong tiến trình giải quyết cuộc xung đột hiện nay.

Ảnh: GETTY IMAGES

BOJ cân nhắc lộ trình nâng lãi suất

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Kazuo Ueda (trong ảnh) cho biết đã trao đổi ý kiến với Thủ tướng Sanae Takaichi về việc BOJ từng bước nâng lãi suất nhằm đưa lạm phát giảm ổn định về ngưỡng mục tiêu 2%, đồng thời bảo đảm nền kinh tế đạt tăng trưởng bền vững.

Gói kích thích kinh tế mới được hy vọng chặn đà lạm phát tại Nhật Bản. Ảnh: BLOOMBERG

Nhật Bản thông qua gói kích thích kinh tế lớn

Chính phủ Nhật Bản vừa thông qua gói kích thích kinh tế quy mô lớn trị giá 21.300 tỷ yên (tương đương 135 tỷ USD) nhằm đối phó lạm phát gia tăng. Đây là một quyết sách được đánh giá là vì người dân của chính quyền nữ Thủ tướng Sanae Takaichi, trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế “đất nước mặt trời mọc”.

Doanh nghiệp Nhật Bản giới thiệu sản phẩm. Ảnh: THANH TÂM

Cầu nối hợp tác địa phương Việt Nam - Nhật Bản

Ngày 25/11, Diễn đàn hợp tác địa phương Việt - Nhật sẽ diễn ra tại Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh với chủ đề “Đồng hành phát triển toàn diện - Kiến tạo tương lai bền vững”. Thông qua đó tạo diễn đàn giao lưu nhân dân hai nước, đồng thời nhấn mạnh vai trò chủ động của địa phương trong hội nhập quốc tế.

Biếm họa: RUCKE SOUZA

Tiếng nói đồng thuận

Hội nghị lần thứ 11 (COP11) các bên tham gia Công ước khung của Tổ chức Y tế thế giới về kiểm soát thuốc lá (WHO FCTC) đã bế mạc tại Geneva (Thụy Sĩ) sau gần một tuần làm việc.

FBI thu thập tài liệu về mạng lưới 764 trong một cuộc điều tra. Ảnh: AFP

Bóng tối trên không gian mạng

Một mạng lưới cực đoan hoạt động chủ yếu trên internet đang trở thành một trong những mối đe dọa nguy hiểm nhất đối với trẻ vị thành niên. Chính phủ Mỹ mới đây buộc phải đẩy mạnh các chiến dịch truy quét cũng như siết chặt quản lý nền tảng số nhằm ngăn chặn vòng xoáy bạo lực này.