Xây dựng chế định luật sư công đáp ứng yêu cầu tình hình mới

Sáng 23/4, tại Hà Nội, Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp đã tổ chức hội thảo đánh giá nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý của luật sư trong cơ quan, doanh nghiệp nhà nước phục vụ cho việc nghiên cứu xây dựng chế định luật sư công. Các đại biểu tập trung cho ý kiến về sự cần thiết xây dựng chế định luật sư công và đề xuất các mô hình luật sư công trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Toàn cảnh hội thảo.
Toàn cảnh hội thảo.

Trong những năm qua, thể chế, chính sách về luật sư và hành nghề luật sư ngày càng được hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho nghề luật sư phát triển. Tính đến ngày 31/3/2025, trong cả nước đã có hơn 20.000 luật sư và hơn 6.000 tổ chức hành nghề luật sư. Tổ chức và hoạt động của luật sư trên cả nước đã có nhiều chuyển biến, đội ngũ luật sư và các tổ chức hành nghề luật sư về cơ bản đã được củng cố, kiện toàn và hoạt động ổn định, chất lượng hoạt động từng bước được nâng lên.

Mặc dù pháp luật Việt Nam hiện hành chưa quy định về chế định luật sư công, Luật Luật sư không quy định những công việc cụ thể mà luật sư tham gia để bảo vệ lợi ích công nhưng nhiều luật sư vẫn đang thực hiện các công việc bảo vệ lợi ích của nhà nước, lợi ích công như ký hợp đồng theo vụ việc với các cơ quan nhà nước để tham gia giải quyết các tranh chấp đầu tư quốc tế, các vụ kiện quốc tế hay tham gia thực hiện trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật Luật sư và Luật trợ giúp pháp lý.

Trong bối cảnh hiện nay, rất nhiều nhu cầu pháp lý phát sinh rất cần có một đội ngũ luật sư có năng lực, điều kiện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Chính phủ, cơ quan, doanh nghiệp nhà nước như đại diện, giúp chính quyền địa phương tham gia các hoạt động tố tụng tại cơ quan tố tụng khi có yêu cầu, chủ yếu các vụ kiện hành chính; tham gia cùng với chính quyền địa phương và các ban tiếp công dân để giải quyết khiếu nại, tố cáo của người dân, đặc biệt là vụ việc phức tạp, khiếu nại, tố cáo kéo dài.

Báo cáo cũng đưa ra nhận định: tư vấn pháp luật cho các dự án kinh tế xã hội ở Trung ương và địa phương, đặc biệt là các dự án liên quan đến ODA, ngân sách nhà nước hoặc tư vấn, giải quyết các tranh chấp quốc tế mà Chính phủ hoặc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là một bên tranh chấp…

Vấn đề đặt ra hiện nay đó là cần có chế định cụ thể để các luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, hay còn gọi là chế định luật sư công. Bước đầu, Cục Bổ trợ tư pháp đề xuất ba mô hình luật sư công trong bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam.

Mô hình 1: Thành lập một hệ thống, tổ chức luật sư công là người làm việc trong nhà nước song song với luật sư tư (có chuyển đổi, nâng cao tiêu chuẩn từ đội ngũ pháp chế viên, trợ giúp viên pháp lý không hoặc xây dựng mô hình luật sư công mới như thế nào)

Mô hình 2: Không hình thành đội ngũ luật sư công mới mà xây dựng chính sách thu hút luật sư tư tham gia bảo vệ lợi ích công (cách thức, cơ chế thu hút, chính sách thu hút cụ thể)

Mô hình 3: Kết hợp vừa có chính sách (về cơ chế làm việc, thù lao...) thu hút luật sư tư tham gia bảo vệ lợi ích công vừa hình thành hệ thống, tổ chức luật sư công trực thuộc một cơ quan nhà nước (Chính phủ/Bộ Tư pháp/Bộ Công thương...)

