Giao lưu hữu nghị, hiểu nhau hơn
Mỗi chặng hành trình, chúng tôi đều gặp những người dân Trung Quốc có tình cảm gắn bó với Việt Nam. Tháng Tư năm nay, tôi đã dự Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt-Trung lần thứ 9 và đây là lần thứ hai trong năm, từ cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, Lạng Sơn qua cửa khẩu Hữu Nghị Quan (Trung Quốc) đến Bằng Tường. Khung cảnh quen thuộc gợi nhiều kỷ niệm, cảm xúc vẫn vẹn nguyên. Chúng tôi nhận phòng ở Khách sạn quốc tế Gỗ Đỏ, Quảng Duyệt Thượng, Bằng Tường. Vì không biết tiếng Trung, tôi dùng tiếng Anh giao tiếp với các nhân viên khách sạn nhưng ai cũng ngơ ngác nhìn. Chợt có anh đầu bếp hỏi tôi bằng tiếng Việt: Anh là người Việt Nam à? Rồi anh khoe trước đây anh làm đầu bếp ở một nhà hàng nổi tiếng tại Hải Phòng.
Đoàn Việt Nam có 25 thành viên, gồm 24 phóng viên, nhà báo, người nổi tiếng đến từ 11 cơ quan báo chí, truyền thông hàng đầu và 1 học giả từ Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Đồng hành với Đoàn Việt Nam là các bạn đồng nghiệp Trung Quốc. Bạn đưa chúng tôi đến thăm Đài Phát thanh-Truyền hình Quảng Tây, Đài Phát thanh-Truyền hình Quảng Đông, giao lưu với giới báo chí địa phương. Cả hai đài đều có trang thiết bị khá hiện đại, hoạt động theo mô hình tích hợp đa phương tiện, bao gồm phát thanh, truyền hình, truyền hình trực tuyến, ứng dụng di động, phát sóng và truyền dẫn tín hiệu truyền hình, có kênh tiếng Việt. Tạp chí “Hoa Sen” phát hành song ngữ Hoa-Việt của Đài Quảng Tây, phối hợp với Đài Phát thanh-Truyền hình Quảng Ninh của Việt Nam, đã được nhận bằng khen của Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh.
Trong hành trình giao lưu hữu nghị, Đoàn đã được hướng dẫn thăm một số “địa chỉ đỏ” của bạn: Bảo tàng Khởi nghĩa Long Châu, Bảo tàng Cải cách và Mở cửa Thâm Quyến, Bảo tàng Đoàn quân Đông Giang, Quảng Đông, Bảo tàng Di tích Đại hội lần thứ III Đảng Cộng sản Trung Quốc…, qua đó có cái nhìn toàn diện hơn về cách mạng Trung Quốc.
Hành trình “kí ức đỏ” theo dấu chân Bác Hồ
Trong những di tích lịch sử ở Quảng Đông, có hai di tích liên quan mật thiết với phong trào đấu tranh yêu nước và cách mạng của Việt Nam, cũng là minh chứng sống động, trường tồn cho tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước, như mạch nguồn trong mát âm thầm chảy qua nhiều thế hệ.
Thăm Di tích Lớp huấn luyện chính trị thanh niên Việt Nam tại Trụ sở Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, tọa lạc tại số nhà 248 và 250 đường Văn Minh, quận Việt Tú, Quảng Châu, nghiên cứu sinh Lư Kim Linh tâm sự: Đến thăm Di tích, tôi hiểu rằng, Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại của Việt Nam, được nhân dân Trung Quốc rất kính trọng. Từ tháng 11/1924 đến tháng 5/1927, đồng chí Hồ Chí Minh ở Quảng Châu, đây cũng là một trong những giai đoạn quan trọng trong thời kỳ hoạt động cách mạng ở nước ngoài của Người. Khi ở Quảng Châu, Người tích cực tham gia hoạt động và đã thiết lập tình hữu nghị với Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng như với nhân dân Trung Quốc.
Đến Công viên Nghĩa trang Hoàng Hoa Cương, chúng tôi cảm nhận được sự kính trọng, ngưỡng mộ của nhân dân Trung Quốc trước tấm gương hy sinh của Liệt sĩ Việt Nam Phạm Hồng Thái, người đã làm nên sự kiện “Tiếng bom Sa Diện” mưu sát Toàn quyền Đông Dương Martial Merlin tại Khách sạn Victoria thuộc tô giới Sa Diện của Anh.
