Mới đây, cơ quan M. tiến hành kiểm tra sức khỏe định kỳ cho cán bộ công nhân viên. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy, đường huyết lúc đói của cô ở mức cao 6.3, khiến cho cô gái trẻ lo ngại. "Tôi có thời gian dài không ăn cơm, chủ yếu ăn hoa quả. Trước khi kiểm tra sức khỏe khoảng một tuần, tôi có uống 2 ly trà sữa", M. kể.
Tiến sĩ Từ Ngữ, Phó Tổng thư ký Hội Dinh Dưỡng Việt Nam cho hay, với một người bình thường đường huyết lúc đói bình thường là 3.9-5.5 mmol/l. Trường hợp, nếu đường huyết lúc đói trong khoảng 5.6-6.9 mmol/l thì người đó sẽ được chẩn đoán là tiền đái tháo đường.
Đối với trường hợp của M. với mức đường huyết lúc đói đo là 6.3 thì cần phải kiểm tra kỹ vì có nguy cơ đái tháo đường là rất cao.
Đường (hay glucose máu) là nguồn năng lượng chính của cơ thể đồng thời cũng là nguồn nhiên liệu cực kỳ quan trọng và cần thiết cho các cơ quan đặc biệt hệ thần kinh và tổ chức não bộ.
Chỉ số GI (glycemic index) để chỉ nồng độ glucose có trong máu thường được đo bằng đơn vị là mmol/l hoặc mg/dl. Nồng độ glucose trong máu sẽ liên tục thay đổi từng ngày thậm chí từng phút và liên quan đến chế độ ăn uống sinh hoạt hàng ngày.
Tuy nhiên, lúc nào trong máu cũng có một lượng đường nhất định, nếu lượng đường trong máu thường xuyên cao sẽ dẫn tới bệnh đái tháo đường.
Tiến sĩ Từ Ngữ nhấn mạnh, đường máu rất quan trọng với cơ thể. Nếu cơ thể không có đường trong máu (hạ đường huyết) có thể tử vong và ngược lại đường huyết luôn ở mức cao sẽ gây ra rất nhiều biến chứng trong cơ thể: thận, tim, mắt, mạch máu…
Về lý do không ăn cơm mà đường huyết lúc đói vẫn cao, vị chuyên gia dinh dưỡng cho biết, bình thường chúng ta phải ăn đủ 4 nhóm dưỡng chất: tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Trước kia, mọi người ăn cơm nhiều nhưng không bị đái tháo đường. Hiện nay, cuộc sống hiện đại mọi người ít ăn cơm nhiều tăng cường ăn thịt, trứng, cá, uống sữa nhưng đái tháo đường lại tăng.
Nguyên nhân là do quá trình chuyển hoá trong cơ thể. Nếu không ăn tinh bột mà đường huyết cao là do bị rối loạn chuyển hoá, cơ thể tự chuyển hoá sang đường.
Đối với trường hợp không ăn tinh bột mà đường huyết đói cao thì nguy cơ đái tháo đường là rất cao. Do vậy, trường hợp này cần phải ăn uống như chế độ của bệnh nhân đái tháo đường.
Bác sĩ Từ Ngữ lưu ý M. không kiêng hoàn toàn tinh bột vẫn phải ăn đủ 4 nhóm dưỡng chất, chia nhỏ bữa ăn, đa dạng thực phẩm, tăng cường vận động thể dục thể thao.
Theo các chuyên gia nội tiết, đái tháo đường được kiểm soát tốt là khi bạn đạt được kiểm soát đường huyết cùng với việc được tầm soát và phát hiện sớm các tổn thương cơ quan nhằm ngăn chặn và điều trị kịp thời.
Các nghiên cứu về di truyền bệnh đái tháo đường trong gia đình cho thấy trong gia đình, các con cái có khả năng bị di truyền bệnh tiểu đường từ cha mẹ là rất cao, có thể lên tới 75% nếu cả cha và mẹ cùng mắc bệnh này. Nếu trong gia đình chỉ có bố hoặc mẹ mắc bệnh thì xác suất con bị bệnh đái tháo đường là 15-20%.
Tiến sĩ Từ Ngữ khuyến cáo, đái tháo đường có thể gây ra các biến chứng về tim mạch (cao huyết áp, xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim); thận (đạm trong nước tiểu, suy thận); Mắt (đục thủy tinh thể, mù mắt); thần kinh (dị cảm, tê tay chân); nhiễm trùng (da, đường tiểu, lao phổi, bàn chân) thì bệnh mạch máu ngoại vi trong đó hay gặp nhất là bệnh mạch máu chi dưới gây hoại tử và phải cắt cụt chi.
Theo khuyến nghị từ Hiệp hội tiểu đường Hoa Kỳ ADA người trên 45 tuổi và không có những yếu tố nguy cơ của đái tháo đường cần thực hiện xét nghiệm đường huyết trước ăn khoảng 2-3 năm 1 lần.
Đối với các trường hợp có yếu tố nguy cơ sau cần phải xét nghiệm đường huyết khi đói 1 năm/lần để phát hiện sớm bệnh: Người có lối sống tĩnh tại; người có các thành viên trong gia đình mắc phải bệnh lý đái tháo đường type2; phụ sản phụ mang thai đang mắc phải đái tháo đường thai kỳ hoặc sinh trẻ có cân nặng lớn hơn 4000g; người mắc tăng huyết áp; người bị hội chứng buồng trứng đa nang; người có tiền sử mắc phải bệnh lý tim mạch.
Người bệnh mắc phải hội chứng đề kháng insulin hoặc những bệnh lý khác liên quan đến vấn đề kháng insulin cũng cần phải lưu ý xét nghiệm định kỳ.
Đái tháo đường là căn bệnh có diễn biến âm thầm, nhưng hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe, kinh tế và làm giảm chất lượng cuộc sống. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc có các yếu tố nguy cơ có liên quan, cần tiến hành thăm khám tại các cơ sở khám chữa bệnh có uy tín.
