Phòng tránh đột quỵ khi tập luyện thể thao

Thể thao mang lại sức khỏe, niềm vui, sự gắn kết, nhưng đằng sau những buổi tập hay các trận thi đấu, vẫn có những nguy cơ tiềm ẩn, nếu người tập không tập luyện một cách khoa học, bài bản và đúng phương pháp. Dư luận gần đây đã liên tiếp phản ánh các vụ đột quỵ đối với nhiều người chơi thể thao, trong đó có những người trẻ.

Chuyên gia của EVO Việt Nam hướng dẫn việc huấn luyện thể thao, sơ cứu và hồi phục chấn thương.
Chuyên gia của EVO Việt Nam hướng dẫn việc huấn luyện thể thao, sơ cứu và hồi phục chấn thương.

Tiến sĩ Vũ Thái Hồng, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ Thể thao cho rằng, hiện tượng đột quỵ và trụy tim ở người trẻ trong lúc tập luyện thể thao xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Một phần do người chơi thể thao chủ quan, không khám sức khỏe định kỳ, cho nên bỏ qua các bệnh tiềm ẩn như tim bẩm sinh, rối loạn nhịp, tăng huyết áp nhẹ. Khi kết hợp vận động mạnh, các yếu tố này có thể kích hoạt sự cố tim mạch.

Ngoài ra, thói quen tập luyện không đúng phương pháp như chạy dài, tập tạ nặng, thi đấu cường độ cao mà không có nền tảng thể lực cùng việc thiếu khởi động, tăng cường độ đột ngột, hoặc tập khi cơ thể mệt mỏi, đều dẫn tới nguy hiểm. Một nguyên nhân khác nữa là lối sống thiếu điều độ và dinh dưỡng không hợp lý do ngủ không đủ, ăn uống nghèo dưỡng chất, bù nước và khoáng chất sai cách. Đây là môi trường thuận lợi cho rối loạn nhịp tim, co mạch, mất cân bằng điện giải, những yếu tố trực tiếp dẫn tới trụy tim, đột quỵ.

Theo các chuyên gia, để phòng tránh những sự cố đáng tiếc, trước hết người tập cần trang bị kiến thức để nhận diện sớm các dấu hiệu cảnh báo. Bác sĩ Vũ Lưu Ly của Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh lưu ý, cơ thể thường phát đi những tín hiệu rất rõ ràng trước khi rơi vào tình trạng nguy kịch.

Vấn đề là người tập có đủ hiểu biết và sự tỉnh táo để nhận ra hay không. Những biểu hiện như đau tức ngực, cảm giác đè nặng hoặc bó chặt vùng ngực, khó thở bất thường, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn, vã mồ hôi lạnh, tim đập nhanh hoặc loạn nhịp, mất sức đột ngột, yếu cơ hoặc tê liệt tạm thời đều là lời cảnh báo cần phải dừng vận động ngay lập tức. Bác sĩ Ly khuyến cáo người tập tuyệt đối không cố gắng vượt qua cảm giác khó chịu, bởi đó có thể là giai đoạn khởi phát của một biến cố tim mạch hoặc đột quỵ.

Khi có dấu hiệu bất thường, cần tìm vị trí nghỉ ngơi an toàn, giữ nguyên tư thế thoải mái, nới lỏng quần áo, tránh thay đổi tư thế đột ngột và nhanh chóng thông báo cho người chung quanh để hỗ trợ gọi cấp cứu. Nếu cơ sở tập luyện có máy khử rung tim tự động (AED), cần kích hoạt và sử dụng theo đúng hướng dẫn để tăng cơ hội sống sót cho nạn nhân.

Các chuyên gia y tế và khoa học thể thao cũng thống nhất việc giảm rủi ro trong tập luyện thể thao là trách nhiệm của cá nhân mỗi người, của cơ sở tổ chức tập luyện, thi đấu và cơ quan quản lý. Ở góc độ cá nhân, mỗi người cần chủ động khám sức khỏe định kỳ, tầm soát các bệnh lý tiềm ẩn như tim mạch, huyết áp, rối loạn mỡ máu cần lựa chọn môn thể thao và cường độ phù hợp thể trạng.