Thi hài liệt sĩ được chính quyền Trung Hoa Dân Quốc của Tôn Trung Sơn trân trọng mai táng tại Công viên Nghĩa trang Hoàng Hoa Cương, nơi yên nghỉ của 72 liệt sĩ Trung Quốc hy sinh trong cuộc Cách mạng Tân Hợi 1911 lật đổ Triều đình Mãn Thanh. Năm 1958, mộ liệt sĩ Phạm Hồng Thái được chính quyền thành phố Quảng Châu tôn tạo bằng đá hoa cương, uy nghi, trang trọng.
Đến “thung lũng silicon” Quảng Đông, thấy tiềm năng hợp tác
Trong khuôn khổ “Hành trình hữu nghị Việt-Trung”, chúng tôi có cơ hội chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của Trung Quốc và những bài học thành công ở Thâm Quyến, Đông Hoản, Quảng Châu.
Đi tàu đường sắt cao tốc ở Trung Quốc là trải nghiệm thật ngạc nhiên và thú vị. Đường sắt cao tốc Thâm Nam (Shenzhen–Nanning High-Speed Railway) là tuyến đường sắt cao tốc đang được xây dựng, kết nối thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông với thành phố Nam Ninh, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây.
Tuyến có tổng chiều dài 661km, tốc độ khai thác tối đa 350km/giờ. Trải nghiệm thực tế, từ Nam Ninh (Quảng Tây) tới “thung lũng silicon” Thâm Quyến (Quảng Đông), ngồi tàu cao tốc mất 3 giờ 30 phút, giá vé từ 325 đến 400 Nhân dân tệ tùy từng vị trí ngồi và khung giờ chạy. Hướng dẫn viên trên tàu kể: Trước đây đi khoảng 6 tiếng đến Thâm Quyến, sau khi hoàn thành, tuyến Đường sắt cao tốc đã rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa Thâm Quyến và Nam Ninh.
Từ Thâm Quyến xuống Quảng Châu, đường dài gần 140km, xe chạy khoảng 1 giờ 40 phút. Ở Quảng Châu, chúng tôi đã có 13 phút trải nghiệm xe ô tô tự lái tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Khoa học và Công nghệ Văn Viễn Tri Hành Quảng Châu (WeRide). Với sứ mệnh “thay đổi phương thức di chuyển của con người bằng công nghệ lái xe tự động”, chiếc xe bus hạng trung không người lái tự động vận hành theo chương trình, có thể "lượn, lách" trên đường, dừng lại khi đèn đỏ hoặc gặp chướng ngại vật, tự động đi khi đèn xanh bật lên.
Đến tham quan Công ty Ehang, doanh nghiệp công nghệ giao thông hàng không tiên tiến hàng đầu thế giới đang hiện thực hóa mục tiêu giúp mọi người đều có thể tiếp cận các hình thức giao thông hàng không an toàn, tự động và thân thiện với môi trường. Các dòng phương tiện bay không người lái cất và hạ cánh thẳng đứng chạy bằng điện (eVTOL), ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như du lịch hàng không, giao thông đô thị, di chuyển liên đô thị, vận chuyển logistics và cứu hộ, cứu nạn khẩn cấp.
Chúng tôi được nghe giới thiệu về thương hiệu OPPO nổi tiếng thế giới trong lĩnh vực thiết bị di động nhờ năng lực đổi mới công nghệ vượt trội, như công nghệ sạc nhanh, chip xử lý hình ảnh tự nghiên cứu MariSilicon X; dòng sản phẩm Find X7 tích hợp mô hình ngôn ngữ lớn chạy trên thiết bị AndesGPT, chính thức bước vào kỷ nguyên điện thoại AI.
Đặc biệt và thú vị nhất là chuyến thăm UBtech, Công ty chuyên nghiên cứu, chế tạo robot hình người. Con robot to gần bằng người thật, tương tác được với nhiều ngôn ngữ, có thể mang vác vật nặng, biểu diễn kungfu, di chuyển theo lệnh, biết tự thay pin khi sắp hết nguồn.
Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Bàng Kiến Tân, Phó Tổng Giám đốc Công ty UBtech, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu UBtech. Ông cho biết, UBtech hướng tới những đột phá trong phát triển robot hình người dùng trong công nghiệp, UBtech chú trọng phát triển robot làm bạn với con người cũng như robot cho logistics thông minh, nhà kho thông minh, robot cho dịch vụ thương mại, robot vệ sinh công cộng, robot dịch vụ ăn uống, robot làm vườn, robot dùng trong y tế và điều dưỡng với mục tiêu lâu dài là đưa robot thông minh vào mọi gia đình, mọi ngành nghề. Trong 1, 2 năm gần đây, UBtech đã hợp tác với Việt Nam trong các giải pháp giáo dục. UBtech có thể cùng với Việt Nam phát triển trí tuệ nhân tạo, tiềm năng hợp tác của chúng ta rất lớn.
