Trí tuệ nhân tạo có thể làm gia tăng khoảng cách giữa các quốc gia

Ngày 2/12, tại Hà Nội, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) ra mắt Báo cáo Phát triển con người khu vực: “Sự phân cực lớn tiếp theo: Tại sao AI có thể làm gia tăng bất bình đẳng giữa các quốc gia”, nhằm cảnh báo AI có thể làm gia tăng bất bình đẳng toàn cầu, nhưng Việt Nam đang chuẩn bị tận dụng cơ hội đó. 

Toàn cảnh buổi ra mắt Báo cáo Phát triển con người khu vực của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc.
Toàn cảnh buổi ra mắt Báo cáo Phát triển con người khu vực của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc.

Theo báo cáo mới của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, trí tuệ nhân tạo (AI) có tiềm năng biến đổi nền kinh tế, quản trị và dịch vụ công, nhưng nếu không được quản lý, AI cũng có thể làm gia tăng khoảng cách phát triển giữa các quốc gia.

Nguy cơ gia tăng khoảng cách giữa các quốc gia

Báo cáo nhấn mạnh rằng: Mặc dù AI mở ra những cơ hội phát triển quan trọng, các quốc gia có điểm xuất phát rất khác nhau trong quá trình chuyển đổi để nắm bắt lợi ích và quản lý rủi ro. Nếu không có các chính sách mạnh mẽ, những khoảng cách này có thể gia tăng, làm đảo ngược nhiều thập kỷ tiến bộ trong việc thu hẹp bất bình đẳng phát triển.

Hiện nay, châu Á-Thái Bình Dương, nơi sinh sống của hơn 55% dân số thế giới, đang đứng ở trung tâm chuyển đổi AI. Khu vực này hiện có hơn một nửa số người dùng AI toàn cầu, với dấu ấn đổi mới sáng tạo ngày càng mở rộng nhanh chóng, từ sự tăng trưởng của Trung Quốc chiếm gần 70% bằng sáng chế AI toàn cầu đến hơn 3.100 công ty AI mới được tài trợ tại sáu nền kinh tế.

AI có thể thúc đẩy tăng trưởng GDP hàng năm của khu vực thêm khoảng 2 điểm phần trăm và nâng năng suất lên tới 5% trong các lĩnh vực như y tế và tài chính. Chỉ riêng các nền kinh tế ASEAN cũng có thể đạt gần 1 nghìn tỷ USD GDP bổ sung trong thập kỷ tới.

Việt Nam hiện cũng nổi bật trong khu vực nhờ chiến lược quốc gia đầy tham vọng nhằm trở thành quốc gia dẫn đầu về AI vào năm 2030, với mục tiêu nằm trong top ba Đông Nam Á và top 50 toàn cầu về nghiên cứu và phát triển AI.

Trưởng đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam, bà Ramla Khalidi cho biết: Các chính sách bao trùm, các khoản đầu tư có trọng điểm và quản trị AI có trách nhiệm là điều thiết yếu để bảo đảm AI trở thành nguồn lực thúc đẩy phát triển công bằng.

“Việt Nam đang có vị thế tốt để tận dụng AI cho tăng trưởng bền vững và bao trùm, nếu tiếp tục giải quyết các thách thức như sự khác biệt về kỹ năng số, chất lượng dữ liệu, và bao trùm số cho phụ nữ, các cộng đồng nông thôn và các nhóm dễ bị tổn thương”, bà Ramla Khalidi nhấn mạnh.

Những thông tin từ báo cáo “Đánh giá toàn cảnh trí tuệ nhân tạo” của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam cho thấy Chính phủ đã thể hiện ý chí chính trị mạnh mẽ, triển khai các chính sách và khoản đầu tư để thúc đẩy chuyển đổi số và ứng dụng AI trong các lĩnh vực then chốt.

Sự phát triển nhanh chóng của hạ tầng số, bao gồm phủ sóng 4G gần như toàn quốc, triển khai 5G đang diễn ra và sự cải thiện đáng kể trong xếp hạng chính phủ điện tử toàn cầu của Việt Nam, đang hỗ trợ tiến trình này.

Biến rủi ro thành cơ hội...

Bên cạnh đó, Báo cáo cũng lưu ý các rủi ro tiềm ẩn do AI có thể gây ra. Đó là: hàng triệu công việc, đặc biệt là của phụ nữ và thanh niên, có nguy cơ bị tự động hóa, và những khoảng cách về kỹ năng, dữ liệu, và quản trị AI có thể hạn chế lợi ích từ AI. Trên toàn châu Á-Thái Bình Dương, những quốc gia đầu tư vào kỹ năng, năng lực tính toán và hệ thống quản trị hiệu quả sẽ có khả năng hưởng lợi nhiều nhất từ AI, trong khi những nước khác có nguy cơ tụt lại phía sau.

Đồng thời, mức độ sẵn sàng chuyển đổi số cũng khác nhau đáng kể trong khu vực. Các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc và Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào hạ tầng và kỹ năng AI, trong khi những nước khác vẫn đang củng cố quyền truy cập và kiến thức số cơ bản.

Hạ tầng, kỹ năng, năng lực tính toán và năng lực quản trị hạn chế làm giảm tiềm năng lợi ích từ AI đồng thời tăng rủi ro, bao gồm mất việc làm, loại trừ dữ liệu và tác động gián tiếp như gia tăng nhu cầu năng lượng và nước toàn cầu từ các hệ thống sử dụng AI nhiều.

AI cũng đang chuyển đổi quản trị và dịch vụ công trong khu vực. Theo đó, nền tảng Traffy Fondue tại Bangkok đã xử lý gần 600.000 báo cáo của công dân, giúp phản hồi nhanh hơn.

Dịch vụ Moments of Life tại Singapore đã giảm thời gian thủ tục giấy tờ cho các bậc phụ huynh mới từ khoảng 120 phút xuống còn 15 phút. Tại Bắc Kinh, các mô hình số song sinh hỗ trợ quy hoạch đô thị và quản lý lũ lụt...

Một nền tảng hỗ trợ dựa trên AI đang được thử nghiệm tại Việt Nam nhằm giúp công dân sử dụng 15 dịch vụ hành chính công trực tuyến thiết yếu. Những ví dụ này cho thấy tiềm năng của AI trong nâng cao quản trị và cung cấp dịch vụ công.

Tuy nhiên, chỉ một số ít quốc gia có quy định toàn diện về AI và đến năm 2027, hơn 40% các vi phạm dữ liệu liên quan đến AI toàn cầu có thể xuất phát từ việc sử dụng AI tạo sinh sai mục đích, nhấn mạnh nhu cầu về các khuôn khổ quản trị vững chắc.

Có thể bạn quan tâm

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Quỹ VinFuture tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12.

Đột phá công nghệ trong y học: Cơ hội để Việt Nam hợp tác và bứt phá

Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12 là cơ hội cho Việt Nam giới thiệu công nghệ y tế vật liệu in 3D, cũng như tăng cơ hội hợp tác với các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về công nghệ y tế, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh. 

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

Nhiều sản phẩm công nghệ made in Việt Nam từ robot giao hàng UAV đến giải pháp AI đã tạo nên điểm nhấn ấn tượng tại Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt giới thiệu kết quả nghiên cứu về công nghệ tự động hóa, AI và công nghệ phục vụ dân sinh quốc phòng.