Bên cạnh đó, người tập luyện thể thao nên khởi động kỹ trước khi tập luyện, bù nước và điện giải hợp lý trước, trong và sau khi vận động, tránh tập trong điều kiện nhiệt độ quá cao hoặc môi trường bí bách. Về phía các cơ sở thể thao, cần thực hiện nghiêm các quy định pháp luật, đầu tư đầy đủ thiết bị y tế, đặc biệt là AED và tủ thuốc, bố trí nhân sự được đào tạo bài bản về sơ cứu, xây dựng quy trình ứng phó khẩn cấp, tổ chức định kỳ các buổi tập huấn kỹ năng cho huấn luyện viên, nhân viên và hội viên.

Phía cơ quan quản lý phải tăng cường hơn công tác kiểm tra, xử lý vi phạm, ban hành hướng dẫn chuyên môn rõ ràng cho các cơ sở thể thao, đồng thời đẩy mạnh truyền thông giáo dục cộng đồng về nhận diện nguy cơ và kỹ năng ứng phó khi có sự cố.

Về mặt pháp lý, Nghị định số 106/2016/NĐ-CP (ngày 1/7/2016) quy định điều kiện kinh doanh hoạt động thể thao đã hướng dẫn rõ ràng, cụ thể các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân sự chuyên môn, bao gồm huấn luyện viên có chứng chỉ, thiết bị sơ cứu, phương án bảo đảm an toàn cho người tham gia.

Quyết định số 1752/QĐ-TTg (ngày 30/9/2013) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã đặt mục tiêu quy hoạch hệ thống cơ sở vật chất thể dục, thể thao đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu tập luyện an toàn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều phòng tập, sân bãi chưa đáp ứng các tiêu chuẩn này.

Theo Thạc sĩ Maik Berger, Giám đốc Công ty Giải pháp thể thao công nghệ cao EVO Việt Nam, cùng với việc giáo dục phòng ngừa nguy cơ đột quỵ, công nghệ đang thay đổi cách mọi người tiếp cận thể thao an toàn. Tại Việt Nam đã và đang phát triển các trung tâm sức khỏe và phục hồi, đồng thời với đó là các chương trình huấn luyện phòng ngừa nhằm tăng cường thể lực, cải thiện hành vi sức khỏe, phòng tránh chấn thương và xây dựng hình ảnh bản thân tích cực cho cả người trẻ lẫn người lớn tuổi.

Các chương trình này kết hợp khoa học thể thao, dữ liệu theo dõi và tư vấn cá nhân hóa để giúp người tập rèn luyện hiệu quả mà vẫn an toàn. Các trung tâm cần được trang bị công nghệ hiện đại và quy tụ đội ngũ chuyên gia, mang đến trải nghiệm toàn diện từ phục hồi sau chấn thương, cải thiện thể lực, đến nâng cao phong độ thể thao, kết hợp luyện tập và chăm sóc sức khỏe một cách bài bản, khoa học.

c04eb2e7-9985-4ded-8d18-29e54af8f9c5.jpg
Ông Đặng Thanh Hải, Giám đốc Công ty MOFIT trong một buổi giảng bài về phương pháp tâp luyện khoa học trong thể thao.

Ông Đặng Thanh Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Mofit, một đơn vị chuyên về trang thiết bị thể thao, đào tạo, tập huấn thể lực cho các cơ sở đào tạo, tập luyện, thi đấu thể thao chia sẻ, công tác phòng chống rủi ro đột quỵ, ảnh hưởng tới sức khỏe và cả tính mạng trong hoạt động thể dục, thể thao không chỉ dừng lại ở ý thức cá nhân hay sự hỗ trợ của đội ngũ y tế, mà còn cần sự tham gia chủ động của các doanh nghiệp cung cấp thiết bị và dịch vụ thể thao.

Các trung tâm thể thao, phòng gym, câu lạc bộ phong trào cần nâng cấp hạ tầng theo hướng đồng bộ như lắp đặt máy khử rung tim, trang bị tủ thuốc và nhân sự có kỹ năng sơ cứu, đồng thời tổ chức các buổi hướng dẫn kỹ năng ứng phó khẩn cấp cho hội viên.

