Yếu tố bản địa trong văn học trinh thám

Vừa qua, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp các đơn vị đồng hành tổ chức tọa đàm “Văn học trinh thám hiện đại giao thoa Đông và Tây” nhằm làm rõ sự khác biệt của dòng văn học này ở các quốc gia, đồng thời đưa ra ý tưởng phát triển tại Việt Nam.
Các diễn giả trao đổi tại tọa đàm “Văn học trinh thám hiện đại giao thoa Đông và Tây”.
Các diễn giả trao đổi tại tọa đàm “Văn học trinh thám hiện đại giao thoa Đông và Tây”.

Đây là lần đầu Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức tọa đàm về văn học trinh thám. Sự kiện này cũng được thực hiện nhân dịp nhà văn trinh thám Na Uy Oystein Torsrud sang giao lưu với độc giả Việt Nam theo lời mời của Công ty sách Liên Việt, đơn vị chuyển ngữ và phát hành tiểu thuyết “Cơn bão” của ông và sự kiện tiểu thuyết trinh thám “Trại Hoa Đỏ” của nhà văn Di Li được K+ chuyển thể thành phim. Tọa đàm có sự tham dự của các diễn giả: Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều, nhà văn Oystein Torsrud, nhà văn Di Li.

Văn học trinh thám Việt Nam đã bắt đầu nhen nhóm từ những năm 1930 của thế kỷ trước với những tác phẩm mang hơi hướng phiêu lưu, kỳ bí. Những năm gần đây, số lượng nhà văn viết trinh thám ngày càng tăng, tỷ lệ thuận với sự gia tăng bạn đọc.

Theo nhận định từ giới chuyên môn, tác phẩm trinh thám hiện đại đã có sự khác biệt so với truyện điều tra thám tử-tội phạm truyền thống. Yếu tố trinh thám được các nhà văn, nhà làm phim trên khắp thế giới khai thác như một công cụ hiệu quả để truyền tải các thông điệp nghệ thuật.

Bằng góc nhìn tiếp cận từ văn hóa và nghiệp vụ, tọa đàm thảo luận về các vấn đề chính: Lý giải tại sao văn học trinh thám ở Việt Nam còn non trẻ; sự khác nhau giữa trinh thám Đông và Tây, giữa nền trinh thám hiện đại và truyền thống; khả năng khai thác thế mạnh của thể loại dành cho những người cầm bút ở Việt Nam trong lĩnh vực sáng tác tiểu thuyết nói chung.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chia sẻ, ông hoàn toàn ủng hộ và mong muốn văn học trinh thám Việt Nam phát triển. Theo ông, người Việt mê đọc thể loại này, nếu có những tác giả viết tốt thì nền văn học nhìn chung sẽ được hưởng lợi. Ông cũng đưa ý tưởng về khả năng tổ chức những cuộc thi riêng cho các thể loại trinh thám tại Việt Nam.

Nhà văn Di Li cho biết, sự logic, tính cách suy lý của phương Tây là điều giúp cho văn học trinh thám phương Tây phát triển mạnh. Một thực tế là với lượng dân cư không quá lớn, nhưng trinh thám Thụy Điển, Na Uy, Đan Mạch... có thể bán được hàng triệu bản. Bên cạnh đó, trinh thám phương Đông cũng rất mạnh ở các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc...

Ngày nay, các vấn đề như bạo lực học đường, tội phạm công nghệ cao, bắt nạt qua mạng xã hội... đều đã phảng phất có trong văn học đương đại. Nhà văn Di Li nhấn mạnh các kỹ thuật điều tra hiện đại sẽ là điểm nhấn để văn học trinh thám trở nên “đúng đắn” hơn trước đòi hỏi và nhu cầu của độc giả. Đặc biệt, các kỹ thuật của thể loại này có thể áp dụng tốt cho mọi dạng tiểu thuyết khác.

Nhà văn Oystein Torsrud cho biết, việc xuất bản sách ở Na Uy không phải là điều dễ dàng bởi các nhà xuất bản đều khó tính và khắt khe. Tuy nhiên đó là động lực để văn học trinh thám Na Uy phát triển. Ông chọn tác phẩm đầu tay “Cơn bão” để giới thiệu ở thị trường Việt Nam.

Lý do của sự phát triển nằm nhiều ở việc các nhà văn quan tâm đến các vấn đề của xã hội bản địa đương đại, cố gắng truyền tải điều ấy qua tác phẩm. Đây là một bài học kinh nghiệm cho các nền văn học khác. Tại cuộc tọa đàm, đại diện truyền hình K+ nhấn mạnh, sẽ đẩy mạnh các dự án đầu tư, chuyển thể điện ảnh đối với văn học Việt Nam trong tương lai gần. Trong đó, các tác giả trẻ của Việt Nam sẽ là một nguồn tài nguyên vô cùng phong phú.

Trong vai trò điều phối chương trình tọa đàm, nhà văn trẻ Đức Anh, tác giả của tiểu thuyết trinh thám “Đảo bạo bệnh” từng đoạt giải tại cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống lần thứ 4 (2017-2020)” cho rằng, sự ảnh hưởng của văn học nước ngoài đến Việt Nam thông qua ba yếu tố: Văn phong, cách đặt vấn đề và cách tư duy tổ chức cốt truyện.

Để phát triển trong tương lai, các tác giả trong nước cần phát huy yếu tố bản địa, kết hợp các kỹ thuật học được từ các nền văn học phát triển. Bạn đọc hiện nay đều mong muốn các tác giả trẻ sẽ chuyển tải nhiều hơn về cảm xúc, cách kể chuyện, đặc trưng bối cảnh, đặc biệt là các vấn đề của đất nước trong quá khứ, và trinh thám như một công cụ để diễn đạt các quan điểm nghệ thuật.

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.