Diễn đàn IPMF-4 do Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Đại diện cấp cao về Chính sách đối ngoại và An ninh của EU Kaja Kallas chủ trì, với sự tham gia của 64 Bộ trưởng Ngoại giao/Trưởng đoàn các nước EU và các quốc gia Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Với chủ đề “Cùng nhau xây dựng tương lai tự cường, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn tập trung thảo luận 3 nhóm nội dung chính gồm: an ninh và ổn định khu vực; thịnh vượng-kết nối-an ninh kinh tế, hợp tác xanh và phát triển bền vững. Diễn đàn là dịp trao đổi về tình hình khu vực, đánh giá hợp tác giữa EU và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, thảo luận các cơ hội và thách thức mới trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược, các thách thức về biến đổi khí hậu, an ninh kinh tế và chuyển đổi số… gia tăng; đề xuất định hướng hợp tác thực chất giữa hai khu vực.
Phát biểu khai mạc, bà Kaja Kallas khẳng định tầm quan trọng chiến lược của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đối với hòa bình, an ninh và tăng trưởng của EU; khẳng định ưu tiên của EU là thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và phối hợp với các đối tác cùng chia sẻ giá trị; nhấn mạnh mong muốn của EU tăng cường hiện diện, củng cố quan hệ đối tác và thúc đẩy hợp tác nhiều mặt, thực chất tại khu vực. EU kỳ vọng Diễn đàn duy trì vai trò là cơ chế đối thoại cấp cao thường niên, tăng cường lòng tin và kết nối liên khu vực.
Trong khuôn khổ Diễn đàn IPMF-4 đã diễn ra 3 phiên thảo luận song song về “Ưu tiên an ninh trước các diễn biến địa chính trị”, “Chia sẻ về thịnh vượng, an ninh kinh tế và kết nối số” và “Hành trình chung hướng tới một tương lai sạch và bền vững”.
Về những ưu tiên về an ninh, đại diện các quốc gia bày tỏ quan tâm chung về nhu cầu các quốc gia dù lớn hay nhỏ, được hưởng một trật tự quốc tế công bằng, tự do và dựa trên luật lệ khi đứng trước những thách thức từ biến đổi khí hậu đến những bất ổn về khu vực, những đe dọa từ an ninh kinh tế, tấn công mạng, đến hạ tầng hàng hải quan trọng, hay việc sử dụng nguồn tài nguyên nước và lương thực như vũ khí.
Các đại biểu nhấn mạnh, khi bất ổn an ninh và kinh tế toàn cầu gia tăng, lợi ích chung trở thành nhu cầu hành động chung; sự thịnh vượng kinh tế, an ninh có liên hệ chặt chẽ; một châu Âu mạnh hơn cần một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mạnh hơn, độc lập về chiến lược và hợp tác giữa hai bên cần tập trung vào năng lượng tái tạo, công nghệ sạch, kinh tế tuần hoàn, tài chính khí hậu, chuyển giao công nghệ… Về thúc đẩy quan hệ đối tác trong lĩnh vực năng lượng và phát triển bền vững, các đại biểu nhấn mạnh EU và các quốc gia Thái Bình Dương có thể kiến tạo một quá trình chuyển đổi suôn sẻ hướng tới sự bền vững.
Phát biểu tại Phiên thảo luận với chủ đề “Hành trình chung hướng tới một tương lại sạch và bền vững” tại Diễn đàn, Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã nhấn mạnh những thách thức an ninh phi truyền thống chưa từng có như thảm họa thiên nhiên, thiên tai và biến đổi khí hậu; nhấn mạnh chuyển đổi xanh là xu hướng tất yếu chiến lược đối với mọi quốc gia; các quốc gia cần tăng cường hợp tác vì không một quốc gia đơn lẻ nào có thể tự giải quyết các thách thức. Tuy nhiên, các quốc gia đối diện với những hạn chế về nguồn lực tài chính và công nghệ.
Thứ trưởng đề xuất năm định hướng quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác liên khu vực gồm: thúc đẩy tài chính xanh và các cơ chế ưu đãi quốc tế; tăng cường hợp tác quốc tế và hỗ trợ kỹ thuật; đẩy mạnh thích nghi với biến đổi khí hậu và khả năng ứng phó thảm họa thiên nhiên; đẩy mạnh nghiên cứu và giám sát tài nguyên biển; hỗ trợ Việt Nam phát triển nghề cá bền vững. Thứ trưởng cũng thông tin tình hình diễn biến bão, lũ tại Việt Nam hiện nay. Các đại biểu EU đã gửi lời chia sẻ.
Trước đó, ngày 20/11, Đại diện cấp cao của EU về Chính sách An ninh và Đối ngoại Kaja Kallas và các Bộ trưởng Ngoại giao EU đã có cuộc trao đổi bàn tròn với các đối tác ASEAN nhằm đánh giá kết quả và triển vọng quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-EU hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ giữa hai khu vực (1977-2027).
Phía EU chia sẻ trước những thiệt hại to lớn do thiên tai vừa qua tại Philippines và Việt Nam; nhấn mạnh ưu tiên về triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động ASEAN- EU 2023-2027 trong chuyển đổi xanh, thương mại-đầu tư và khoa học công nghệ. Đại diện các nước ASEAN chia sẻ về Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP) và thúc đẩy kết nối liên khu vực.
Phát biểu tại cuộc thảo luận, Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh tăng cường tính tự cường chiến lược trở thành yêu cầu cấp thiết đối với ASEAN và EU nhằm bảo đảm ổn định, duy trì tăng trưởng và giảm thiểu tác động từ các cú sốc bên ngoài; nhấn mạnh yêu cầu tăng cường phối hợp giữa các cơ chế chuyên ngành về năng lượng, kinh tế số, môi trường, ứng phó thiên tai cũng như mở rộng hợp tác giữa các doanh nghiệp hai bên, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và liên kết chuỗi giá trị. Việt Nam đề nghị EU tiếp tục hỗ trợ ASEAN trong các lĩnh vực kết nối, kinh tế số, năng lượng tái tạo, an ninh mạng, an ninh hàng hải và chống đánh bắt IUU.
Các phát biểu của Việt Nam tại Diễn đàn được các đại biểu quốc tế chia sẻ và đánh giá cao.