Ông Đặng Thanh Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Mofit

Ông Hải đề xuất, các trung tâm thể thao, phòng gym, câu lạc bộ phong trào cần nâng cấp hạ tầng theo hướng đồng bộ như lắp đặt máy khử rung tim, trang bị tủ thuốc và nhân sự có kỹ năng sơ cứu, đồng thời tổ chức các buổi hướng dẫn kỹ năng ứng phó khẩn cấp cho hội viên.

Thể thao là phương thuốc quý cho sức khỏe và tinh thần, nhưng lợi ích chỉ trọn vẹn khi đi kèm kiến thức, kỹ năng và ý thức an toàn. Khi từng cá nhân chủ động bảo vệ bản thân, từng đơn vị tổ chức nâng cao tiêu chuẩn an toàn, còn cơ quan quản lý tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ và giám sát, thể thao mới thật sự là con đường bền vững để nâng cao sức khỏe.

Có thể bạn quan tâm

Nhân viên một cửa hàng thuốc tư vấn về thực phẩm chức năng cho người mua. (Ảnh: Thúy Quỳnh)

Từ hiểm họa sữa giả, thuốc giả: Nên hiểu đúng về thực phẩm chức năng

Sau khi cơ quan chức năng liên tục phát hiện những đường dây sản xuất thực phẩm chức năng giả, thuốc giả, sữa giả... rồi việc một số bác sĩ kê thêm vào đơn thuốc các loại thực phẩm chức năng không cần thiết cho bệnh nhân, người tiêu dùng dần trở nên thận trọng, thậm chí có người quay lưng với loại sản phẩm này. Trên thực tế, thực phẩm chức năng vẫn có tác dụng tốt đối với sức khỏe nếu được dùng đúng cách, hợp lý và sản phẩm đạt chất lượng tiêu chuẩn.
(Ảnh minh họa)

Biến thể phụ mới BA.5 nguy hiểm thế nào?

Những đột biến của biến thể phụ mới BA.5 cho phép virus lẩn tránh hệ miễn dịch phát hiện sớm, do đó người có miễn dịch nhờ tiêm vaccine hay từng mắc Covid-19 trước đó vẫn có thể bị nhiễm lại.
(Ảnh minh họa)

Làm gì để thoát khỏi tình trạng sương mù não của hậu Covid-19

Cựu F0 có thể gặp một loạt khó khăn liên quan đến khả năng suy nghĩ của mình (được gọi là "nhận thức"). Những khó khăn này có thể bao gồm các vấn đề về trí nhớ, chú ý, xử lý thông tin, lập kế hoạch và tổ chức. Đây còn được gọi là tình trạng sương mù não.

(Ảnh minh họa)

Cân đối dinh dưỡng hậu Covid-19

Dinh dưỡng và các vấn đề liên quan đến khứu giác, vị giác Covid-19 có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn và tình trạng dinh dưỡng của người bệnh sau khi khỏi Covid-19. 

(Ảnh minh họa)

Nên đi khám hậu Covid-19 nếu mệt mỏi kéo dài kèm 4 triệu chứng sau

Hậu Covid-19, nếu mệt mỏi kéo dài kèm triệu chứng: Mệt mỏi sau khi làm việc gắng sức và kéo dài trên 24 giờ; Ngủ không yên giấc; Suy giảm trí nhớ hoặc khả năng tập trung; Đau cơ, đau nhiều khớp nhưng không sưng, nóng, đỏ; Đau họng hoặc loét miệng; đau đầu... thì cần khám tại cơ sở y tế. 

(Ảnh minh họa)

Xơ phổi mô kẽ hậu Covid-19 có nguy hiểm không?

Xơ phổi vẫn có thể xảy ra ở những bệnh nhân Covid-19 nhẹ, điều trị ngoại trú, trẻ tuổi. Biểu hiện lâm sàng là những bệnh nhân này khó thở thường xuyên, tăng khi gắng sức, nặng hơn là phụ thuộc thở oxy, mệt mỏi, trên phim CT Scan ngực tổn thương xơ tiến triển ở mô kẽ kết hợp tổn thương kính mờ 2 phổi.

