Tạo động lực trong xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới

Đây là khẳng định của Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến, Phó Tư lệnh-Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng khi đề cập đến vị trí, ý nghĩa của Luật Biên giới quốc gia và kết quả nổi bật của công tác biên giới sau 20 năm luật được ban hành.

Xây dựng, phát triển khu vực biên giới vững mạnh toàn diện

Nhìn nhận lại sau 20 năm luật được ban hành, Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến cho biết, đến nay, có thể khẳng định Luật Biên giới quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về chính trị, pháp lý và kinh tế-xã hội sâu sắc đối với công tác xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ biên giới quốc gia.

Luật Biên giới quốc gia khẳng định biên giới quốc gia Việt Nam là thiêng liêng, bất khả xâm phạm. Sự ra đời của luật đã thể chế đầy đủ, toàn diện các chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với các nước trong khu vực và trên thế giới, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh biên giới quốc gia.

Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến, Phó Tư lệnh-Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng. (Ảnh: TRUNG HƯNG)

Luật Biên giới quốc gia đã pháp điển hóa các văn bản pháp lý và điều ước quốc tế về biên giới, lãnh thổ; là cơ sở cho việc xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch xây dựng, phát triển khu vực biên giới vững mạnh toàn diện về chính trị, kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh; đặc biệt trong đầu tư xây dựng công trình biên giới, mốc quốc giới để quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia.

Luật cũng xác định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành, các lực lượng trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới; trong đó xác định rõ Bộ đội Biên phòng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách, chủ trì, phối hợp với các cấp, các ngành hữu quan và chính quyền địa phương trong xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới (khoản 2 Điều 31).

Hiện nay, cùng với Luật Biên phòng Việt Nam đã tạo nên cơ sở pháp lý rất vững chắc, đầy đủ để các cấp, các ngành, các lực lượng huy động nguồn lực của Nhà nước, xã hội trong xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới ngày càng vững mạnh; góp phần củng cố quốc phòng-an ninh, đối ngoại và phát triển kinh tế-xã hội ở khu vực biên giới.

“Có thể khẳng định việc xây dựng và triển khai thực hiện Luật Biên giới quốc gia đã tạo động lực phát triển mới trong sự nghiệp đổi mới của đất nước, làm cho biên giới giàu mạnh, bền vững, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân ở khu vực biên giới ngày càng được cải thiện; tạo tiềm lực về chính trị, tinh thần, quân sự, an ninh, đối ngoại, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, công nghệ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới”, Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến nhấn mạnh.

Giá trị lớn về pháp lý và thành tựu thực tiễn

Đề cập đến kết quả nổi bật của công tác biên giới sau 20 năm Luật Biên giới quốc gia được ban hành, Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng khẳng định, sau 20 năm thi hành, giá trị về pháp lý và những thành tựu thực tiễn của luật là rất lớn.

Cụ thể, trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, cùng với các hiệp định, thỏa thuận về biên giới, lãnh thổ, vùng biển, quản lý biên giới, khu vực biên giới, cửa khẩu giữa Việt Nam và các nước láng giềng được ký kết đầy đủ và hợp tác toàn diện.

Hệ thống pháp luật về biên giới quốc gia, biên phòng được ban hành kịp thời, đồng bộ, khép kín đã phát triển tiềm lực quốc phòng-an ninh ở khu vực biên giới, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để Nhà nước, các cấp, các ngành, chính quyền địa phương, lực lượng nòng cốt, chuyên trách thực hiện xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới, vùng biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Theo đó, trên tuyến biên giới đất liền, đã ký kết 7 văn kiện pháp lý về biên giới, phân giới cắm mốc được hơn 5.000 cột mốc, cọc dấu. Luật đã tạo cơ sở pháp lý để Bộ đội Biên phòng và các lực lượng chức năng tổ chức duy trì kiểm tra, kiểm soát tại hơn 200 cửa khẩu, lối mở, đường qua lại trên biên giới đất liền và cảng biển; kiểm tra, kiểm soát gần 800 triệu tấn hàng hóa xuất, nhập khẩu; kiểm tra, kiểm soát, làm thủ tục và bảo đảm an ninh, an toàn cho khoảng 300 triệu lượt người xuất, nhập cảnh.

Bộ đội Biên phòng và các lực lượng chức năng đã tổ chức nắm chắc tình hình chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, vùng biển, tình hình nội, ngoại biên, âm mưu ý đồ, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch, các loại đối tượng, tội phạm, qua đó kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chính quyền địa phương đề ra chủ trương, đối sách đấu tranh ngăn chặn làm thất bại âm mưu, phương thức hoạt động, ý đồ chống phá cách mạng Việt Nam, xâm phạm chủ quyền lãnh thổ, góp phần giữ vững chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh trật tự ở khu vực biên giới, vùng biển.

Kết quả sau hơn 20 năm thi hành Luật Biên giới quốc gia, Bộ đội Biên phòng đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng xử lý gần 60 nghìn vụ/hơn 100 nghìn đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia; hơn 115 nghìn vụ/hơn 200 nghìn đối tượng hình sự; xử lý vi phạm hành chính hơn 140 nghìn vụ/hơn 250 nghìn đối tượng với tổng số tiền phạt hơn 200 tỷ đồng.

