Cụ thể, một loạt dự án do PVN nắm giữ, thực hiện như chuỗi khí điện Lô B - Ô Môn, Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3, 4 hay Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1... đang gặp những khó khăn tương ứng nhất định suốt thời gian qua. Trong đó, ghi nhận trường hợp vướng mắc kéo dài nhiều năm nhưng chưa được giải quyết dứt điểm và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, hiệu quả các dự án và an ninh năng lượng quốc gia thời gian tới.
Mối lo an ninh năng lượng
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan cũng như các ủy viên Ban Chỉ đạo Nhà nước các chương trình, công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành năng lượng tập trung giải quyết dứt điểm các khó khăn, vướng mắc thuộc nhiệm vụ, tất cả vì lợi ích chung của quốc gia, mục tiêu bảo đảm cung ứng điện, giữ vững an ninh năng lượng.
Liên quan đến vướng mắc về cơ chế chính sách, các bộ, ngành liên quan chủ động rà soát, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật, Nghị định và các văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý cho việc triển khai các dự án, đặc biệt đối với thực hiện đầu tư, xây dựng các dự án điện gió ngoài khơi.
Đối với các vướng mắc liên quan đến thủ tục pháp lý, hành chính, chủ động nghiên cứu xử lý theo thẩm quyền, hoặc đề xuất báo cáo Thủ tướng xử lý nhằm hỗ trợ chủ đầu tư tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ các dự án. Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét với những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội và phải thực hiện theo đúng trình tự thủ tục quy định, trong đó có Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Được biết, đề án thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi và các dự án gồm: Chuỗi khí điện lô B, nhiệt điện Nhơn Trạch 3, 4 và các đường dây giải tỏa công suất các nhà máy, nhiệt điện Long Phú 1 và các dự án đường dây 500 kV mạch 3 là các dự án quan trọng nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia giai đoạn 2025-2030, đồng thời góp phần thực hiện cam kết của Chính phủ tại Hội nghị COP26 đưa mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Chi tiết nhiệm vụ, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công thương chủ trì, phối hợp các bộ, ngành và các tập đoàn, doanh nghiệp rà soát, xây dựng Đề án thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi, trình Chính phủ trong tháng 5/2024 để xem xét việc báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định đối với những vấn đề vượt thẩm quyền.
Trường hợp đề xuất ban hành nghị Quyết của Quốc hội, Bộ Công thương phải thực hiện theo đúng trình tự thủ tục quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và pháp luật liên quan.
Về nhiệt điện LNG Nhơn Trạch 3 và 4, Bộ Công thương thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung chỉ đạo của Thủ tướng tại Văn bản số 240/VPCP-CN ngày 18/1/2024. Trong đó, có nhiệm vụ chỉ đạo, hướng dẫn thỏa thuận sớm, dứt điểm về cơ chế mua bán điện của nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 giữa Petrovietnam/PVPower và EVN theo quy định.
UBND tỉnh Đồng Nai được giao chỉ đạo giải quyết khó khăn, vướng mắc liên quan đến bàn giao, cho thuê đất và hạ tầng trong tháng 4/2024 để xây dựng nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 bảo đảm an toàn, tiến độ hoàn thành.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng yêu cầu tỉnh Đồng Nai khẩn trương xử lý các khó khăn, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, điều chỉnh quy hoạch, bổ sung kế hoạch sử dụng đất, sớm bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thi công các dự án lưới điện bảo đảm giải tỏa toàn bộ công suất khi các nhà máy điện đi vào vận hành thương mại theo kế hoạch.
Về chuỗi dự án khí điện lô B, Bộ Công thương thực hiện đầy đủ, kịp thời các nhiệm vụ theo thẩm quyền và các chỉ đạo liên quan trước đó của Lãnh đạo Chính phủ. Đặc biệt, hoàn thành sửa đổi các thông tư, quy định về thị trường điện theo thẩm quyền và quy định pháp luật.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính trình Thủ tướng xem xét, quyết định Đề xuất dự án đối với nhà máy nhiệt điện Ô Môn III sử dụng nguồn vốn ODA Nhật Bản trong tháng 3/2024 theo quy định, bảo đảm tiến độ triển khai phù hợp với tiến độ chung của chuỗi dự án.
Đối với nhiệt điện Long Phú 1, Petrovietnam khẩn trương xem xét, quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền; đàm phán với phía bạn để thống nhất các nội dung còn có ý kiến khác nhau và nghiên cứu, xây dựng giải pháp để tiếp tục triển khai, hoàn thành dự án.
Với các vấn đề vượt thẩm quyền, Petrovietnam báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Tổ công tác của Thủ tướng xem xét chỉ đạo.
Trọng trách của Bộ Công thương
Được biết, liên quan tới các dự án năng lượng trọng điểm, nhất là các dự án dầu khí, Chính phủ và bộ, ngành đã nhiều lần họp bàn và xác định trở lực cốt lõi, cũng như đưa các yêu cầu, chỉ đạo rốt ráo để xử lý vướng mắc nhằm đẩy nhanh tiến độ.
Đơn cử, đầu năm trước, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Nhà nước các dự án trọng điểm về dầu khí nhận định, tiến độ triển khai các dự án vẫn bị chậm so với kế hoạch đề ra.
Nguyên nhân là do các chủ đầu tư dự án chưa làm hết trách nhiệm của mình, chưa quyết liệt trong xử lý các hạn chế, vướng mắc của từng dự án theo thẩm quyền, các giải pháp, kiến nghị còn chung chung hoặc chưa phù hợp với quy định.
Nhằm thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án trọng điểm dầu khí, Ban Chỉ đạo đưa ra một số nhiệm vụ cụ thể với từng trường hợp liên quan. Điển hình, đối với chuỗi dự án khí điện lô B Ô Môn, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư: khẩn trương hoàn thành thủ tục thẩm định đề xuất dự án nhà máy điện Ô Môn III sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản trình Thủ tướng xem xét, chấp thuận trong tháng 1/2023; sớm phê duyệt điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án đường ống dẫn khí lô B - Ô Môn, hoàn thành trong tháng 1/2023.
Ban Chỉ đạo đề nghị PVN phối hợp với các bên nước ngoài (MOECO, PTTEP), EVN và chủ đầu tư các nhà máy điện Ô Môn thực hiện nghiêm chỉ đạo của Bộ Công thương tại thông báo ngày 28/11/2022.
Cụ thể một số nội dung yêu cầu đáng chú ý như: Hoàn thành đấu thầu để ký kết hợp đồng EPC#1 và EPC#2 chậm nhất trong tháng 6/2023, Đàm phán, thống nhất và ký kết các thỏa thuận thương mại (GSPA, GSA, PPA) chậm nhất trong quý II/2023; PVN hoàn thiện phương án thu xếp vốn cho các dự án thành phần của chuỗi dự án khí - điện lô B báo cáo Ủy ban quản lý vốn xem xét phê duyệt…