(Ảnh minh họa)

Hạ sốt cho trẻ thế nào sau tiêm vaccine?

Khi trẻ sốt cao quá (38,5 độ C trở lên) thì cần cho uống thuốc hạ sốt. Nếu trẻ sốt thấp hơn thì có thể cho trẻ uống nhiều nước, mặc đồ thoáng, chườm mát cho trẻ.

Chăm sóc bệnh nhân ghép tủy điều trị ung thư máu tại bệnh viện trung ương Quân đội 108.

Bệnh nhân ung thư cần chú ý điều gì trong đại dịch?

Với bệnh nhân ung thư, việc thăm khám nên được giảm xuống mức an toàn trong đại dịch Covid-19. Bệnh nhân đang điều trị bằng đường uống có thể theo dõi từ xa, nên được cung cấp thuốc ít nhất 3 đợt để giảm tiếp cận bệnh viện.

(Ảnh minh họa)

Hậu Covid-19 vẫn ho, có nên dùng kháng sinh?

Trong thời gian mắc Covid-19, virus gây tổn thương các tế bào lớp niêm mạc đường hô hấp, để lại sẹo. Sau khỏi bệnh, tổn thương này vẫn dễ kích thích, gây ra những cơn ho. Tuy nhiên, người dân không nên tự ý dùng kháng sinh trị ho mà cần phải có chỉ định của bác sĩ. 

(Ảnh minh họa)

Dấu hiệu viêm cơ tim ở trẻ sau khi tiêm vaccine Covid-19?

Dấu hiệu điển hình của viêm cơ tim là trẻ có những cơn đau ngực cấp, khó thở, hụt hơi, cảm giác có nhịp tim nhanh, không đều hoặc hồi hộp đánh trống ngực, ngất, vã mồ hôi, trạng thái thần kinh kích thích, ăn uống kém hơn bình thường, nôn ói nhiều, có thể có sốt hoặc không.

(Ảnh minh họa)

Khỏi Covid-19 bao lâu thì nên tập thể thao trở lại?

Sau nhiễm Covid-19, người bệnh cần có chế độ tập luyện phù hợp để cơ thể hồi phục toàn diện. Nếu vẫn giữ nguyên cường độ tập như trước khi mắc bệnh sẽ khiến cơ thể không có thời gian phục hồi tổn thương.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Minh Tuấn khám cho người bệnh sau ghép tạng.

Người bệnh sau ghép tạng nhiễm Covid-19 cần lưu ý gì?

Khi bệnh nhân ghép tạng nhiễm Covid-19, cần đánh giá tình trạng bệnh nhân, tùy từng bệnh nhân để đưa ra biện pháp điều trị cụ thể. Sau khi hết triệu chứng, bệnh nhân cần được làm các xét nghiệm xác định virus, thời gian cách ly dài hơn để bảo đảm an toàn cho bệnh nhân và cộng đồng.

(Ảnh minh họa)

Người mắc lupus ban đỏ có thể sử dụng kháng thể đơn dòng Evusheld phòng Covid-19 không?

Kháng thể đơn dòng được sử dụng với mục đích điều trị dự phòng Covid-19 cho nhóm người nguy cơ cao chuyển nặng hoặc tử vong nếu mắc bệnh Covid-19, như người mắc bệnh nền (suy gan, suy thận, tim mạch, cơ xương khớp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…), người suy giảm miễn dịch từ mức độ vừa đến nặng (do HIV, đang điều trị ung thư, ghép tạng…), người mắc các bệnh hệ thống (lupus ban đỏ, viêm khớp, thoái hóa khớp…).

Bác sĩ tư vấn cho sản phụ.

Chẩn đoán sớm hậu Covid-19 ở sản phụ

Nhóm bà bầu, nhất là những bệnh nhân bị nhiễm trùng mức độ vừa phải và mức độ nặng có thể tăng nguy cơ biến chứng sản khoa sau nhiễm Covid-19. Vì vậy, các bà bầu cần được khám thai, siêu âm chuyên sâu, xét nghiệm thăm dò tại các cơ sở chuyên khoa để được chẩn đoán sớm các biến chứng và điều trị kịp thời.