Liên quan đến phát triển kinh tế-xã hội ở khu vực biên giới, Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến cho biết, trên cơ sở Luật Biên giới quốc gia, Nhà nước đã tập trung đầu tư và huy động các nguồn lực, sức mạnh để phát triển kinh tế, thương mại, an sinh xã hội, thực hiện nhiệm vụ xóa đói, giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, miền, qua đó tạo điều kiện cho kinh tế phát triển.

Đến nay, cả nước đã thành lập 15 khu kinh tế ven biển, 26 khu kinh tế cửa khẩu trên biên giới đất liền; có 267 cụm công nghiệp hoạt động ở khu vực biên giới, chiếm 36,6% cụm công nghiệp đang hoạt động trên cả nước.

Các nhà máy thủy điện, nhiệt điện và năng lượng tái tạo tại các khu vực biên giới đã đóng góp đến 44% tổng sản lượng điện toàn quốc, góp phần củng cố an ninh năng lượng, bảo đảm sản xuất và nâng cao đời sống cho người dân; quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn biên giới được củng cố và giữ vững.

Cùng với việc đầu tư phát triển công nghiệp, Đảng, Nhà nước, địa phương biên giới triển khai gần 300 dự án, chương trình phát triển kinh tế ở khu vực biên giới, xây dựng hơn 200 mô hình giúp dân phát triển kinh tế; phát triển nông thôn mới, xóa nghèo bền vững; thu hẹp chênh lệch vùng miền.

Đến nay, với hơn 2 triệu hộ/hơn 9 triệu khẩu, đã có 100% các xã, phường, thị trấn biên giới có đường ô-tô đến trung tâm và có điện lưới quốc gia, 95% thôn bản được phủ sóng điện thoại di động, 94% số hộ thoát nghèo, 95% số hộ thoát cận nghèo.

Ngoài ra, Bộ Quốc phòng, Bộ đội Biên phòng còn tập trung xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân trong nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân ở khu vực biên giới nhằm phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc, nhất là sức mạnh của quần chúng nhân dân khu vực biên giới trong tham gia xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia.

Triển khai nội dung trên, Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng cũng thông tin thêm, hiện nay, hơn 10 đề án, dự án trọng điểm đang được triển khai thực hiện ở khu vực biên giới và đang xin chủ trương đầu tư 5 đề án, dự án.

Đồng thời, các cơ quan, đơn vị Bộ đội Biên phòng cũng đang triển khai thực hiện 19 phong trào, mô hình, chương trình tiêu biểu góp phần quan trọng vào ổn định chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và phát huy sức mạnh tổng hợp của các dân tộc, quần chúng nhân dân ở khu vực biên giới trong bảo vệ biên cương của Tổ quốc.

Tạo sức mạnh tổng hợp trong xây dựng và bảo vệ biên giới quốc gia

Để phát huy kết quả đạt được trong 20 năm thi hành Luật Biên giới quốc gia, bảo đảm giữ vững chủ quyền, lãnh thổ, biên giới quốc gia, theo Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến, cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ cụ thể.

Theo đó, cùng với Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia và Luật Biên phòng Việt Nam, cần tiếp tục tăng cường phát huy trách nhiệm quản lý nhà nước về biên phòng, biên giới quốc gia của các cấp, các ngành, các lực lượng và chính quyền địa phương có biên giới để tạo sức mạnh tổng hợp, lâu dài, bền vững trong xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia.

Các cấp, các ngành cần tiếp tục tổ chức xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia gắn với các chương trình, mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, xây dựng, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ở khu vực biên giới, thực hiện có hiệu quả các chính sách ưu tiên, ưu đãi tạo điều kiện cho biên giới, khu vực biên giới phát triển; quan tâm xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng an ninh; gắn phát triển kinh tế-xã hội với củng cố quốc phòng an ninh, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ở khu vực biên giới.

Bộ đội Biên phòng Việt Nam và Lào tổ chức tuần tra song phương bảo vệ biên giới. (Ảnh: Báo Nhân Dân)

Bên cạnh đó, cần tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng và đối ngoại nhân dân, phối hợp với các lực lượng, các cấp, các ngành tăng cường quản lý nhà nước về biên giới quốc gia, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến cũng nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh hợp tác quốc tế về quốc phòng, biên phòng với các nước láng giềng; nhân rộng mô hình kết nghĩa giữa các địa phương, đơn vị và nhân dân hai bên biên giới; triển khai có hiệu quả mô hình hợp tác giữa các lực lượng bảo vệ biên giới Việt Nam với lực lượng hữu quan của các nước láng giềng.

Ngoài ra, cần tiếp tục thể chế hóa và triển khai thực hiện các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước về biên giới quốc gia, khu vực biên giới; hoàn thiện hệ thống pháp luật về biên phòng, biên giới quốc gia tạo cơ sở pháp lý vững chắc, đầy đủ, đồng bộ để nâng cao năng lực quản lý, điều hành trong bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ biên giới quốc gia, xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới của các cấp, các ngành, lực lượng chức năng.