Không chỉ là ghi chép mà còn là “gieo hạt”
Sáng 28/12, ngày hoạt động cuối cùng của “Hành trình hữu nghị Việt-Trung”, Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh Quảng Đông chủ trì, phối hợp cùng Đại học Trung Sơn tổ chức Chương trình giao lưu giữa các phóng viên và học giả Việt Nam và Trung Quốc. Nhiều nhà nghiên cứu và đông đảo sinh viên Đại học Trung Sơn, Đại học Ngoại ngữ Ngoại thương Quảng Đông và các trường đại học tại Quảng Đông cùng dự.
Trung Sơn là trường đại học danh tiếng do Tôn Trung Sơn - anh hùng dân tộc vĩ đại, nhà yêu nước kiệt xuất và người tiên phong của cách mạng dân chủ Trung Quốc - sáng lập vào năm 1924, với sự tham gia của nhiều nhà lãnh đạo tiền bối của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Hơn 100 năm trước, Trường trung học và tiểu học thuộc đại học Quảng Đông, tiền thân của Đại học Trung Sơn đã đón nhận 8 thiếu niên Việt Nam do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đưa sang học tập. Từ những năm 1950, Trường Trung Sơn đã tiếp nhận lưu học sinh Việt Nam, đào tạo cho Việt Nam nhiều thế hệ nhân tài, thông thạo ngôn ngữ, am hiểu sâu sắc văn hóa hai dân tộc, là nòng cốt thúc đẩy giao lưu hữu nghị Trung-Việt.
Tại buổi giao lưu, ông Lâm Khánh Kiên, Chủ nhiệm Trung tâm Truyền hình đối ngoại, Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh Quảng Đông phát biểu: “Hành trình khám phá lần này không chỉ là ghi chép quãng đường mà còn là hành động gieo hạt. Những thước phim, con chữ và nền tảng truyền thông chính là ánh nắng, là cơn mưa để nuôi dưỡng tình hữu nghị giữa hai nước. Mối tình hữu nghị Việt-Trung trải qua năm tháng, cành lá sum suê. Hành trình khám phá lần này lấy truyền thông làm cầu, lấy lịch sử làm gốc, lấy đổi mới làm cánh, ôn lại ký ức đỏ, mở ra đường lối hợp tác tương lai”.
Tiến sĩ Trương Thị Bích Hạnh (Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) trình bày tham luận “Phát triển giao lưu nhân văn Việt Nam-Trung Quốc từ góc nhìn lịch sử”, cho biết, lãnh tụ Trung Quốc Tôn Trung Sơn đã nhiều lần sang hoạt động tại Việt Nam, ít là hai tuần, nhiều là hơn một năm, để vận động cứu nước trong giới Hoa kiều và hợp tác với các nhà yêu nước Việt Nam.
Với nhãn quan của một nhà ngoại giao, Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu Nguyễn Việt Dũng khẳng định: “Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng núi liền núi, sông liền sông, chia sẻ nhiều giá trị về văn hóa, lịch sử. Nhân dân hai nước có mối quan hệ mật thiết gắn bó hàng nghìn năm. Thực tế đã chứng minh, khi nhân dân hai nước đồng thuận, nền tảng xã hội, tin tưởng xã hội cao hơn sẽ là điều kiện thuận lợi để thực hiện các phương hướng, nội dung hợp tác khác thực chất, sâu sắc hơn. Các phóng viên Việt Nam và Trung Quốc sẽ có nhiều tư liệu quý báu để tiếp tục kể những câu chuyện sinh động về tình cảm hữu nghị truyền thống do lãnh đạo và nhân dân hai nước dày công vun đắp”.
Ngồi bên tôi trong buổi giao lưu là Nghiên cứu viên cao cấp Viện Nghiên cứu Đông Nam Á-Đại học Trung Sơn, Phùng Vĩnh Phù, đã nghỉ hưu. Ông đã nhiều lần đến Việt Nam, ông đã đến những nơi Tôn Trung Sơn từng hoạt động.
Với tiếng Việt rất lưu loát, ông sôi nổi nói: "Tôi rất mừng khi biết có đoàn Việt Nam sang. Tôi đã tham gia giảng dạy cho nhiều sinh viên người Việt Nam, họ rất chăm chỉ, dễ mến, có chí tiến thủ. Các thế hệ thanh niên hai nước cần kiên trì đi theo con đường lý tưởng cách mạng của các bậc tiền bối, vun đắp cho tình hữu nghị giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc."