Băng vĩnh cửu tan chảy đe dọa gây hư hại 50% cơ sở hạ tầng ở Bắc Cực

Các nhà khoa học ngày 11/1 đưa ra cảnh báo khoảng 50% cơ sở hạ tầng ở Bắc Cực có nguy cơ bị hư hại vào năm 2050 do lớp băng vĩnh cửu ở khu vực này đang tan chảy nhanh chóng, đòi hỏi hàng chục tỷ USD cho công tác bảo trì và sửa chữa.

Một tòa nhà công nghiệp ở Cộng hòa Sakha (Yakutia), LB Nga bị phá hủy khi lớp băng vĩnh cửu dưới móng tòa nhà tan chảy. (Ảnh: Reuters)
Một tòa nhà công nghiệp ở Cộng hòa Sakha (Yakutia), LB Nga bị phá hủy khi lớp băng vĩnh cửu dưới móng tòa nhà tan chảy. (Ảnh: Reuters)

Theo bản đánh giá nghiên cứu khoa học đăng tải trên tạp chí “Nature Reviews Earth & Environment”, lớp băng vĩnh cửu trên Trái đất đang ấm dần lên ở mức trung bình 0,3-1oC mỗi thập kỷ kể từ những năm 1980. Trong đó, một số nơi ở khu vực Bắc Cực cao (High Artic) ghi nhận nền nhiệt tăng hơn 3oC trong 40 năm qua.

Theo các nhà khoa học, mức tăng nhiệt này đủ làm tan chảy một phần lớn của tầng đất đóng băng vĩnh cửu. Thực tế, các cơ sở hạ tầng như đường sá, công trình xây dựng ở khu vực Alaska, phía Bắc của nước Nga và Canada đang có dấu hiệu bị rạn nứt.

Ông Dmitry Streletskiy, nhà địa lý học thuộc Đại học George Washington (Mỹ) và đồng tác giả của nghiên cứu trên, nhấn mạnh các công trình xây dựng trên vùng đất băng vĩnh cửu đang “gặp phiền toái”. Tuy nhiên, ông cho rằng không giống như một trận động đất, quá trình ảnh hưởng diễn ra tương đối chậm, nhờ đó mà con người vẫn có đủ thời gian để giảm thiểu một phần thiệt hại có thể xảy ra.

Các nhà khoa học nhận định xu hướng này sẽ còn tiếp tục trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Phân tích hình ảnh vệ tinh, các nhà khoa học ước tính ít nhất 120 nghìn tòa nhà, 40 nghìn km đường sá, và 9.500 km đường ống có thể bị hư hại, đáng chú ý là một số đường cao tốc của Canada, Hệ thống đường ống xuyên Alaska, và các thành phố Vorkuta, Yakutsk và Norilsk của Nga.

Tuy nhiên, hoạt động xây dựng của con người hiện vẫn đang tiếp diễn ở Bắc Cực. Những hình ảnh vệ tinh cho thấy số lượng cơ sở hạ tầng dọc bờ biển khu vực này đã tăng 15% (tương đương 180 km2) kể từ năm 2000 đến nay, chủ yếu liên quan đến ngành công nghiệp dầu khí (70%).

Trong quá trình thi công các công trình trên vùng đất băng vĩnh cửu, các nhà thầu đã áp dụng nhiều công nghệ có chi phí cao như đặt các đường ống tản nhiệt dọc theo tuyến đường và phần móng để bảo đảm sự ổn định của lớp băng vĩnh cửu.

Ước tính chi phí bảo trì, bảo dưỡng các hạ tầng chính có thể tăng thêm 15,5 tỷ USD đến giữa thế kỷ, tuy nhiên, điều này được cho là vẫn không thể ngăn được thiệt hại dự báo có thể lên đến 21,6 tỷ USD.

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu đã và đang tập trung vào việc theo dõi lượng carbon tích trữ trong lớp băng vĩnh cửu. Họ quan ngại rằng sự tan chảy của lớp băng này sẽ khiến một lượng khí nhà kính khổng lồ (CO2 và methane) thoát ra bầu khí quyển và làm trầm trọng thêm tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay.

Có thể bạn quan tâm

Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thi công rà phá bom mìn, vật nổ trên tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc.

Hồi sinh những vùng đất ô nhiễm bom mìn

Nửa thế kỷ sau chiến tranh, bom mìn và vật nổ vẫn nằm lại trong lòng đất là mối đe dọa thường trực cho hàng triệu người dân. Với nỗ lực của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam cùng sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, công cuộc làm sạch đất ô nhiễm đang từng bước mang lại những đổi thay rõ rệt.

“Màn sương” bụi mịn độc hại bao phủ Hà Nội những ngày qua. (Ảnh MAI MAI)

Xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Những tháng cuối năm, Thủ đô Hà Nội luôn ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tại các thời điểm đo, chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động đỏ. Theo thống kê hằng năm của Cổng thông tin quan trắc môi trường (CEM.ORG.VN), không khí Hà Nội nằm trong top 10 thành phố trên thế giới về mức độ ô nhiễm.

Nhân viên lấy dữ liệu tại Trạm Khí tượng thủy văn Sa Pa, tỉnh Lào Cai. (Ảnh TRỌNG TÙNG)

Ứng dụng công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm thiên tai

Năm 2025 được đánh giá là một năm hứng chịu nhiều đợt thiên tai kỷ lục của nước ta từ trước đến nay. Chính vì vậy, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng cụ thể các mô phỏng cảnh báo từ sớm, từ xa đang là vấn đề được quan tâm nhằm nâng cao năng lực dự báo thiên tai.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam

Lũ lụt tháng 11/2025 chỉ là một phần của các nguy cơ từ biến đổi khí hậu cực đoan ở Việt Nam. Câu chuyện về hành trình chống chọi với lũ lụt của Hà Lan, từ những thảm họa lịch sử đến các giải pháp kỹ thuật cụ thể, đang trở thành mô hình tham khảo thiết thực cho Việt Nam trong việc quản lý rủi ro dài hạn.

Trụ sở Tập đoàn Viettel là một trong số ít toà nhà ở Việt Nam đăng ký để nhận được chứng chỉ xanh.

Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia

Thực hiện Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 328/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Kế hoạch tập trung tích hợp phát triển năng lượng vào quy hoạch đô thị-nông thôn, khuyến khích điện mặt trời, chuyển đổi năng lượng xanh.

(Ảnh minh họa)

Cảnh báo lũ quét, sạt lở tại các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng do mưa lớn diện rộng

Dự báo, trưa và chiều nay (4/12), khu vực các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng tiếp tục có mưa to đến rất to. Cơ quan khí tượng cảnh báo, người dân và chính quyền các địa phương trên cần chuẩn bị các phương án ứng phó nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại nhiều xã, phường do mưa lớn diện rộng.