Tại “Diễn đàn Xu hướng tiêu dùng Việt Nam” do Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh (BCSI) tổ chức tại Hà Nội, nhiều chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực kinh tế thương mại đã đánh giá tổng quan về thị trường hàng hóa trong thời gian qua và đưa ra các giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển ngành hàng tiêu dùng trong thời gian tới.
Dự báo về xu hướng tiêu dùng năm 2024, đại diện BCSI cho hay kinh tế Việt Nam đang giai đoạn phục hồi chậm. Trong bối cảnh chung nhiều biến động, việc nắm bắt nhu cầu, thói quen mua sắm cũng như dự đoán và bắt kịp xu hướng tiêu dùng của khách hàng đối với mỗi doanh nghiệp càng trở nên khó khăn. Thông tin tại diễn đàn, theo số liệu công bố của Tổng cục Thống kê (tính đến ngày 29/5), tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành tháng 5/2024 ước đạt 519,8 nghìn tỷ đồng, tăng 9,5% so cùng kỳ năm trước. Trong đó nhóm hàng lương thực, thực phẩm tăng 9,9%, đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình tăng 9,0%, may mặc tăng 9,3%, dịch vụ lưu trú, ăn uống tăng 17,0%, du lịch lữ hành tăng 34,3%.
Chia sẻ tại diễn đàn, Công ty TNHH NielsenIQ Việt Nam cho biết, các nghiên cứu người tiêu dùng 2024 của NielsenIQ cho thấy người tiêu dùng khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang gặp áp lực về việc chi phí sinh hoạt tăng, dẫn tới việc cắt giảm chi tiêu các mặt hàng tùy ý để cân bằng chi tiêu cho các mặt hàng thiết yếu, đồng thời đưa ra những quyết định mua sắm cẩn trọng hơn. Theo đó, 89% người tiêu dùng tìm kiếm mức giá thấp hơn, 72% giảm tổng chi tiêu. Số liệu về nghiên cứu hành vi khách hàng cho biết, người tiêu dùng đang cắt giảm chi tiêu từ ngắn hạn sang dài hạn. Cụ thể, quý III/2023, có 66% người tiêu dùng lựa chọn nấu ăn tại nhà, con số này của quý IV/2023 là 60% và quý I/2024 là 62%. Ngoài ra, 50% người tiêu dùng giảm bớt mua sắm món đồ sang trọng, 31% hoãn các chi phí lớn.
Ở Việt Nam, theo NielsenIQ, 36% người tiêu dùng lo ngại về tình hình suy thoái kinh tế và 25% lo ngại về việc mất việc làm. Người trẻ (18-25 tuổi) cải thiện tình hình tài chính bằng cách tăng thu nhập trên các nền tảng mạng xã hội và chi tiêu tiết kiệm hơn, nhóm người lớn tuổi (46-55 tuổi) có xu hướng cắt giảm chi tiêu cho các mặt hàng không cần thiết. Những thay đổi này mang tới nhiều thách thức và biến động, buộc doanh nghiệp cũng phải thay đổi chiến lược để tiếp cận người tiêu dùng hiệu quả hơn, cung cấp các giải pháp phù hợp và tạo sự hài lòng cho người tiêu dùng.
Theo đại diện Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương), sức cầu tiêu dùng chịu tác động của nhiều nhân tố bao gồm độ tuổi, giới tính, ngành nghề, thu nhập, văn hóa, công nghệ và chính sách, pháp luật. Để ổn định thị trường, các doanh nghiệp cần linh hoạt trong việc nắm bắt các quy định, chính sách, pháp luật trong nước và quốc tế về tiêu dùng. Nghiên cứu xu hướng, hành vi tiêu dùng theo từng ngành hàng, đồng thời có chiến lược xây dựng và phát triển thương hiệu, sản phẩm để tăng khả năng cạnh tranh trong việc đáp ứng các nhu cầu của người tiêu dùng.