(Ảnh minh họa)

Sau khi khỏi Covid-19, tôi có thể hiến máu hay không?

Các trường hợp mắc Covid-19 có thể hiến máu sau 10 ngày kể từ thời điểm đáp ứng đủ 2 điều kiện sau: Âm tính với SARS-CoV-2 (bằng phương pháp rRT-PCR hoặc xét nghiệm nhanh kháng nguyên) và không còn một hoặc nhiều triệu chứng (sốt, ho, khó thở, tiêu chảy...).

(Ảnh minh họa)

Mất ngủ hậu Covid-19 có cần đi khám?

Mất ngủ với nhiều hình thức như khó ngủ, buồn ngủ, giấc ngủ không ổn định, khó đi vào giấc ngủ... là một rối loạn thường gặp, đặc biệt tăng cao ở bệnh nhân đã khỏi Covid-19.

(Ảnh minh họa: TTXVN)

Sản phụ sau nhiễm Covid-19 cần lưu ý gì?

Đa số các sản phụ mắc Covid-19 có triệu chứng hô hấp nhẹ đều được các bác sĩ tư vấn kỹ càng về tình trạng bệnh và các loại thuốc thông thường có thể sử dụng, đa số các loại thuốc không ảnh hưởng đến tình trạng thai hoặc không đủ bằng chứng cho thấy có gây dị tật thai.

Bệnh nhân đi khám hậu Covid-19 tại Bệnh viện Bạch Mai.

Những dấu hiệu cảnh báo cần đi khám hậu Covid-19

Ở bệnh nhân sau nhiễm Covid-19 có rất nhiều triệu chứng làm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất người bệnh. Sau khi khỏi bệnh, những người có bệnh lý nền, từng nhiễm Covid-19 nặng nên đi khám hậu Covid-19 sớm.

(Ảnh minh họa)

Không nên lạm dụng gừng, sả khi điều trị Covid-19

Gừng và sả đều có tác dụng tán phong hàn dung trong các trường hợp cảm lạnh dẫn tới ho, ngạt mũi, sổ mũi. Tuy nhiên, gừng sả chỉ là bài thuốc chữa cảm cúm thông thường chứ không phải thuốc chữa Covid-19. Khi dùng sả và gừng chỉ nên dùng trong 3 ngày với liều lượng phù hợp. Dùng kéo dài có thể gây kích thích dạ dày. 

(Ảnh minh họa: THÀNH ĐẠT)

Xử lý rác thải nguy cơ chứa SARS-CoV-2

Bộ Y tế đề nghị các địa phương tăng cường quản lý chất thải phát sinh từ các trường hợp F0 đang quản lý tại nhà, xử lý chất thải trong phòng, chống dịch Covid-19 bảo đảm kịp thời và an toàn phòng, chống dịch.

(Ảnh minh họa)

Những sai lầm khi chăm sóc trẻ mắc Covid-19 tại nhà

Sốt là một vấn đề thường gặp ở tất cả trẻ em, tuy nhiên nhiều bố mẹ xử trí sai khiến bé không hạ sốt được hoặc càng mệt mỏi hơn. Trong 3-5 ngày đầu dương tính, trẻ sẽ sốt cao liên tục, uống hạ sốt giảm sốt rồi sốt lại. Bố mẹ cần bình tĩnh để tiếp tục hỗ trợ cho con, không nên rối hay sốt ruột khi thấy bé sốt.

(Ảnh minh họa: MINH DUY)

Cách đọc test xét nghiệm nhanh tại nhà

Trường hợp vạch T đậm/nhạt do ảnh hưởng của nồng độ kháng nguyên trong mẫu bệnh phẩm hoặc chủ quan của người đọc. Tuy nhiên đây là xét nghiệm định tính, có nghĩa chỉ cần xác định có hoặc không có kháng nguyên của SARS-CoV-2 nên cho dù vạch T đậm hay nhạt cũng đều có kết quả là mẫu bệnh phẩm dương tính với kháng nguyên của SARS-CoV-2.