Theo ý kiến của luật sư Trần Tuấn Phong, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Luật sư Thương mại Quốc tế Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam: cần phải làm rõ khái niệm, phạm vi hành nghề của luật sư công và luật sư tư, nếu có định chế luật sư công thì vai trò của luật sư tư là gì. Bên cạnh đó cũng cần khẳng định không có khái niệm luật sư công ích mà là luật sư công là luật sư của Nhà nước, là công chức còn luật sư tư là luật sư của thị trường.

Ông Đặng Bá Bắc, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ninh nhận định, nhu cầu sử dụng luật sư công tại địa phương là rất cấp thiết và thực tế địa phương này đã sử dụng trong suốt thời gian qua.

Đại diện Sở Tư pháp Quảng Ninh đề xuất hai mô hình luật sư công như mô hình đấu thầu/đặt hàng dịch vụ pháp lý; mô hình Tổ chức luật sư bảo vệ lợi ích công cấp tỉnh thành phố.

Luật sư phát biểu tại hội thảo.

Luật sư phát biểu tại hội thảo.

Đồng tình có thiết chế luật sư công nhưng một số ý kiến cho rằng cần xác định rõ cơ chế hình thành, tính toán phương án cụ thể nhằm để luật sư công đáp ứng yêu cầu phát triển, hội nhập kinh tế quốc tế.

Phạm vi luật sư tham gia bảo vệ lợi ích công nên gồm bảo vệ các nhóm đối tượng yếu thế theo đặt hàng của Nhà nước, tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, các cơ quan Nhà nước và tham gia công các tổ chức thi hành chính sách, pháp luật...

Một số ý kiến cho rằng, điều quan trọng đó là nhà nước sử dụng đội ngũ luật sư để bảo vệ lợi ích công theo phương thức ký hợp đồng có trả thù lao kết hợp việc giao nhiệm vụ và bảo đảm nguồn kinh phí để Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Đoàn Luật sư triển khai thực hiện với tư cách tổ chức hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.

Có thể bạn quan tâm

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.

Công an tỉnh Hưng Yên hướng dẫn học sinh tự bảo vệ mình trên không gian mạng.

Để trẻ em thực sự an toàn trên nền tảng thương mại điện tử

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Một nạn nhân chất độc da cam đang điều trị bệnh dài hạn. Nhiều trường hợp phát sinh thêm bệnh thuộc Danh mục 17 bệnh của Bộ Y tế nhưng chưa được giám định lại theo quy định hiện hành. (Ảnh: Báo Nhân Dân/Minh Châu)

Đề nghị bổ sung quy định giám định lại cho nạn nhân chất độc da cam khi phát sinh thêm bệnh

Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc, cựu chiến binh và nạn nhân chất độc da cam/dioxin về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 131/2021/NĐ-CP. Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo bổ sung quy định cho phép giám định lại khi người phơi nhiễm chất độc hóa học phát sinh thêm bệnh mới thuộc Danh mục 17 bệnh do Bộ Y tế ban hành.

Ảnh minh họa. Nguồn: CP

Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12

Trong tháng 12, hàng loạt chính sách mới có hiệu lực như: Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giúp người bị tai nạn giao thông đi cấp cứu được hỗ trợ đến 5 triệu đồng; phạt tối đa 500 triệu đồng với vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước; kỳ thị người cai nghiện ma túy có thể bị phạt 2 triệu đồng…

Công an xã Pa Ủ xuống bản tuyên truyền về tệ nạn ma túy và vận động bà con phòng chống ma túy.

Kiểm soát, kéo giảm tệ nạn ma túy ở xã biên giới Pa Ủ

Pa Ủ là xã biên giới khó khăn nhất của tỉnh Lai Châu. Tình hình an ninh trật tự, đặc biệt là tệ nạn ma túy, diễn biến phức tạp; trước thực trạng đó, địa phương đang đẩy mạnh công tác phòng, chống ma túy từ cơ sở, từ gia đình, dòng họ, bản; ưu tiên mọi nguồn lực, biện pháp để đấu tranh và “làm sạch ma túy ngay tại bản”.